Με το σύνθημα «Ποτέ ξανά» εκατοντάδες πολίτες πήραν μέρος στην πορεία μνήμης, με αφετηρία την πλατεία Ελευθερίας, για τα 76 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού από τον τότε Σιδηροδρομικό Σταθμό της πόλης, με Έλληνες Εβραίους, κατοίκους Θεσσαλονίκης, για το στρατόπεδο Άουσβιτς- Μπίρκεναου.
Η πορεία ξεκίνησε από την πλατεία Ελευθερίας, την οποία οι ναζί είχαν μετατρέψει σε χώρο συγκέντρωσης και εξευτελισμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Στο τέρμα της σιωπηρής πορείας, σε χώρο του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού, η Ισραηλίτικη Κοινότητα πραγματοποίησε τελετή μνήμης, σε συνεργασία με τον δήμο Θεσσαλονίκης και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της πόλης, τιμώντας τους επιζώντες των στρατοπέδων εξόντωσης, Χάιντς Κούνιο και Αχιλλέα Κουκοβίνο.
“Ήθελε ψυχραιμία λιονταριού για να επιζήσεις, όχι ανθρώπου” είπε συγκινημένος ο 100χρονος Αχιλλέας Κουκοβίνος ο οποίος διηγήθηκε ότι ήταν στο ΕΑΜ όταν τον συνέλαβαν οι Γερμανοί και “μετά από πολύ ξύλο”, τον έστειλαν πρώτα στο στρατόπεδο Παύλου Μελά και μετά στη Γερμανία.
“Δεν υπήρχε τρόπος για να ζει άνθρωπος εκεί, ήθελε ψυχραιμία λιονταριού, όχι απλώς ανθρώπου, μεγάλη υπομονή και να μην λογαριάζεις τίποτα, έπρεπε να το αποφασίσεις ότι θα ζήσεις”.
Για τον κ. Κούνιο, “οι Γερμανοί ναζί ήταν ασυγχώρητοι” και “δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία του κόσμου μια τέτοια απαίσια εξόντωση αθώων ανθρώπων”. “Το σύστημα ήταν πονηρό. Καίγανε τους ανθρώπους και δεν έπρεπε να υπάρχουν αποδείξεις. Δεν έπρεπε να υπάρχουν στάχτες. Πετούσαν τις στάχτες σε ένα ποταμάκι δίπλα στο ΄Αουσβιτς μέχρις ότου ο ποταμός φούσκωσε και άρχισαν τα νερά να πηγαίνουν στους αγρούς των Πολωνών που διαμαρτυρήθηκαν»
.
Μαθητές του Εβραϊκού Σχολείου Θεσσαλονίκης φύτεψαν συμβολικά στον χώρο μια ελιά και τραγούδησαν στα ελληνικά, τα εβραϊκά και στη νοηματική ενώ προηγήθηκαν ομιλίες διαφόρων εκπροσώπων αρχών και της Ισραηλιτικής κοινότητας. Συγκινητική ήταν και η στιγμή όταν ο εγγονός ενός Γερμανού Στρατιώτη στη Θεσσαλονίκη, ο Juergen Jauch, ζήτησε συγγνώμη για τις θηριωδίες στις οποίες συμμετείχε και ο παππούς του.
Στο τέλος της τελετής οι παρευρισκόμενοι άφησαν λουλούδια σε συρμούς και φώναξαν “Ποτέ ξανά”….
«Σήμερα από εδώ, διατρανώνουμε ότι ο αντισημιτισμός και ο ρατσισμός δεν μπορούν να επικρατούν πια. Αν δεν γνωρίζουμε το παρελθόν και την κληρονομιά μας είναι εύκολο να πέσουμε στα ίδια ατοπήματα» ανέφερε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ.
«Είναι μια πολύ σημαντική ημέρα για όλους, όχι μόνο για το Ισραήλ και τους Έλληνες. Από την άλλη πρέπει να δούμε και το μέλλον και η πόλη, χάρη στις προσπάθειας του δημάρχου αλλά και της Ισραηλιτικής Κοινότητας, αναβιώνει το εβραϊκό της παρελθόν, όπως τώρα με αυτή την πορεία” τόνισε στις δηλώσεις της η πρέσβης του Ισραήλ, Ιρίτ Μπεν-Άμπα.
«Η σημερινή μέρα είναι σημαντική γιατί από δω ξεκίνησε το τραγικό τέλος της Εβραϊκής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Με αυτό τον τρόπο προσπαθούμε να αναδείξουμε την κληρονομιά της Εβραϊκής παρουσίας στην πόλη, η οποία επηρέασε σημαντικότατα την ταυτότητά της» ανέφερε από την πλευρά του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης.
“Η σημερινή μέρα είναι μια μέρα επιλογής για όλους μας επειδή ξέρουμε πολύ καλά τι συνέβη στην Ευρώπη, τι σημαίνει πόλεμος, φασισμός, διάκριση εις βάρος φύλου, θρησκεύματος, καταγωγής” είπε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος
.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Γιάννης Αμανατίδης και Δημήτρης Μάρδας έκαναν λόγο για έναν “στοιχειώδη φόρο τιμής στους αδικοχαμένους συμπολίτες μας” και για μέρα μνήμης, “με καμία ανοχή και καμία αδιαφορία” ενώ ο υποψήφιος περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Χρήστος Γιαννούλης σημείωσε ότι “το ποτέ ξανά πρέπει να γίνει καθημερινή πρακτική και θα γίνει”
.
“Πρέπει να υψώσουμε ένα τείχος στο ρατσισμό, τον φασισμό και τη μισαλλοδοξία και στη χώρα μας αλλά και σε όλη την Ευρώπη» δήλωσε η υφυπουργός Μακεδονίας- Θράκης, Ελευθερία Χατζηγεωργίου και για την αναγκαιότητα “να εκπέμψουμε ένα ηχηρό και ξεκάθαρο μήνυμα κατά του ναζισμού” μίλησε ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.
Για τον Αμερικανό πρόξενο Γκρέγκορυ Φλέγκερ (Gregory W. Pfleger), είναι πολύ σημαντική η παρουσία νέων στην τελετή μνήμης, γιατί “η επόμενη γενιά πρέπει να καταλάβει τι πραγματικά έγινε” ενώ για τους Γερμανούς, σύμφωνα με τον Γερμανό πρόξενο Βάλτερ Στέχελ, “πρόκειται για μια πολύ συγκινητική και θλιβερή στιγμή”.
