Οι βρετανοί βουλευτές ψηφίζουν την Τρίτη σειρά τροπολογιών για να εκφράσουν τις θέσεις τους για το Brexit, προσπαθώντας να αναλάβουν την κατάσταση στα χέρια τους απέναντι στην κυβέρνηση, με στόχο την άρση του αδιεξόδου μετά την απόρριψη της συμφωνίας για την βρετανική έξοδο.
Πού βρίσκεται το Brexit;
Η Βουλή των Κοινοτήτων απέρριψε με συντριπτική πλειοψηφία στις 15 Ιανουαρίου την συμφωνία της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προϊόν της πολύμηνης διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην κυβέρνηση της Τερέζα Μέι και τις Βρυξέλλες, ανοίγοντας τον δρόμο στην πιθανότητα ενός Brexit άνευ συμφωνίας, σενάριο που τρομάζει τους επιχειρηματικούς κύκλους και τμήμα της πολιτικής τάξης.
Μετά την αρνητική ψήφο του κοινοβουλίου, η Τερέζα Μέι δεν παρουσίασε εναλλακτικό πλάνο, αντίθετα με την απαίτηση των βουλευτών, οι οποίοι, στην συνέχεια, συνέταξαν τροπολογίες που να εκφράζουν τις προσδοκίες τους και για να επηρεάσουν την συνέχεια της διαδικασίας.
Οι τροπολογίες αυτές, οι οποίες θα συζητηθούν και τα ψηφισθούν την Τρίτη, έχουν ως κύριο στόχο να ζητηθεί επαναδιαπραγμάτευση της συνθήκης εξόδου, να εμποδισθεί ένα Brexit άνευ συμφωνίας, να καθυστερήσει το διαζύγιο ή ακόμη να εξασφαλισθεί η διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος.
Τι προτείνουν οι βρετανοί βουλευτές;
-Να αποτραπεί ένα Brexit άνευ συμφωνίας
Είναι ο στόχος μίας τροπολογίας που κατατέθηκε από την συντηρητική βουλευτή Κάρολαϊν Σπέλμαν με την υποστήριξη 120 βουλευτών. Αλλη τροπολογία που υποστηρίζεται από τον επικεφαλής των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν αποκλείει την πιθανότητα εξόδου άνευ συμφωνίας, ζητώντας ψηφοφορία στην Βουλή των Κοινοτήτων επί δύο επιλογών: είτε τροποποιημένη συνθήκη που θα προβλέπει τελωνειακή ένωση με την ΕΕ και στενή σχέση με την ενιαία αγορά είτε την οργάνωση δεύτερου δημοψηφίσματος.
-Να επιτραπεί στους βουλευτές να εκφράσουν τις απόψεις τους
Ο συντηρητικός Ντόμινικ Γκριβ κατέθεσε τροπολογία με στόχο να επιτραπεί στους βουλευτές να αναλάβουν εν μέρει τον έλεγχο της ημερήσιας διάταξης. Στην περίπτωση αυτήν, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει χρονικό διάστημα έξι ημερών στους βουλευτές, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, για να συζητήσουν και να ψηφίσουν επί διαφόρων επιλογών που δεν παρουσιάζονται στην τροπολογία.
Ο βουλευτής του Εργατικού Κόμματος Χίλαρι Μπεν, επικεφαλής της επιφορτισμένης με το Brexit επιτροπής, προτείνει να καθορισθεί αυτό που θέλουν οι βουλευτές με την οργάνωση σειράς ψηφοφοριών. Η Βουλή των Κοινοτήτων θα μπορούσε να ψηφίσει μία δεύτερη φορά επί της συνθήκης εξόδου και στην συνέχεια, σε περίπτωση απόρριψης, επί των άλλων σεναρίων: μίας εξόδου άνευ συμφωνίας, μίας επαναδιαπραγματευμένης συνθήκης ή ενός νέου δημοψηφίσματος.
-Να καθυστερήσει το Brexit
Μία τροπολογία της Ιβέτ Κούπερ των Εργατικών προτείνει, όπως και ο Ντόμινικ Γκριβ, την ανάληψη του εν μέρει ελέγχου της κοινοβουλευτικής ημερήσιας διάταξης από τους βουλευτές. Εάν η τροπολογία εγκριθεί, οι βουλευτές θα συζητήσουν στις 5 Φεβρουαρίου νόμο που θα αναγκάζει την κυβέρνηση να αναβάλει την προθεσμία του Brexit, εάν δεν υπάρξει καμία συμφωνία μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου.
Ένας τέτοιος νόμος, η υιοθέτηση του οποίου δεν είναι καθόλου βέβαιη, θα ήταν δεσμευτικός για την Τερέζα Μέι που δεν θα μπορούσε να τον αποφύγει.
-Να τροποποιηθεί η συνθήκη
Πολλές τροπολογίες ζητούν την κατάργηση της ρύθμισης του backstop (δίκτυ ασφαλείας) στην συνθήκη της εξόδου, που εγγυάται ότι δεν θα υπάρξει επιστροφή σε σκληρό συνοριακό καθεστώς ανάμεσα στην Δημοκρατία της Ιρλανδίας και την Βόρεια Ιρλανδία.
Οι συντηρητικοί βουλευτές Αντριου Μάρισον και Τζον Μπάρον έχουν καταθέσει πέντε τροπολογίες για την κατάργηση του backstop κατά διάφορους τρόπους.
Σε περίπτωση υπερψήφισης μίας από τις τροπολογίες αυτές, η Τερέζα Μέι θα μπορέσει να απευθυνθεί στις Βρυξέλλες με το επιχείρημα ότι «εάν φύγει το backstop, η συνθήκη μπορεί να επικυρωθεί από το βρετανικό κοινοβούλιο».
Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν μέχρι στιγμής απορρίψει την ιδέα επαναδιαπραγμάτευσης της συνθήκης του Brexit.
Οι βουλευτές θα έχουν τον τελευταίο λόγο;
Οι τροπολογίες που έχουν κατατεθεί δεν θα τεθούν όλες σε ψηφοφορία: ο πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων Τζον Μπέρκοου θα επιλέξει εκείνες που θα ψηφισθούν.
Καμία από τις τροπολογίες δεν έχει άμεσα δεσμευτική ισχύ για την κυβέρνηση. Ωστόσο, θα είναι πολιτικά επικίνδυνο για την Τερέζα Μέι να αγνοήσει την βούληση της πλειοψηφίας των βουλευτών.
Η πρωθυπουργός αντιμετωπίζει επίσης αυξανόμενη πίεση από τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας που θέλουν να αποκλείσουν την πιθανότητας μίας εξόδου άνευ συμφωνίας.
Αν η Τερέζα Μέι τους αγνοήσει και προσπαθήσει να επιβάλει κομματική πειθαρχία, θα ρισκάρει να προκαλέσει σειρά παραιτήσεων.