Η αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος είναι μία από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για την κοινωνική σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη, στη χώρα μας, ωστόσο, τα προβλήματα του δικαστικού συστήματος αποτελούν πολύ σημαντικά εμπόδια στην καθημερινότητα του πολίτη, όπως και στις επενδύσεις, καθώς και την επιχειρηματικότητα.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα είναι 132η από τις 190 χώρες του δείκτη «Doing Business 2019» ως προς την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης και χρειάζονται 1.580 ημέρες για την επίλυση μιας συγκεκριμένου τύπου δικαστικής διαφοράς για μια επιχείρηση, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που επικαλείται νέα έρευνα της διαΝΕΟσις.
H νέα έρευνα, την οποία εκπόνησαν επτά δικαστικοί λειτουργοί που γνωρίζουν τα προβλήματα σε βάθος και εκ των έσω, αποτελεί μια λεπτομερή και αναλυτική πρόταση για τη ριζική αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία διεθνών οργανισμών η Ελλάδα:
- έχει μία από τις χειρότερες αναλογίες δικαστικών υπαλλήλων ανά δικαστή (1,5:1, το 2016 –μέσος όρος χωρών Συμβουλίου της Ευρώπης 3,9:1)
- έχει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς δικαστηρίων κατά κεφαλήν στην Ε.Ε.
- το δικαστικό της σύστημα χρησιμοποιεί σε περιορισμένο βαθμό τεχνολογικές λύσεις για την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας
- δαπανά λιγότερα χρήματα για τη λειτουργία του δικαστικού της συστήματος (-33% οι δημόσιες δαπάνες για τη δικαιοσύνη το διάστημα 2014-2016)
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, στην Ελλάδα χρειάζονται 1.580 ημέρες για την επίλυση μιας συγκεκριμένου τύπου δικαστικής διαφοράς για μια επιχείρηση.
Η Ελλάδα είναι η 132η από τις 190 χώρες στη λίστα «Doing Business» της Παγκόσμιας Τράπεζας ως προς την ταχύτητα της απονομής της δικαιοσύνης (2018)
Αριθμός εκκρεμών διοικητικών διαφορών ( /100 κατοίκους, 2016)
Ελλάδα 2,2
Βουλγαρία: 0,1
Ισπανία: 0,3
Πορτογαλία: 0,7
Οι προτάσεις των ερευνητών περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις σε πέντε άξονες:
Μείωση του αριθμού των δικαστηρίων με τη συγχώνευση μικρών περιφερειακών δικαστηρίων. Δημιουργία δικαστικών καταστημάτων σε μικρότερες πόλεις και στη νησιωτική χώρα που θα επιτρέπουν μια σειρά από διαδικασίες (ακροάσεις δικηγόρων, διαδίκων) μέσω τηλεσυνεδρίασης.
Παρεμβάσεις για το κτιριακό πρόβλημα, το θέμα των υποδομών, και του δικαστικού μάνατζμεντ (διοίκηση, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, μέτρηση αποτελεσμάτων).
Εφαρμογή της «ψηφιακής δικογραφίας», ώστε ο φάκελος κάθε υπόθεσης να μπορεί να αποθηκεύεται και να εντοπίζεται ευκολότερα από τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Επιβολή επιπλέον τέλους στους διαδίκους που επιθυμούν να καταθέσουν έντυπα δικόγραφα, ως κίνητρο για την ηλεκτρονική υποβολή των πάντων.
Ολοκλήρωση του έργου του «Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων» (ΟΣΔΔΥ), το οποίο βρίσκεται ήδη σε φάση υλοποίησης. Εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών (ΕΣΔΙ), με την υιοθέτηση καλών πρακτικών που ακολουθούνται από άλλες χώρες.
Συνέχιση των νομοθετικών πρωτοβουλιών για την εισαγωγή του θεσμού της διαμεσολάβησης και σε νέες κατηγορίες διαφορών, όπως η ενδοοικογενειακή βία.
Αναμόρφωση των κλάδων του νέου Κώδικα Δικα-στικών Υπαλλήλων με την εισαγωγή νέων που προϋποθέτουν ειδικά τυπικά προσόντα ώστε να καλυφθούν οι σύγχρονες ανάγκες των δικαστηρίων όλων των δικαιοδοτικών κλάδων και των εισαγγελιών.
