Η Ελλάδα εδώ και μερικά χρόνια δεν είναι… lost in space. Διότι μπορεί για το ευρύ κοινό να μην είναι γνωστό ότι θα διαθέτει πάνω από το απέραντο γαλάζιο επτά αναμεταδότες που συνδέονται με τους δορυφόρους της Hellas Sat, όμως στην καθημερινότητά του ο κάθε Ελληνας απολαμβάνει τις υπηρεσίες που του προσφέρει το Διάστημα. Από τα δορυφορικά κανάλια, μέχρι τη μέγιστη κάλυψη στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, τις μετεωρολογικές προβλέψεις για την αποφυγή καταστροφών, το WiFi στα αεροπλάνα, διάφορες εφαρμογές στην κινητή τηλεφωνία. Και βεβαίως ο κόσμος δεν γνωρίζει ότι ο ελληνικός στρατός καλύπτει με απόλυτη ασφάλεια το καθημερινό επικοινωνιακό έργο του μέσω των δορυφόρων που βρίσκονται στο «οικόπεδο 39», εκεί που Ελλάδα και Κύπρος διαθέτουν τα δικά τους δικαιώματα στο απέραντο διάστημα.

«ΤΑ ΝΕΑ» βρέθηκαν στη Γαλλική Γουιάνα, στη βάση της Arianespace και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, στο Ακρωτήριο Κουρού και κατέγραψαν τις στιγμές αγωνίας αλλά και ικανοποίησης για την επιτυχή εκτόξευση. Μέτρησαν μαζί στο final countdown, όταν το χρονόμετρο μηδένισε για να αποκτήσει ο πύραυλος την απαραίτητη ενέργεια και να φτάσει στο οικόπεδο 39 όπου και μπήκε σε τροχιά ο νέος δορυφόρος.

Ελλάδα και Κύπρος

Οποιαδήποτε μεταφορά δορυφόρου στο διάστημα είναι επίτευγμα. Πόσο μάλλον που την Τρίτη το βράδυ εκτοξεύτηκε ο μεγαλύτερος εμπορικός δορυφόρος που κατασκεύασε η Lockheed Martin. Ο πύραυλος Arianne 5, μήκους 51 μέτρων, μετέφερε τον δορυφόρο Hellas Sat 4, βάρους 6.495 κιλών, ύψος 9,3 μέτρων και πλάτους 3,3 μέτρων, όπως κι έναν δεύτερο δορυφόρο της Ινδίας, βάρους 2.500 κιλών. Ο Hellas Sat 4 συνδέεται πλέον με τον Hellas Sat 3 που εκτοξεύτηκε το 2017 και μαζί καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών. Εφερε και πάλι τα χρώματα της Ελλάδας και της Κύπρου καθώς η Hellas Sat είναι μια εταιρεία που δημιουργήθηκε από τις δύο χώρες και πλέον ελέγχεται και χρηματοδοτείται από αραβικά κεφάλαια, την Arab Sat η οποία έχει επενδύσει περί τα 300 εκατ. δολάρια για το συγκεκριμένο project. Ο δορυφόρος είναι κοινός με το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Σαουδικής Αραβίας και θα παρέχει δορυφορικές τηλεπικοινωνίες υψηλών ταχυτήτων στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Βόρεια και Κεντρική Αφρική.

Αγωνία στο control room

Στη Γαλλική Γουιάνα βρέθηκαν κορυφαία στελέχη της Arianne και της Arab Sat καθώς και ο γενικός διευθυντής της Hellas Sat, Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς, ο τεχνικός διευθυντής, Θωμάς Καλαμάρης, ο επικεφαλής του προγράμματος Hellas Sat 4, Κενδέας Καραντώνης. Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο γενικός γραμματέας Τηλεπικοινωνικών και Ταχυδρομείων, Βασίλης Μαγκλάρας και την Κύπρο η υπουργός Επικοινωνιών, Μεταφορών και Δικτύων, Βασιλική Αναστασιάδου.

«Η Ελλάδα, αλλά και η Κύπρος δεν είναι πλέον φτωχοί συγγενείς στον χώρο του Διαστήματος. Η εκτόξευση του Hellas Sat είναι μια σημαντική στιγμή για τη χώρα και η συνεργασία των στελεχών της δημόσιας διοίκησης με τον ιδιωτικό τομέα θα έχει αποτελέσματα που θα δούμε όλοι στην καθημερινότητα, στις τηλεπικοινωνίες, το τηλεοπτικό τοπίο, την αμυντική θωράκιση της χώρας», τονίζει ο κ. Μαγκλάρας.

Ολες οι στιγμές μέχρι να εκτοξευτεί ο πύραυλος και να μπει σε τροχιά ο δορυφόρος ενδεχομένως να είναι οικείες από γνωστές αμερικανικές ταινίες με τη NASA σε πρώτο πλάνο.

Οποιος όμως βρεθεί σε ένα control room και μετρήσει μαζί με τους επιστήμονες τα τελευταία δευτερόλεπτα αισθάνεται ένα δέος. Μπορεί η διαστημική τεχνολογία να έχει εδώ και χρόνια απογειωθεί, ωστόσο, κάθε φορά που ένας πύραυλος «σκίζει» τον ουρανό, είναι ένα μεγάλο κατόρθωμα για τον άνθρωπο.

Εκείνες τις τελευταίες στιγμές οι καρδιές των μηχανικών, των κατασκευαστών της Lockheed Martin, της Arianespace που εκτοξεύει τον πύραυλο, των ανθρώπων της Hellas Sat που επενδύουν εκατοντάδες εκατομμύρια, των πελατών τους αλλά και των εκπροσώπων της Ελλάδας και της Κύπρου πάνε να σπάσουν.

Οθόνες παντού, καλώδια, τεχνικοί τρέχουν να καλύψουν τα πάντα για να είναι επιτυχημένη η εκτόξευση. Ακόμη και το τελευταίο καλώδιο παίζει μεγάλο ρόλο, ακόμη και ο τελευταίος αριθμός που δείχνει την ισχύ του ανέμου, το ενδεχόμενο βροχής ή την υγρασία είναι σημαντικά για τους μηχανικούς. Η αγωνία βρίσκεται στο κατακόρυφο καθώς το παραμικρό μπορεί να καθυστερήσει ή και να αναβάλει την εκτόξευση. «Αν χάσουμε το σημερινό παράθυρο, αν αναβληθεί η εκτόξευση για οποιονδήποτε λόγο, χάνουμε τουλάχιστον ένα μήνα», λέει με αγωνία ο επικεφαλής της Hellas Sat, Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς.

Οι τελευταίες στιγμές

Την Τρίτη το μεσημέρι, λίγες ώρες πριν από την εκτόξευση ο κακός καιρός που επικρατούσε μερικές χιλιάδες πόδια πάνω από το έδαφος της Γαλλικής Γουιάνας πάγωσε τους πάντες. Οι επιστήμονες ανέβασαν τέσσερα μετεωρολογικά μπαλόνια για να κάνουν μετρήσεις, με τον κίνδυνο της αναβολής της εκτόξευσης να είναι ορατό. Σαράντα λεπτά πριν από την εκτόξευση η τεράστια οθόνη του control room «πρασίνισε», σημάδι ότι ο καιρός βελτιώθηκε και η διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει. Τώρα, όλη η αγωνία μεταφέρεται στο αν θα πάνε όλα καλά και η πτήση VA247 (247 είναι οι εκτοξεύσεις που έχουν γίνει από την Arianespase) θα έχει επιτυχία. Αλλωστε, ποιος θα ζητούσε το αντίθετο όταν μια τέτοια αποστολή κοστίζει περί τα 130 εκατ. δολάρια; Ο πύραυλος εκτοξεύεται στην ώρα του και για τα επόμενα λεπτά, μέχρι να φτάσει στον προορισμό του επικρατεί απόλυτη σιωπή. Oλα, όμως, πηγαίνουν καλά και ο δορυφόρος Hellas Sat 4 βρίσκεται από την Τρίτη στο ελληνοκυπριακό οικόπεδο 39. Ολοι ξεσπούν σε χειροκροτήματα…

Υπερσύγχρονος τεχνολογικά

O δορυφόρος που εκτοξεύτηκε είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός (μη κυβερνητικός ή στρατιωτικός) δορυφόρος που κατασκευάστηκε μέχρι σήμερα από την Lockheed Martin Space. Εφερε τα χρώματα της Ελλάδας και της Κύπρου καθώς και τις υπογραφές σημαντικών ελληνοκύπριων επιστημόνων. Οι ηλιοσυλλέκτες – τεράστιοι, με μήκος 20 μέτρων και πλάτος σχεδόν 3 μέτρων ο κάθε ένας από τους δύο που παράγουν την ηλεκτρική ενέργεια των πέραν των 16 κιλοβάτ που τροφοδοτεί όλες τις λειτουργίες του δορυφόρου. Επίσης, μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι οι ηλιοσυλλέκτες κατά την εκτόξευση είναι μαζεμένοι και αναδιπλώνονται όταν ο δορυφόρος τίθεται σε τροχιά μετά την εκτόξευση -ένα σημαντικό στάδιο για μια επιτυχή εκτόξευση.

Θωμάς Καλαμάρης, Κεντέας Καραντώνης. Ενας Ελληνας κι ένας Κύπριος μηχανικός μέσα στο control room

Στην περίπτωση του Hellas Sat 4, μια από τις καινοτομίες στους ηλιοσυλλέκτες είναι το γεγονός ότι είναι μαζεμένοι σε «φυσερό» και ανοίγουν, αντί «διπλωμένοι» και ξεδιπλώνονται όπως συνήθως γίνεται σε δορυφόρους. Μια άλλη πολύ σημαντική καινοτομία, είναι το γεγονός ότι οι κινητήρες, δηλαδή μικροί πύραυλοι που ελέγχονται από τους επίγειους σταθμούς ελέγχου και πυροδοτούνται για ελάχιστο χρόνο ανάλογα με τη διόρθωση στην κατεύθυνση και την ταχύτητα που απαιτείται ώστε να παραμένουν σταθεροί στη γεωστατική τους θέση, δεν λειτουργούν με υγρά χημικά, όπως συνήθως στους δορυφόρους, αλλά με ηλεκτρισμό. Πλέον ο δορυφόρος ελέγχεται από το κέντρο της Hellas Sat στο Κορωπί και ήδη στην εταιρεία έχουν αρχίσει να σκέφτονται πότε θα κατασκευάσουν και θα στείλουν και τον πέμπτο δορυφόρο.