Αναζήτηση
Έως και τις 28/2, το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου (Πειραιώς 100, Γκάζι, τηλ. .: 213 0109325, είσοδος 12-15 ευρώ) παρουσιάζει μια… ηλεκτρισμένη παράσταση για έναν από τους σημαντικότερους επιστήμονες της ιστορίας.
Η παράσταση «Τέσλα» σε σκηνοθεσία Μιχάλη Γιγιντή, αναδεικνύει το όραμα και τη ζωή του Σέρβο-Αμερικανού ανθρωπιστή – εφευρέτη Νικολά Τέσλα. Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Γιάννης Μπισμπικόπουλος, Ιουλία Γεωργίου, Μάνθος Καλαντζής, Γιώργος Τζαβάρας και Χρήστος Γεωργαλής
Σε μια εποχή που θεμελιώθηκε ο ιμπεριαλισμός, και η επιστήμη υποτάχθηκε στον νόμο της αγοράς, ο Τέσλα κατάφερε να αποδείξει πως ο απελευθερωμένος νούς και η υπερβατική σκέψη οδηγεί στην πραγματική αντίληψη του φυσικού κόσμου και στις απαντήσεις των μεγάλων υπαρξιακών ερωτήσεων.
Οι βιομηχανικοί χώροι του Μουσείου σε συνδυασμό με ένα σκηνικό που παραπέμπει σε επαγωγικό κινητήρα και την πρωτότυπη τεχνική του projection mapping συνθέτουν υπό τους ήχους της ηλεκτρονικής μουσικής μια μοναδική θεατρική εμπειρία που θα συναρπάσει τόσο το ενήλικο όσο και το εφηβικό κοινό. Μέσα από μια μη ρεαλιστική αφήγηση της βιογραφίας του Τέσλα διαφαίνεται η φιλοσοφία και η κοσμοθεωρία του ανθρώπου που αποτέλεσε θεμέλιο για το σύγχρονο κόσμο, καθώς πρόσφερε στην ανθρωπότητα μια σειρά από επιστημονικές εκπλήξεις.
Eφευρέσεις, όπως o επαγωγικός κινητήρας, το εναλλασσόμενο ρεύμα, oι ακτίνες Χ, η τηλεκατεύθυνση και η ασύρματη ενέργεια προέκυψαν απο δικά του πειράματα και μελέτες.
Ο Μιχάλης Γιγιντής μιλάει στα «Νέα» για την παράσταση, τον Τέσλα και τις επί σκηνής εφευρέσεις.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Πριν από έναν χρόνο περίπου είχα μια συζήτηση με το Γιάννη (Μπισμπικόπουλο), που είμαστε φίλοι, για επιστήμονες κι ανέφερε τον Τέσλα, επειδή κάτι είχε διαβάσει. Τον σκεφτόμουν συνεχώς εκείνο το βράδυ. Ξαναμιλήσαμε με το Γιάννη, ο οποίος κι αυτός σκεφτόταν τη συζήτηση μας. Το συζήτησα και με την Κωνσταντίνα Αγγελέτου, που κάνει διεύθυνση παραγωγής και τον Άγγελο που κάνει τα visuals, και μας άρεσε πολύ ως ιδέα. Απόφασίσαμε να το προχωρήσουμε και ξεκίνησε η έρευνα. Συναντήθηκα με την Αγγελική Πούλου και ξεκινήσαμε να γράφουμε το κείμενο. Πρόκειται για μια πολύ γοητευτική προσωπικότητα, λίγο να έχεις διαβάσει για αυτόν θες να ψάξεις πληροφορίες. Κρύβει ένα μυστήριο η ιστορία του, αλλά κι ο τρόπος που ο ίδιος αντιμετώπιζε την επιστήμη του.
Πώς προετοιμαστήκατε και τι πληροφορίες συλλέξατε σχετικά με τη ζωή και το έργο του Τέσλα;
Το κείμενο δημιουργήθηκε εξαρχής, δεν υπήρχε ως θεατρικό έργο. Προσπαθήσαμε να το σπάσουμε κάπως, να μην είναι μια στεγνή βιογραφία. Μέσα βέβαια υπάρχουν αρκετές θεατρικές συμβάσεις, υπάρχουν σκηνές που έχουν ένα διαλογικό σχήμα και μετά εμβόλιμα μπαίνει ένα μονολογικό κομμάτι, μια αφήγηση ή ένα ιντερμέδιο. Το κείμενο στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αυτοβιογραφία του Τέσλα, στα βασικά γεγονότα της ζωής του και έχει γίνει η απαραίτητη δραματουργική επεξεργασία προκειμένου να αποδοθεί θεατρικά. Καθ’όλη τη διάρκεια της συγγραφής και της διαδικασίας των προβών ανατρέξαμε σε ντοκυμαντέρ, άρθρα κ.λ.π και συλλέξαμε κάθε είδους πληροφορία. Η ζωή του Τέσλα έχει πολλές πτυχές που έχουν μεγάλο δραματουργικό ενδιαφέρον. Τα περισσότερα στοιχεία τα εντάξαμε και κάποια αναγκαστηκά έπρεπε προς το παρών τουλάχιστον να τα αφήσουμε εκτός.
Ποιο είναι το προφίλ του Τέσλα που χτίζει τελικά η παράσταση;
Πρόκειται για μια διάνοια που δυστυχώς έζησε σε μια εποχή κατα την οποία ξεκίνουσε να χτίζεται αυτός ο αχόρταγος κεφαλαιοκεντρικός μηχανισμός που βιώνουμε μέχρι και σήμερα. Είχαν αρχίσει να δημιουργούνται τα πρώτα μονοπώλεια και η εφέυρεση ήταν αναγκασμένη να ακολουθεί τους νόμους της αγοράς. Σαν εφευρέτης ο Τέσλα καταπιάστηκε με πειραματισμούς πάνω στις δυνάμης της φύσης και κατανόησε σε τεράστιο βαθμό την ενέργεια, προσπαθώντας να δημιουργήσει νέους τρόπους για την τιθάσευση και διαχείρισή της, παρέχοντας μας έτσι μια πληθώρα εφευρέσων που εξέλιξαν τεχνολογικά την εποχή του και εφαρμόζονται σήμερα στην καθημερινότητα. Εναλλασόμενο ρέυμα, επαγωγικός κινητήρας, τεσλόγραμμα (πρώιμη φάση της ακτινογραφίας), τηλεκατέυθυνση είναι μερικά μόνο απο τα επιτέυγματα του.
Οι ανακαλύψεις του και οι επιρροές τους, εντοπίζονται σήμερα στο internet, τις τηλεπικοινωνίες, στα δορυφορικά συστήματα,στην ρομποτική κ.α.
Σαν φυσιογνωμία ο Τέσλα ήταν αρκετά δωρικός. Απείχε συνειδητά απο οποιαδήποτε έντονη συναισθηματική ορμή, κρατώντας αυτή του τη τάση σαν απώθεμα, ώστε να αφοσιώνεται ακόμη πιο πολύ στην επιστήμη του. Τα συναισθήματα του διοχετέυονταν χωρίς καμία έκπτωση, στις έρευνες του. Και όταν βυθιζόταν μέσα σε αυτές ένιωθε όλη την ικανοποίηση και ολοκλήρωση που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος. Έχασε τον αδελφό του σε πολύ μικρή ηλικία, κάτι που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωσή του. Από τα παιδικά του χρόνια άρχισε να παρατηρεί τις εκδηλώσεις της ενέργειας στο φυσικό περιβάλλον και κάθε φορά που έκανε μια νέα εξερέυνηση, γοητευόταν και καταδυόταν ακόμη πιο βαθειά στην αναγνώριση και κατανόηση της.
Σε μεγαλύτερη ηλικία και αναγνωρισμένος εφευρέτης πια, εκθάμπωνε τα πλήθη στις δημόσιες επιδείξεις του και τον χαρακτήριζαν μάγο, εξ’αιτίας των τεχνολογικών ”θαυμάτων” που παρουσίαζε σε αυτές.
Ψιλόλιγνος και κομψός, μορφωμένος και γνώστης της ποίησης, της λογοτεχνίας και του καλού φαγητού αποσπούσε τον θαυμασμό και προκαλούσε το δέος. Οι μύθοι που δημιουργήθηκαν στους επιστημονικούς και όχι μόνο κύκλους, γύρω απο το όνομα του, ήταν φυσικό επακόλουθο.
Το να παρουσιάζει κάποιος ένα τηλεκατευθυνόμενο απο μεγάλη απόσταση πλοιάριο, σε λιμάνι της Νέας Υόρκης του 1898, δεν ήταν κάτι συνηθισμένο!
Δέχτηκε και υπέμεινε όσο λίγοι τον πόλεμο των αντιπάλων του που εξυπηρετούσαν τα μεγάλα συμφέροντα της εποχής. Αγαπήθηκε από πολλούς για την κοσμοαντιλήψη του και την προσφορά του στο κοινωνικό σύνολο και αναγνωρίσθηκε εντέλει καθολικά αφού χαρακτηρίζεται πλέον ως ο άνθρωπος που εφήυρε τον εικοστό αιώνα.
Αξιοσημείωτο είναι πως στο τέλος της ζωής του ήθελε απεγνωσμένα να εφεύρει εκείνον τον μηχανισμό που θα κατάφερνε να καταστήσει αδύνατη κάθε πολεμική σύγκρουση και θα καταργούσε μια για πάντα τον όλεθρο του πολέμου που μάστιζε εκείνη την εποχή τη πατρίδα του.
Η ιδιαίτερη αίθουσα όπου παρουσιάζεται η παράσταση πώς συμβάλλει στην αποτύπωση της ιστορίας;
Ο χώρος των παλαιών φούρνων του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου στη Τεχνόπολη φέρει μια τεράστια ιστορία και μια ενέργεια που συνάδει απόλυτα με τη θεματική της παράστασης. Πρόκειται για έναν επιβλητικό χώρο που απο την πρώτη στιγμή σε γοητέυει. Ένα φυσικό σκηνικό που κοιτάζοντάς το να σε περιβάλλει σε βγάζει για λίγο εκτός χρόνου. Δεν είναι βέβαια ένας κλασικός θεατρικός χώρος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αλλά σίγουρα η χωροταξία και η ατμόσφαιρα του έχει πολλά θετικά απο δημιουργικής άποψης.
Γίνεται μια σύνδεση των εφευρέσεων του με το σήμερα, τη μετεξέλιξή τους ουσιαστικά ή τις κρατάτε σε πρωτογενές επίπεδο;
Η απόδοση των ερευνών και των εφευρέσεων του γίνεται με έναν σύγχρόνο τρόπο. Η ουσία είναι να κατανοήσουμε πόσο προχωρημένες ήταν για την εποχή τους οι επιστημονικές ανακαλύψεις του εφευρέτη, αλλά και να σταθούμε στο φιλοσοφικό υπόβαθρο τους και τις προθέσεις του. Την άκρατη ανάγκη και θέληση του να προσφέρει τα μέγιστα και να βοηθήσει την ανθρωπότητα να εξελλιχθεί μακριά απο πρωτόγονες αντιλήψεις και ένστικτα. Στη παράσταση, τα visuals προβαλλόμενα πάνω στον σκηνικό χώρο και περικλείοντας τους χαρακτήρες ανα διαστήματα, αποδίδουν τον εσωτερικο κόσμο του Νίκολα Τέσλα.
Τις σκέψεις του σχετικά με τις έρευνες και τα πειράματά του. Τον τρόπο σύλληψης των ιδεών και τη σύνθεση των μηχανισμών στο μυαλό του. Ενίοτε λειτουργουν και ώς ατμοσφαιρικές-φωτιστικές συνθήκες. Η παράσταση ισσοροπεί ανάμεσα στην εποχή της και στο σήμερα και ο σκοπός είναι να κατανοήσουμε με έναν σύγχρονο τρόπο τις εφευρέσεις του με τεχνικό τρόπο, αλλά κυρίως να καταλάβουμε πως ο ίδιος έφθανε στην σύλληψη των ιδεών του. Υπάρχουν αναφορές στις ιδέες του Τέσλα για το μέλλον της τεχνολογίας και στην εφαρμογή των εφευρέσεων του στο σήμερα αλλά και τις προεκτάσεις των ερευνών και των πειραμάτων του στο μέλλον .
Η παράσταση είναι για εμάς ένα συνεχές work in progress και το πλάνο είναι να ολοκληρωθεί και να παρουσιαστεί την επόμενη σεζόν σε όλο της το έυρος καλύπτωντας ακόμη περισσότερα στοιχεία του ”θαυμαστου κόσμου” του Νίκολα Τέσλα.
