Όλα τα στοιχεία δείχνουν πως η φονική κατάρρευση ενός φράγματος τελμάτων της βραζιλιάνικης μεταλλευτικής εταιρίας Vale προκλήθηκε από υγροποίηση, η ίδια αιτία που είχε οδηγήσει στην κατάρρευση το 2015 του φράγματος του Σαμάρκο συνιδιοκτήτρια του οποίου είναι η εταιρία, δήλωσε στο πρακτορείο Reuters αξιωματούχος της πολιτείας Μίνας Ζεράις.
Η υγροποίηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένα στερεό υλικό, όπως η άμμος, χάνει την αντοχή και τη σκληρότητά του και συμπεριφέρεται περισσότερο σαν υγρό. Είναι ένας συνηθισμένος λόγος για την κατάρρευση φραγμάτων που συγκρατούν απορρίμματα τα οποία παράγονται κατά την επεξεργασία ορυκτών σε μεταλλεία, γνωστά ως τέλματα, επειδή τα περιτειχίσματα αυτών των φραγμάτων κατασκευάζονται κυρίως από στεγνά τέλματα που αποτελούν ένα μίγμα άμμου και λάσπης που μοιάζει με πηλό.
Η εταιρία γνώριζε τους κινδύνους
Η βραζιλιάνικη εταιρία Vale γνώριζε ήδη από πέρυσι ότι ορισμένες από τις περιοχές που επλήγησαν την περασμένη εβδομάδα από τη φονική καταστροφή που προκάλεσε η κατάρρευση ενός φράγματος τελμάτων θα κινδύνευαν σε μια τέτοια περίπτωση, σύμφωνα με εσωτερική μελέτη της Vale που δημοσιεύει σήμερα (1/2) μια τοπική εφημερίδα.
Η έρευνα την οποία έχει δει η εφημερίδα Folha de S.Paulo είναι μια νέα πηγή αμηχανίας για τη μεγαλύτερη παραγωγό σιδηρομεταλλευμάτων στον κόσμο, η οποία υφίσταται ισχυρές πιέσεις μετά τη θραύση ενός φράγματος τελμάτων στο ορυχείο της στο Κορέγκο ντο Φεϊχάο την περασμένη Παρασκευή.
Με 110 ανθρώπους να έχουν χάσει επιβεβαιωμένα τη ζωή τους και άλλους 238 να παραμένουν αγνοούμενοι, σύμφωνα με χθεσινοβραδινή καταμέτρηση της πυροσβεστικής υπηρεσίας, η κατάρρευση του φράγματος τελμάτων στην πόλη Μπρουματζίνιου θα μπορούσε να είναι η πιο φονική καταστροφή που σημειώνεται σε εργοτάξιο ορυχείου στην ιστορία της Βραζιλίας.
«Πονοκέφαλος» για την κυβέρνηση Μπολσονάρου
Η καταστροφή αποτελεί πονοκέφαλο για τη νέα κυβέρνηση του ακροδεξιού προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου, η φιλική προς τις επιχειρήσεις κυβέρνηση του οποίου θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη δημόσια οργή για την τραγωδία και να τιθασεύσει την επιθυμία της να χαλαρώσει τους μεταλλευτικούς και περιβαλλοντικούς κανονισμούς για να βάλει μπρος την ανάπτυξη.
Η εσωτερική μελέτη την οποία επικαλείται η εφημερίδα φέρει ημερομηνία 18 Απριλίου 2018 και περιγράφει τις συνέπειες που θα είχε μια ενδεχόμενη θραύση του φράγματος. Αναφέρει πως το εστιατόριο του ορυχείου, όπου πολλοί εργάτες της Vale είναι πιθανόν να έχασαν τη ζωή τους όταν κατέρρευσε το φράγμα, θα δεχόταν μεγάλη ποσότητα τοξικής λάσπης. Άλλες περιοχές όπου είναι πιθανόν να πέθαναν άνθρωποι, κινδύνευαν επίσης, σύμφωνα με τη Folha.
Η μελέτη αναφέρει ότι οι σειρήνες θα ειδοποιούσαν τους εργάτες αν έσπαγε το φράγμα, όμως η εταιρία είπε πως αυτό δεν συνέβη επειδή η ροή της λάσπης τις κατέστρεψε προτού σημάνουν συναγερμό. Δύο από τα στελέχη της Vale που ήταν υπεύθυνα για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σκοτώθηκαν από την κατάρρευση του φράγματος, σύμφωνα με την εφημερίδα.
Το σχέδιο προέβλεψε επίσης πως η ροή της λάσπης θα έφθανε σε απόσταση 65 χλμ. από το φράγμα.
Η Vale δεν ήταν άμεσα διαθέσιμη για σχολιασμό της έκθεσης.
Σύμφωνα με τη Folha, η εταιρία είπε πως το σχέδιο επείγουσας δράσης για το φράγμα «είχε καταρτιστεί στη βάση μελέτης για μια υποθετική θραύση του φράγματος».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Vale Φάμπιο Σβάρτσμαν είπε πως η εταιρία είχε κατασκευάσει τις εγκαταστάσεις της σύμφωνα με τους κανονισμούς και πως οι μετρήσεις είχαν δείξει πως το φράγμα ήταν σταθερό.
Χθες Πέμπτη εργατοδικεία πάγωσαν περιουσιακά στοιχεία της Vale αξίας άνω των 800 εκατ. ρεάλ ως αποζημίωση για τα θύματα. Είχαν προηγηθεί δικαστικές εντολές στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου για το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων αξίας 11,8 δισεκ. ρεάλ προκειμένου να καλυφθούν οι προσπάθειες διάσωσης και οι ζημιές.
Υπουργική επιτροπή την οποία συνέστησε ο Μπολσονάρου άρχισε να συντάσσει ένα ενοποιημένο σχέδιο για τη βελτίωση της ασφάλειας, της επίβλεψης και της αδειοδότησης φραγμάτων.
Άτομο με άμεση γνώση των διαδικασιών δήλωσε πως οι προτάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν εκτελεστικές εντολές και νομοσχέδια στο Κογκρέσο και ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 7-10 μέρες για να ετοιμαστούν.
Οι κάτοικοι της Μπρουματζίνιου εξακολουθούν να μαθαίνουν για τις επιπτώσεις που είχε η φονική τοξική λάσπη.
Η τοξική λάσπη μόλυνε και το νερό
Η κυβέρνηση της πολιτείας Μίνας Ζεράις δήλωσε χθες πως οι αρχικές δοκιμές στον ποταμό Παραοπέμπα, ο οποίος μολύνθηκε από την τοξική λάσπη, δείχνουν πως «το νερό αποτελεί απειλή για την υγεία ανθρώπων και ζώων». Πρόσθεσε πως οι κάτοικοι δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το νερό του ποταμού για οιαδήποτε χρήση.
Ειδικοί των Ηνωμένων Εθνών απηύθυναν έκκληση την Τετάρτη για τη διεξαγωγή επίσημης έρευνας για το συμβάν. Ομοσπονδιακοί και κρατικοί εισαγγελείς έχουν ήδη πει πως επιδιώκουν να χειριστούν την υπόθεση ως ποινική.
Έπειτα από συνάντηση με τον επικεφαλής εισαγγελέα της Βραζιλίας, ο διευθύνων σύμβουλος της Vale Σβάρτσμαν δήλωσε στους δημοσιογράφους πως δεν έχει κανέναν λόγο να πιστεύει πως τα στελέχη της εταιρίας θα πάνε φυλακή.
Ο Σβάρτσμαν είπε πως η εταιρία επικεντρώνει τις προσπάθειές της στην καταβολή αποζημιώσεων στις οικογένειες το ταχύτερο δυνατό και πως αντικείμενο των συζητήσεών του με τους ομοσπονδιακούς εισαγγελείς ήταν επίσης περιβαλλοντικά θέματα.
