Σχεδόν 75 χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και η Γερμανία πληρώνει ακόμα τις συντάξεις αξιωματικών ή συνεργατών των Ναζί σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Βελγίου και της Βρετανίας, σύμφωνα με βέλγους βουλευτές και δημοσιεύματα.
Το θέμα προκάλεσε την αντίδραση της Επιτροπής των Εξωτερικών Υποθέσεων του Βελγίου , το οποίο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο ζητούσε από τη γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση να βάλει τέλος στις πληρωμές και να δημοσιοποιήσει άμεσα την πλήρη λίστα αυτών που λαμβάνουν τις συντάξεις, σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian.
«Η λήψη ποσού σύνταξης για τη συνεργασία με ένα από τα πιο δολοφονικά καθεστώτα στην ιστορία είναι σε ξεκάθαρη αντίθεση με το έργο της μνήμης και για την ειρήνη που αποτελεί το ευρωπαϊκό εγχείρημα, αναφέρει το ψήφισμα που εγκρίθηκε ομόφωνα.
Σύμφωνα με το έγγραφο, περίπου 30 άνθρωποι στο Βέλγιο δέχονται πληρωμές με βάση ένα διάταγμα του Αδόλφου Χίτλερ, που προέβλεπε ότι τα δικαιώματα ιθαγένειας και συνταξιοδότησης που χορηγούνται στους Γερμανούς θα χορηγηθούν και σε αλλοδαπούς, συμπεριλαμβανομένων εθελοντών των Waffen-SS, από κατεχόμενα ναζιστικά εδάφη, που υποσχέθηκαν πίστη και υπακοή στον Φύρερ.
Οι γερμανικές αρχές αρνούνταν να κοινοποιήσουν «στους Βέλγους ομολόγους τους τον κατάλογο των συνταξιούχων, επικαλούμενοι νομικές ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής», σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα «Le Soir».
Οι συντάκτες του ψηφίσματος, εκ των οποίων πέντε προέρχονται από γαλλόφωνα κόμματα υποστηρίζουν ότι οι μηνιαίες πληρωμές έγιναν μεμονωμένα και ότι τα ονόματα των παραληπτών είναι γνωστά στη γερμανική πρεσβεία στις Βρυξέλλες.
Σιγή ιχθύος από τη Γερμανία
Απαντώντας στους ισχυρισμούς, το Γερμανικό υπουργείο Εργασίας αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι 18 άτομα στο Βέλγιο λαμβάνουν συντάξεις πολέμου, αλλά «δεν υπάρχουν πρώην μέλη των Waffen-SS» ανάμεσα στους δικαιούχους. Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο δεν αποκάλυψε τους συνταξιούχους ούτε τον λόγο για τον οποίο δικαιούνται τις πληρωμές.
Οι αρχές στο Βέλγιο δεν γνωρίζουν την ταυτότητα των συνταξιούχων και προσθέτουν ότι το ίδιο καθεστώς εφαρμόζεται και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου «πρώην αξιωματικοί των SS επίσης λαμβάνουν πληρωμές» και μάλιστα χωρίς τα ποσά να φορολογούνται ή να γνωστοποιούνται στις βρετανικές αρχές. Η Γερμανική πρεσβεία στο Λονδίνο υποστηρίζει ότι δεν έχει καμία πληροφορία για τις καταγγελίες των Βέλγων.
Επικαλούμενος έναν Βέλγο ερευνητή, με ειδίκευση στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Αλβίν ντε Κονίκ του βελγικού RTBF υποστήριξε ότι οι πληρωμές κυμαίνονται από 435 έως 1.275 ευρώ το μήνα. Περίπου 80.000 Βέλγοι καταδικάστηκαν για διάφορες μορφές συνεργασίας κατά τη διάρκεια του πολέμου και φυλακίστηκαν μετά το τέλος του.
Αντίθετα, οι Βέλγοι που επιβίωσαν από τα προγράμματα αναγκαστικής εργασίας της ναζιστικής Γερμανίας λαμβάνουν μόλις 50 ευρώ.
«Αυτή η σύνταξη δείχνει ότι οι Βέλγοι συνεργάτες του ναζιστικού καθεστώτος θεωρούνται ως εργαζόμενοι ακόμη κι αν καταδικάστηκαν για ενεργό συμμετοχή στον πόλεμο και δημιούργησαν μια ηθικά προβληματική κατάσταση», αναφέρουν οι βουλευτές.
Γιατί να δέχονται ακόμα συντάξεις;
Όπως υποστηρίζουν, η καταβολή των συντάξεων συνεχίστηκε ότι καθώς το διάταγμα του Χίτλερ δεν ανακλήθηκε από τη διάσκεψη του Πότσνταμ, τον Ιούλιο του 1945, όπου Βρετανία, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ αποφάσισαν για το μέλλον της μεταπολεμικής Γερμανίας.
Οι πληρωμές συντάξεων σε συνεργάτες πολέμου αποτέλεσαν πηγή ανησυχίας στο Βέλγιο από τότε που η ύπαρξή τους αποκαλύφθηκε, το 1997. Το 2012, μέσω κοινοβουλευτικών ερωτήσεων προέκυψε ότι περίπου 2.500 Βέλγοι εξακολουθούσαν να λαμβάνουν κάποια μορφή κρατικής σύνταξης από τη Γερμανία, ωστόσο η πλειοψηφία θεωρείται ότι έχει πεθάνει.
«Ανάμεσα στους δικαιούχους είναι κάτοικοι του ανατολικού Βελγίου και της Αλσατίας, που απέκτησαν γερμανική ιθαγένεια μετά την εισβολή των Ναζί, αλλά και Βέλγοι που προσχώρησαν στα SS κατά τη διάρκεια του πολέμου», υποστηρίζει ο Ντε Κονίκ, γιος αντιστασιακού και μέλος της Remembrance, ομάδας επιζώντων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Βελγίου.
Το 2017, με αίτημα της Remembrance, ο τότε πρέσβης της Γερμανίας, Rüdiger Lüdekring, είπε σε ακρόαση στο βελγικό κοινοβούλιο ότι ως εκπρόσωπος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης δεν μπορούσε να δώσει ακριβείς πληροφορίες, καθώς αυτές βρίσκονται στην κατοχή των 16 γερμανικών ομόσπονδων κρατιδίων.
Πέρυσι, μια κοινοβουλευτική επιτροπή από το Βέλγιο επισκέφθηκε το Βερολίνο για να συζητήσουν το ζήτημα με Γερμανούς ομολόγους τους και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι 27 Βέλγοι συνεργάτες των ναζί εξακολουθούν να λαμβάνουν συντάξεις που πληρώνονται από το κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας, σύμφωνα με βελγικά ΜΜΕ.
Ο νυν πρέσβης της Γερμανίας στο Βέλγιο, Martin Kotthaus, δήλωσε πέρυσι σε φλαμανδικό σάιτ ότι διεξάγεται έρευνα για να καθοριστεί ο ακριβής ρόλος των αποδεκτών των συντάξεων κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Πάντως παρά το γεγονός ότι ορισμένοι χαρακτηρίζουν το γεγονός απαράδεκτο, Γερμανός ιστορικός αμφιβάλλει ότι το πρόβλημα θα λυθεί στο εγγύς μέλλον. Ειδικότερα, ο Μάρτιν Γόλνιτζ, υποστηρίζει ότι οι γερμανικοί νόμοι περί ιδιωτικού απορρήτου δεν θα επέτρεπαν τη μελέτη των περιπτώσεων των συνταξιούχων, ενώ το γερμανικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δεν υπόκειται σε ποινικές διαδικασίες.