Σήμα κινδύνου για το Ασφαλιστικό – Τι πρέπει να κάνουμε

Τον κώδωνα του κινδύνου για το Ασφαλιστικό σύστημα το οποίο είναι ξανά σε κίνδυνο έκρουσαν πολιτικοί και οικονομολόγοι σε ημερίδα που διοργάνωσε ο Σύλλογος Προσωπικού Alpha Bank με θέμα «Ασφαλιστικό: Ένα βήμα πριν την κατάρρευση. Υπάρχει διέξοδος;»

Βασικό συμπέρασμα της ημερίδας ήταν ότι «το σύστημα των τριών πυλώνων είναι η απάντηση στην σημερινή κατάρρευση του ασφαλιστικού». Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν τα σημερινά οικονομικά αδιέξοδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, η όξυνση του δημογραφικού προβλήματος, η δραματική συρρίκνωση των συντάξεων εξαιτίας του νόμου Κατρούγκαλου και η ανάγκη ενίσχυσης του δεύτερου και τρίτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος με την ενίσχυση των ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης και των ατομικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων.

Στην συζήτηση συμμετείχαν ο πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Ευάγγελος Βενιζέλος, ο πρώην Υπουργός και Αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κωστής Χατζηδάκης, ο Οικονομολόγος, Επ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς Πλάτων Τήνιος και ο Καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών Πάνος Τσακλόγλου. Την συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Νίκος Φιλιππίδης.

Τα βασικά σημεία στα οποία όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν ήταν τα ακόλουθα:

Το ασφαλιστικό με τον τρόπο που είναι δομημένο σήμερα έχει οδηγηθεί σε ασφυκτικό αδιέξοδο και πρέπει άμεσα να υπάρξουν δραστικές παρεμβάσεις, ώστε το σύστημα να γίνει εκ νέου βιώσιμο.

Το πρόβλημα δεν δημιουργήθηκε σήμερα. Αλλά αν και ήταν γνωστό από παλιά, οι όποιες τολμηρές αλλαγές επιχειρήθηκαν βρήκαν την σφοδρή αντίσταση, τόσο μερίδας της κοινωνίας, όσο και της τότε αντιπολίτευσης, καθώς και των συνδικάτων.

Το σημερινό σύστημα έχει δημιουργήσει σοβαρές στρεβλώσεις και σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα θεωρητικά επιλύει.

Οι τρεις πυλώνες ασφάλισης δεν είναι πλέον επιλογή, αλλά μονόδρομος.

Η λύση στο ασφαλιστικό μπορεί να προέλθει από ουσιαστικές παρεμβάσεις, από την επιστροφή σε δυναμική και μακροχρόνια ανάπτυξης, αλλά και από την αντιστροφή της τάσης στο δημογραφικό.

Οι πολίτες στην συντριπτική τους πλειοψηφία τους δεν γνωρίζουν ότι το σημερινό σύστημα είναι διανεμητικό και θεωρούν εσφαλμένα ότι αυτό είναι κεφαλαιοποιητικό χρησιμοποιώντας την φράση κλισέ «εγώ πλήρωσα και δεν παίρνω να λεφτά μου πίσω».

Ευάγγελος Βενιζέλος

«Η σημερινή εκδήλωση είναι όαση, μέσα στο κλίμα απαξίωσης που έχει δημιουργηθεί, με την δημόσια συζήτηση με είναι εκτός θέματος και να ασχολείται με άλλα ανούσια ζητήματα, εκτός από αυτά που είναι σοβαρά και κρίνουν το μέλλον της χώρας», είπε μεταξύ των άλλων ο Ευάγγ. Βενιζέλος.

Παράλληλα σημείωσε ότι όλοι γνώριζαν το πρόβλημα, αλλά ουδείς προσπάθησε πραγματικά να το αγγίξει και να το επιλύσει, επειδή κυριαρχούσε η αντίληψη  ότι στην έσχατη ανάγκη το κράτος θα βρει την λύση και θα χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα που δημιουργούνται.

Σημείωσε επίσης, ότι η δημογραφική κρίση, η δημοσιονομική κρίση και η ανεργία έχουν δημιουργήσει μία κατάσταση η οποία δεν εξασφαλίζει την βιωσιμότητα του συστήματος, σε μία χώρα που κανένα σύστημα δεν είναι εξασφαλισμένα βιώσιμο (τραπεζικό, εκπαιδευτικό κλπ).

Τέλος, ο πρώην υπουργός τάχθηκε υπέρ του συστήματος των τριών πυλώνων.

Κωστής Χατζηδάκης

Το πρόβλημα όλοι το γνωρίζαμε από την δεκαετία του 90, αλλά κανείς δεν ήθελε να ακούσει την αλήθεια για την αντιμετώπιση του. Ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας επεσήμανε ότι αν «πρέπει να εξηγήσουμε στους πολίτες την κατάσταση και να πούμε τι έχει συμβεί στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν προχωρήσει σε αλλαγές με χαρακτηριστικά και κεφαλαιοποιητικού συστήματος».

Επεσήμανε επίσης ότι το ασφαλιστικό σύστημα που ισχύει στην Ελλάδα σήμερα είναι ξεπερασμένο, δεδομένου ότι αυτό σχεδιάστηκε την 10ετία του 1930 όταν τα δεδομένα ήταν διαφορετικά, τόσο τα δημοσιονομικά, όσο και τα δημογραφικά.

Ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας είπε ότι έπρεπε να έχει μπει στο Σύνταγμα ο χρυσός δημοσιονομικός κανόνας «δεν μπορούμε να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα εισπράττουμε».

Πλάτων Τήνιος

Ο καθηγητής Πλάτων Τήνιος τόνισε ότι την 10ετία του 1950 το ασφαλιστικό λειτούργησε ως μοχλός ανάπτυξης, αλλά σήμερα τα πράγματα έχουν έρθει ανάποδα και οι πολιτικοί για το μόνο ενδιαφέρονται είναι να τους ψηφίζουν οι συνταξιούχοι. Επίσης, τόνισε ότι «ζητάμε να δούμε τι θέλουν οι συνταξιούχοι και στέλνουμε τον λογαριασμό στους εργαζόμενους».

Έτσι έχουμε καταντήσει, σημείωσε ο Π. Τήνιος, να είναι το ασφαλιστικό ένα τοξικό εργαλείο και να έχει χάσει κάθε έννοια ανάπτυξης. Παράλληλα τόνισε ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο μη περαιτέρω και χρειάζεται να φτιαχτεί ένα εργαλείο που θα μπορέσει να παίξει για τα επόμενα π.χ. 30 χρόνια τον κλασικό του ρόλο, να γίνει ξανά το ασφαλιστικό εργαλείο ανάπτυξης. Και κατέληξε, ότι η λύση θα δοθεί μέσα από κεφαλαιοποιητικά συστήματα.

Πάνος Τσακλόγλου

Ο οικονομολόγος Π. Τσακλόγλου υποστήριξε ότι η πρόταση των τριών πυλώνων είναι εξαιρετική. Σημείωσε ότι, «το πρώτο πράγμα που λέμε στους φοιτητές μας για τα ασφαλιστικά προϊόντα είναι ότι δεν πρέπει να βάζουμε όλα μας τα αυγά στο ίδιο καλάθι», επισημαίνοντας με αυτό τον τρόπο την ανάγκη διασποράς του ασφαλιστικού κινδύνου με το σύστημα των τριών πυλώνων.

Ωστόσο, παρατήρησε ότι στην μετάβαση από ένα διανεμητικό σύστημα σε ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα, υπάρχει μία γενιά που θα κληθεί να πληρώσει δύο φορές. Και έφερε το παράδειγμα ότι ένας νυν εργαζόμενος θα πληρώνει, στην μετάβαση τόσο για να δημιουργήσει δικό του κεφάλαιο, όσο και για εξυπηρετήσει την σύνταξη των γονιών του.

Σημείωσε ότι χώρες που έκαναν αυτή την μετάβαση, το αποδέχθηκαν οι αγορές με ενθουσιασμό και θέλησαν να χρηματοδοτήσουν την κίνηση, αυτή και κατέληξε ότι, δυστυχώς η Ελλάδα σήμερα δεν βρίσκεται στις αγορές ομολόγων