Το κράτος εκχωρεί σε εταιρεία τους φακέλους υγείας των πολιτών

Πλήθος ερωτημάτων εγείρει το άρθρο 84 του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Υγείας για τον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας (ΑΗΦΥ). Τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα όλων των πολιτών της χώρας φαίνεται ότι οδηγούνται σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να βρεθούν ακόμη και στα χέρια ιδιωτών.

Ειδικοί επί του θέματος εγείρουν ενστάσεις αντλώντας την επιχειρηματολογία τους από το γεγονός ότι το επίμαχο άρθρο μετρά περισσότερες «γκρίζες ζώνες» από ασφαλιστικές δικλίδες.

Και καθώς το πολυνομοσχέδιο βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της συζήτησης στη Βουλή, επιμένουν ότι υπάρχει χρόνος για διορθώσεις.

Όπως αποκαλύπτουν τα ΝΕΑ της Παρασκευής επί ποδός βρίσκονται άλλωστε για το ίδιο θέμα και οι εργαζόμενοι του ΕΟΠΠΥ, διαμαρτυρόμενοι για τη μεταφορά του τεράστιου όγκου δεδομένος ανυπολόγιστης αξίας, από τον Οργανισμό σε μια ανώνυμη εταιρεία.

Το παράδοξο δε είναι ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι προβληματισμοί που απασχολούν τη χώρα μας αποτελούν παρελθόν, με το σπάσιμο της «τράπεζας» δεδομένων σε κομμάτια. Ειδικότερα και ανάλογα με τον πληθυσμό και συνεπώς τον όγκο δεδομένων, φορείς του Δημοσίου αναλαμβάνουν την ένταξη των δεδομένων των πολιτών στο ηλεκτρονικό χρηματοκιβώτιό τους.

Ετσι, άλλος φορέας φυλάσσει τα δεδομένα της φαρμακευτικής συνταγογράφησης, άλλος των νοσηλειών, ένας τρίτος των διαγνωστικών εξετάσεων κ.ο.κ. Συνεπώς, ακόμη και σε περίπτωση που κάποιος επιτήδειος χάκερ επιχειρήσει να σπάσει τον τοίχο προστασίας των δεδομένων, δεν θα μπορέσει να τα υποκλέψει στο σύνολό τους. Αντίστοιχα, σε περίπτωση βλάβης δεν θα χαθούν όλα μεμιάς.

Υπό το πρίσμα αυτό, οι πολίτες θα έπρεπε να προστατεύονται και από το «δικαίωμα στη λήθη» – ένα νομικό δικαίωμα που επιχειρεί να βάλει τάξη στο χάος του κυβερνοχώρου. Με τον τρόπο αυτό δίδεται η νομική δυνατότητα στο υποκείμενο να ζητήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τη διαγραφή των προσωπικών δεδομένων του. Κάτι αντίστοιχο όμως δεν προβλέπεται στο άρθρο 84 του πολυνομοσχεδίου, γεγονός που αφενός στερεί το δικαίωμα των ασθενών να αιτηθούν τη διαγραφή των στοιχείων που τους αφορούν και αφετέρου αφήνει έκθετη τη χώρα για πιθανές κυρώσεις.

Αντιθέτως, ο νομοθέτης δίνει τη δυνατότητα, μέσω του άρθρου 8, διάθεσης στοιχείων έναντι παραβόλου ή συνδρομής, για στατιστικούς λόγους, επιστημονική ή ιστορική έρευνα. Ακόμη όμως και για την περίπτωση αυτή, προβλέπεται εφάπαξ έγκριση του πολίτη για την αξιοποίηση στοιχείων αντλούμενων από τον φάκελό του (με τη χρήση τεχνικών ανωνυμοποίησης, ψευδωνυμοποίησης και κρυπτογράφησης), χωρίς να παρέχεται η δυνατότητα έγκρισης κατά περίπτωση. Από την άλλη, σε ό,τι αφορά τους επαγγελματίες υγείας, η μη καταγραφή στοιχείων του ασθενούς στον ηλεκτρονικό φάκελο συνιστά ποινικό αδίκημα. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν έχει διευκρινιστεί με ποιον τρόπο θα γίνει η σύνδεση των ιατρείων, των φαρμακείων, των διαγνωστικών κέντρων και άλλων παρόχων υπηρεσιών υγείας με το ηλεκτρονικό σύστημα, με τους εκπροσώπους τους να επισημαίνουν το τεράστιος κόστος της διαδικασίας αυτής τόσο σε χρόνο όσο και σε πόρους.