«Τα τελευταία χρόνια και ιδίως τους τελευταίους έξι μήνες, μετά το οριστικό τέλος των μνημονίων, έχουμε αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για τη ρύθμιση της πλήρως απορρυθμισμένης αγοράς εργασίας που παραλάβαμε στις αρχές του 2015. Στόχος μας είναι η δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, έναν στόχο που τον εξειδικεύουμε στις επιμέρους κατευθύνσεις της καταπολέμησης της ανεργίας, της ενίσχυσης του εισοδήματος και της διαπραγματευτικής θέσης των εργαζομένων. Για τους στόχους αυτούς, δουλεύουμε πάνω σε τρεις πυλώνες, την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων, την αύξηση του κατώτατου μισθού και την καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας».
Αυτό δήλωσε, μεταξύ άλλων, η υπουργός Εργασίας, Έφη Αχτσιόγλου, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον υφυπουργό Εργασίας, Νάσο Ηλιόπουλο, με θέμα τις δράσεις για τη μείωση της ανεργίας και την καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, ανέφερε ότι η δουλειά σε κάθε έναν από αυτούς τους πυλώνες μόνο τότε αποκτά αξία, εφόσον συνοδεύεται με αποτελέσματα και στο μέτωπο της αποκλιμάκωσης της ανεργίας.
«Οι δύο εμβληματικές παρεμβάσεις που υλοποιήσαμε το τελευταίο εξάμηνο ήταν η επαναφορά των βασικών αρχών των συλλογικών διαπραγματεύσεων από τον Αύγουστο του 2018 και η αύξηση του κατώτατου μισθού με την ταυτόχρονη κατάργηση του υποκατώτατου μισθού για τους νέους έως 25 ετών, από την 1η Φεβρουαρίου 2019» σημείωσε η υπουργός Εργασίας, υπενθυμίζοντας τα εξής:
«- Από τον περασμένο Αύγουστο έχουμε επεκτείνει και καταστήσει γενικώς υποχρεωτικές 11 κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που καλύπτουν συνολικά πάνω από 200.000 εργαζόμενους και σημαίνουν αυξήσεις μισθών για δεκάδες χιλιάδες μισθωτούς.
– Επίσης, από την 1η Φεβρουαρίου 2019 ισχύει ο νέος αυξημένος κατώτατος μισθός, χωρίς ηλικιακές διακρίσεις. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 11%, από τα 586 στα 650 ευρώ και για τους νέους κατά 27%, από τα 510 στα 650 ευρώ.
– Βελτίωση του εισοδήματός τους από την αύξηση του κατώτατου μισθού έχουν συνολικά 600.000 εργαζόμενοι και άλλοι 280.000 συμπολίτες μας που λαμβάνουν επιδόματα, τα οποία συνδέονται με τον κατώτατο μισθό, όπως το επίδομα ανεργίας και η ειδική παροχή μητρότητας.
– Για πρώτη φορά, μετά από σχεδόν μία δεκαετία, έχουμε αύξηση μισθών στη χώρα και αυτό είναι και ουσιαστικά και συμβολικά πολύ σημαντικό βήμα για τον κόσμο της εργασίας».
Επιπλέον, τόνισε ότι οι διαμορφωμένες τριετίες προσαυξάνονται στη βάση του νέου κατώτατου μισθού. Όσον αφορά στην εφαρμογή της αύξησης του κατώτατου μισθού, είπε ότι το υπουργείο Εργασίας βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα, προκειμένου ελέγξει την τήρησή του με συγκεκριμένο σχέδιο και εργαλεία.
Συγκεκριμένα, ανέφερε:
«Μέσα από το πληροφοριακό σύστημα “ΕΡΓΑΝΗ”, ξέρουμε ποιες είναι οι επιχειρήσεις που αμείβανε κάτω από τα όρια του νέου κατώτατου μισθού και πρέπει να προσαρμοστούν. Μπορούμε, επιπλέον, ανά πάσα στιγμή να δούμε μέσα από το σύστημα “ΕΡΓΑΝΗ” πόσες και ποιες από τις επιχειρήσεις αυτές προσαρμόστηκαν. Επομένως, μετά το τέλος της περιόδου που καλούνται να τροποποιήσουν οι επιχειρήσεις τις αποδοχές των εργαζομένων τους, που είναι η 28η Φεβρουαρίου, θα μπορούμε να ελέγξουμε με πολύ μεγάλη ακρίβεια τη συμμόρφωση και να προχωρήσουμε, όπου υπάρχει ανάγκη, σε κυρώσεις».
«Στο ίδιο δείγμα επιχειρήσεων θα χρησιμοποιήσουμε το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και τα εργαλεία ανάλυσης κινδύνου, για να εντοπίσουμε πρακτικές αποφυγής του κατώτατου μισθού που μπορεί να βασίζονται στη μετατροπή δηλωμένης εργασίας σε αδήλωτη ή υποδηλωμένη» πρόσθεσε η κ. Αχτσιόγλου, εξηγώντας ότι επιχειρήσεις που παρουσιάζουν στο διάστημα εφαρμογής του νέου κατώτατου μισθού μετατροπές συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερική ή μείωση των δηλωμένων ωρών εργασίας εντοπίζονται και μπαίνουν κατά προτεραιότητα στον προγραμματισμό ελέγχων του Σώματος.
Σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας, η κ. Αχτσιόγλου σχολίασε: «Σήμερα, είμαστε σε θέση να μετρήσουμε τα σημαντικά αποτελέσματα μίας σειράς θεσμικών παρεμβάσεων που κάναμε για τη θωράκιση στην πράξη των δικαιωμάτων των εργαζομένων». «Στο πλαίσιο αυτών των παρεμβάσεων, θέσαμε για πρώτη φορά κανόνες για την τήρηση των ωραρίων εργασίας, για την ηλεκτρονική προδήλωση των υπερωριών, για την καταβολή των μισθών, για την προστασία των εργαζομένων στις εργολαβίες. Θεσμοθετήσαμε μέτρα καταπολέμησης της απλήρωτης εργασίας, προβλέψαμε ότι οι επιχειρήσεις που πτωχεύουν θα ικανοποιούν πρώτα τις απαιτήσεις των εργαζομένων για τα δεδουλευμένα τους. Αλλάξαμε την αρχιτεκτονική του προστίμου για την αδήλωτη εργασία, αποδίδοντας δικαιοσύνη στον εργαζόμενο και συνδέοντάς το με κίνητρα πρόσληψης του αδήλωτου εργαζομένου» συμπλήρωσε.
Ειδικά για το μέτρο της ηλεκτρονικής προδήλωσης των υπερωριών και τα αποτελέσματα που καταγράφονται με την εφαρμογή του, η υπουργός επισήμανε ότι, συγκρίνοντας το τρίτο τετράμηνο του 2017 με το τρίτο τετράμηνο του 2018, καταγράφεται υπερδιπλασιασμός των επιχειρήσεων που έχει αναγγελίες υπερεργασίας και υπερωρίας από 6.716 σε 15.898 και υπερδιπλασιασμός των εργαζομένων που περιλαμβάνουν οι αναγγελίες από 177.852 σε 371.567 εργαζόμενους. Όπως υπογράμμισε, οι δηλωμένες ώρες υπερεργασίας και υπερωρίας αυξήθηκαν κατά 174%, συγκρίνοντας αυτά τα δύο τετράμηνα, από 1.694.915 σε 4.401.063.
Αναφορικά με την υπόλοιπη ελεγκτική δράση στους χώρους εργασίας, η κ. Αχτσιόγλου υποστήριξε ότι δεν υπάρχουν ασυλίες και επιχειρηματικά άβατα. «Εντατικοποιήσαμε τους ελέγχους για την αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία. Ορίσαμε αυτοματοποιημένη διαδικασία για τη διακοπή λειτουργίας επιχειρήσεων που παραβαίνουν κατ’ εξακολούθηση τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας. Γνωρίζοντας ότι ένα ελεγκτικό Σώμα είναι πρωτίστως οι άνθρωποί του, ενισχύσαμε τη στελέχωση του ΣΕΠΕ, για να επιτελεί το έργο του ακόμα πιο αποτελεσματικά. Για τον λόγο αυτόν, αυξάνουμε το δυναμικό του Σώματος κατά 35%. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας είναι ήδη παρόντα και είναι αξιοσημείωτα: Πετύχαμε να μειώσουμε το ποσοστό της αδήλωτης εργασίας στους κλάδους υψηλής παραβατικότητας από 19,2% το 2014 στο 8,9% το 2018. Τις επόμενες ημέρες θα ολοκληρώσουμε την επεξεργασία και θα ανακοινώσουμε τα αναλυτικά στοιχεία της έκθεσης του επιχειρησιακού σχεδίου “ΑΡΤΕΜΙΣ” που αφορούν το 2018» συμπλήρωσε, παρατηρώντας ότι το ΣΕΠΕ, από το 2015 έως και το 2018, πραγματοποίησε 208.420 ελέγχους για ζητήματα εργασιακών σχέσεων και για θέματα υγείας και ασφάλειας. Ταυτόχρονα, επέβαλε 30.000 πρόστιμα, συνολικού ύψους 131,3 εκατ. ευρώ. Επίσης, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, από το 2015 έως και το 2018, διηνήργησε δεκάδες χιλιάδες εργατικές διαφορές, από τις οποίες οι εργαζόμενοι κέρδισαν απλήρωτα δεδουλευμένα, συνολικού ύψους 46,3 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας, από την 1η Οκτωβρίου βρίσκεται σε εξέλιξη ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο του ΣΕΠΕ για την καταπολέμηση της υποδηλωμένης εργασίας. «Παράλληλα, προσανατολίζουμε τη δράση του Σώματος, σε συνεργασία με την αστυνομία, και στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση» δήλωσε, ενώ ανέφερε ότι όλη αυτή η προσπάθεια για τη ρύθμιση της αγοράς εργασίας, τότε μόνο αποκτά αξία, εφόσον συνοδεύεται από θετικές εξελίξεις στο πεδίο της ανεργίας.
Κατά την κ. Αχτσιόγλου, η ανεργία έχει καταγράψει μείωση της τάξης των 8 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2014 και οι θέσεις εργασίας έχουν αυξηθεί κατά 24,6% στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ». Με βάση τα στοιχεία που παρέθεσε, «οι θέσεις εργασίας, το 2018, ήταν αυξημένες κατά 376.766 σε σχέση με το 2014. Το 2018, το 72% της αύξησης των θέσεων εργασίας ήταν πλήρους απασχόλησης». «Τα στοιχεία αυτά δεν σημαίνουν σε καμία περίπτωση ότι εφησυχάζουμε. Αντιθέτως, μας δίνουν μεγαλύτερο κίνητρο για να συνεχίσουμε την προσπάθεια για την περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας. Σε αυτήν την προσπάθεια, μαζί με την ανάπτυξη της οικονομίας και την ανάταξη της αγοράς εργασίας, συμβάλλουν και τα προγράμματα που υλοποιούμε, μέσω του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), για την ενίσχυση της εργασίας νέων και μακροχρόνια ανέργων» πρόσθεσε.
«Από το 2015 έως σήμερα έχουν ωφεληθεί 220.000 άνεργοι μέσα από προγράμματα, συνολικού ύψους 1,1 δισ. ευρώ. Αυτήν τη στιγμή, σε πέντε προγράμματα, στα οποία έχουν κλείσει οι αιτήσεις, εργάζονται, από τον Μάρτιο του 2018 και μετά, περίπου 40.000 άνεργοι-ωφελούμενοι. Άλλα 11 προγράμματα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας είναι ανοιχτά για αιτήσεις και μπορούν να καλύψουν περίπου 70.000 ανέργους. Η γκάμα αυτών των προγραμμάτων απευθύνεται σε ανέργους κάθε ηλικίας, νέους ή μεγαλύτερους, πτυχιούχους ή μη. Επομένως, κάθε άνεργος μπορεί σήμερα, στη βάση της ηλικίας και των προσόντων του, να καλυφθεί από ένα τέτοιο πρόγραμμα» σημείωσε η κ. Αχτσιόγλου, συμπληρώνοντας ότι υπάρχουν παράλληλα και ειδικά στοχευμένα προγράμματα, όπως η δεύτερη επιχειρηματική ευκαιρία για 5.000 άνεργους πρώην αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, που ενεργοποιείται το αμέσως επόμενο διάστημα.
«Ένα από τα καινοτόμα στοιχεία που προσθέσαμε στα προγράμματα του ΟΑΕΔ είναι οι σημαντικά βελτιωμένοι μισθοί για νέους επιστήμονες που θα εργαστούν σε φορείς του Δημοσίου ή και σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα» διευκρίνισε η υπουργός Εργασίας, τονίζοντας ότι με την αύξηση του κατώτατου μισθού αυξάνονται και οι αμοιβές των εργαζομένων σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας.
Από την πλευρά του, ο κ. Ηλιόπουλος δήλωσε ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια δοκιμάστηκε ένα μοντέλο που έλεγε πως η χώρα πρέπει να δημιουργήσει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη βάση της απορρύθμισης της αγοράς εργασίας και της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων. «Αυτό το μοντέλο δοκιμάστηκε και αποδείχτηκε τόσο κοινωνικά άδικο όσο και οικονομικά αναποτελεσματικό. Χαρακτηριστικά, και μετά τη μείωση του κατώτατου μισθού και τη θεσμοθέτηση του υποκατώτατου, μέσα σε μία νύχτα το 2012, η ανεργία σκαρφάλωσε στο 28% και σχεδόν στο 60% για τους νέους. Εμείς, από την άλλη, προχωρήσαμε, από την πρώτη στιγμή, με γνώμονα πως δίκαιη ανάπτυξη σημαίνει προστασία της εργασίας» επισήμανε στην τοποθέτησή του.
«Την περίοδο 2012-2014 οδηγηθήκαμε σε φαραωνικά προγράμματα κατάρτισης, θεωρώντας πως η αύξηση της ανεργίας προκύπτει από την πλευρά της προσφοράς, τη στιγμή που όλες οι μελέτες έδειχναν πως το πρόβλημα έχει να κάνει με τη ζήτηση. Γι’ αυτόν το λόγο, εμείς ξεκινήσαμε να υλοποιούμε προγράμματα, στο πλαίσιο των Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης για μακροχρόνια ανέργους, ανέργους με χαμηλή εξειδίκευση, κάτι που συνέβαλε και συνολικά σε ένα θετικό οικονομικό κλίμα στην αγορά» υπογράμμισε.