Οι Νεοζηλανδοί συναθροίζονται για να χτυπήσουν με τα χέρια το στήθος τους, τα πόδια τους στο έδαφος και να βγάλουν την γλώσσα για να δείξουν την αλληλεγγύη τους στην μουσουλμανική κοινότητα, βυθισμένη στο πένθος από την σφαγή στα τεμένη του Κράισττσερτς.
Ανθρωποι όλων των ηλικιών, όλων των κοινωνικών ομάδων αυτής της χώρας του νοτίου Ειρηνικού επιδίδονται αυθόρμητα σε αυτό το τρομακτικό τελετουργικό που αρχίζει με λόγια που σημαίνουν: «Ζω! Πεθαίνω!».
Μηχανόβιοι γεμάτοι τατουάζ, στελέχη επιχειρήσεων, παιδιά και ηλικιωμένοι, όλοι έρχονται κοντά μέσω του χάκα. Το τελετουργικό αυτό είναι γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο χάρη στους All Blacks, την θρυλική ομάδα του ράγκμπι της Νέας Ζηλανδίας, που μετέφεραν την πολεμική ιαχή στα γήπεδα της υφηλίου.
Αυτός ο επιθετικός χορός με τις απειλητικές κινήσεις μοιάζει να έρχεται σε αντίθεση με την πένθιμη ατμόσφαιρα που κυριαρχεί από την ημέρα που ένας λευκός «εξτρεμιστής» σκότωσε 50 μουσουλμάνους κατά την διάρκεια της προσευχής της Παρασκευής σε δύο τεμένη του Κράισττσερτς, στην Νότια Νήσο.
Ομως, το χάκα δεν έχει σκοπό μόνο τον εκφοβισμό. Είναι επίσης μία τελετή πένθους που συνδυάζει την αψηφισιά και την ομορφιά, μέσα από μία έκρηξη συναισθημάτων, εξηγεί ο Te Kahauti Maxwell, καθηγητής των μαορί στο Πανεπιστήμιο Waikato.
«Το χάκα χρησιμεύει στον θάνατο και το πένθος. Εντάσσεται στην διαδικασία του πένθους των Mαορί. Χρησιμεύει στην έκφραση της αγάπης και της ενσυναίσθησης».
Με γουρλωμένα τα μάτια, τα μέλη μίας διάσημης συμμορίας μηχανόβιων ενώθηκαν με τα παιδιά για να εκφράσουν την συγκίνησή τους μέσω ενός χάκα που τελέστηκε για τους συγγενείς των θυμάτων που ήταν συγκεντρωμένοι έξω από το νοσοκομείο του Κράισττσερτς.
Αλλα χάκα εκτελέστηκαν σε ολόκληρη την Νέα Ζηλανδία, αλλά και στην Αυστραλία, μία ακόμη γη του ράγκμπι, όπου ζει μεγάλος αριθμός Νεοζηλανδών.
Σύμφωνα με την μυθολογία των Μαορί, το χάκα ξεκινά από την αρχή του κόσμου και είναι δώρο του Tanerore, του γιου του Tama-nuira, του βασιλιά Ηλιου.
Δώρο θεού
«Με τον ίδιο τρόπο που η ζέστη αντανακλάται στην αποπνικτική ατμόσφαιρα μιας ημέρα του καλοκαιριού, στο χάκα, κάθε μέρος του σώματος τρέμει, από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι τις πατούσες», εξηγεί ο καθηγητής Μάξγουελ.
Η Lisa Tumahai, αρχηγός των Ngai Tahu, της μεγαλύτερη iwi (φυλή) της Νότιας Νήσου, εξηγεί ότι είναι φυσικό για τους Νεοζηλανδούς να προσφεύγουν σε αυτόν τον παραδοσιακό χορό.
«Δεν έχει σημασία αν είμαστε οργισμένοι, φοβισμένοι, πρέπει να μαζευτούμε σαν μία ενιαία, δυνατή κοινότητα για να δείξουμε την συμπόνιά μας σε εκείνους που έκαναν πατρίδα τους στην Aotearoa και έχασαν πλάσματα ακριβά και πολύτιμα», λέει.
Aotearoa, που σημαίνει «η χώρα του μεγάλου άσπρου σύννεφου», είναι στα μαορί το όνομα αυτής της χώρας των πέντε εκατομμυρίων κατοίκων.
Οι φυλές των Μαορί, τα σχολεία, οι αθλητικές ομάδες έχουν όλα την δική τους εκδοχή του χάκα.
Το χάκα των All Blacks ονομάζεται «Ka mate, Ka mate» και διηγείται τη ιστορία ενός πολεμιστή του 1820, του Te Rauparaha, που κρύφτηκε σε ένα λαγούμι για να γλιτώσει από τους εχθρούς του.
Οι λέξεις «Ζω! Πεθαίνω!» περιγράφουν την κατάσταση στην οποία βρισκόταν ο Te Rauparaha σκεφτόμενος την τύχη που τον περιμένει.
Για τον καθηγητή Maxwell, το χάκα είναι το καταλληλότερο για την περίσταση εξαιτίας της βαθιάς θλίψης στην οποία έχει βυθιστεί η χώρα διότι «δεχθήκαμε εισβολή, μία τρομερή πράξη διαπράχθηκε στις ακτές μας».
Οταν ο δολοφόνος άνοιξε πυρ εναντίον των θυμάτων του την Παρασκευή, «μπορούμε να φαντασθούμε τους ανθρώπους να σκέφτονται “Θα ζήσω; Θα πεθάνω;”».
ΠΗΓΗ ΑΠΕ-ΜΠΕ
