Ηταν μια συνηθισμένη μέρα, σε μια συνηθισμένη αθηναϊκή πολυκατοικία. Η είσοδος ήταν, όπως πάντα, γεμάτη από φυλλάδια ντελίβερι – για πρώτη φορά από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, όμως, δεν υπήρχαν μόνο αυτά. Οι φωτογραφίες του Ηλία Παναγιώταρου κοσμούσαν τις σκάλες και το πάτωμα, καλώντας τους ενοίκους να τον ψηφίσουν για την Περιφέρεια Αττικής. Μια από αυτές είχε εμφανή πάνω της τα σημάδια από τη σόλα αθλητικού παπουτσιού. Ηταν, όμως, εκεί. Λεπτομέρεια; Στο ισόγειο μένει μια φιλήσυχη οικογένεια μεταναστών, που ποτέ δεν έχει προξενήσει πρόβλημα.
Σ’ αυτήν την πολυκατοικία, ο Παναγιώταρος δεν έχει πολλή τύχη. Δεν είναι η πρώτη φορά, όμως, που αυτός και άλλοι βουλευτές της Χρυσής Αυγής δοκιμάζουν την αυτοδιοικητική τους τύχη στο Λεκανοπέδιο, εκμεταλλευόμενοι τα προβλήματα των κατοίκων.
Το 2011, η Αθήνα συνειδητοποίησε για πρώτη φορά τον κίνδυνο, με τους «μετανάστες – κατσαρίδες» της Θέμιδας Σκορδέλη και τον ναζιστικό χαιρετισμό του τότε δημοτικού συμβούλου Νίκου Μιχαλολιάκου, κατά τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου υπό τον Γιώργο Καμίνη. Το 2013, ο Καμίνης και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Δένδιας σταμάτησαν τη Χρυσή Αυγή από το να πραγματοποιήσει ρατσιστικό συσσίτιο «μόνο για Ελληνες» στην Πλατεία Συντάγματος – το πλήρωσαν με τη στοχοποίησή τους. Εναν χρόνο αργότερα, ο Ηλίας Κασιδιάρης, το πιο γνωστό πρόσωπο του κόμματος, φτάνει στην τέταρτη θέση, με ποσοστό 16,1% και 4 έδρες στο Δημοτικό Συμβούλιο – κι αυτό, μόλις λίγους μήνες μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Η Αθήνα, όμως, είχε σταθεί γι’ άλλη μια φορά τυχερή, καθώς το μέχρι πρότινος ισχύον σύστημα απονομής εδρών λειτούργησε εν είδει checks and balances.
Δημοσκοπική αλήθεια
Εν αναμονή της ολοκλήρωσης της δίκης για την εγκληματική οργάνωση, η Χρυσή Αυγή επιστρέφει ξανά στον τόπο όπου ξεκίνησαν όλα, διεκδικώντας, μέσω του νέου εκλογικού νόμου και του συστήματος της απλής αναλογικής, που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στους δήμους και στις περιφέρειες, ακόμα μεγαλύτερο μερίδιο εξουσίας. Υστερα από τόσα χρόνια δημόσιας παρουσίας της οργάνωσης, μπορεί οι φράσεις «κίνδυνος» και «Ακροδεξιά» να έχουν κουράσει – μια ματιά, όμως, στην πρόσφατη δημοσκόπηση του «Βήματος της Κυριακής» για τον Δήμο Αθηναίων (Metron Analysis) αρκεί για να πειστεί και ο πιο δύσπιστος πως δεν πρόκειται για δημοσιογραφική υπερβολή. Ο Ηλίας Κασιδιάρης, που είναι υπόδικος για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης σε μια δίκη που έχει φτάσει (όχι και τόσο) αισίως τα τέσσερα χρόνια, είναι ένας εκ των δύο πιο αναγνωρίσιμων προσώπων που διεκδικούν τον δήμο. Στην πρόθεση ψήφου, ο Κασιδιάρης βρίσκεται στην τέταρτη θέση με 9%. Ο τρίτος Νάσος Ηλιόπουλος σκοράρει μόνο 10%, ενώ ο δεύτερος Παύλος Γερουλάνος σκαρφαλώνει στο 13%. Στις ηλικίες 17-34, η πρόθεση ψήφου στον Κασιδιάρη φτάνει το 18%.
Οι δημοσκόποι προβληματίζονται πολύ για την κρυφή ψήφο προς τη Χρυσή Αυγή, που δεν μπορεί να μετρηθεί και ενδέχεται να επηρεάσει το αποτέλεσμα, στέλνοντας τον Κασιδιάρη στον δεύτερο γύρο.
Η μεγαλύτερη ανησυχία εντοπίζεται στις υποβαθμισμένες περιοχές της πρωτεύουσας, όπως ο Κολωνός, η Ακαδημία Πλάτωνος και τα Σεπόλια, όπου οι κάτοικοι θεωρούν τους αλλοδαπούς και την εγκληματικότητα ως δύο από τα μεγαλύτερα προβλήματα της γειτονιάς τους. Εκεί είναι, εδώ και χρόνια, οι περιοχές δράσης της Χρυσής Αυγής – τα στελέχη της οργάνωσης δεν συνόδευαν μόνο ηλικιωμένους στα ΑΤΜ ούτε «καθάριζαν» τα πάρκα. Το Τέταρτο Διαμέρισμα της πόλης έγινε ο τόπος δολοφονίας ενός λιγότερο γνωστού θύματος, του Σαχζάτ Λουκμάν, το 2013.
Η μάχη της Αθήνας
Τα γκέτο και η ελλιπής αστυνόμευση, ωστόσο, δεν είναι προβλήματα με καθαρά αυτοδιοικητική λύση, επιβεβαιώνοντας την άποψη πως η Ακροδεξιά προσπαθεί να κερδίσει το θυμικό και όχι τη λογική των πολιτών. Οι χρυσαυγίτες υποψήφιοι υπόσχονται πράγματα που δεν μπορούν να εφαρμόσουν, σε μια προσπάθεια να πείσουν εκείνους που σαγηνεύονται από την εικόνα μιας «καθαρής Αθήνας», χωρίς να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις της επιλογής τους. Υπάρχουν, βέβαια, και καλά νέα. Παρ’ ότι αναγνωρίσιμος, ο Κασιδιάρης συγκεντρώνει τις περισσότερες αρνητικές γνώμες απ’ όλους, που αγγίζουν το 80%. Παράλληλα, χάνει συντριπτικά στον δεύτερο γύρο, δείχνοντας πως οι ψηφοφόροι των υπόλοιπων υποψηφίων συσπειρώνονται για τον κρατήσουν εκτός δημαρχιακού θώκου.
Η μάχη της Αθήνας δεν είχε ποτέ περισσότερη σημασία. Η Χρυσή Αυγή δεν έχει πια ούτε τη μυστηριώδη εσάνς του αγνώστου, που πριν από μερικά χρόνια μπορεί να εξήπτε την περιέργεια. Τα μυστικά της έχουν βγει στη φόρα. Οποιος έχει παρακολουθήσει έστω και περιστασιακά τη δίκη που εξελίσσεται, έχει ακούσει για τα τάγματα εφόδου, τις ενέδρες σε Ελληνες και μετανάστες, τη ρητορική για τα σύμβολα και την ιστορία. Κι αν, παραδόξως, αυτά φαντάζουν ακόμα και σήμερα υπερβολικά, η εικόνα του δολοφονημένου Παύλου Φύσσα είναι αρκετή για να θυμίζει ακόμα και σε εκείνους που ξεχνούν εύκολα τι κρύβεται πίσω από τη γραφικότητα.
Ακροδεξιά
Πώς εξουδετερώνεις έναν ακροδεξιό; Παρ’ ότι τόσα χρόνια ζουν πλάι πλάι με τους χρυσαυγίτες εντός του Κοινοβουλίου, οι δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου δεν έχουν βρει ακόμα τον σωστό τρόπο αντιμετώπισής τους. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο, όταν χρησιμοποιούνται ως άλλοθι. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να φτιάξει «μέτωπο εναντίον της Ακροδεξιάς» που τοποθετεί ακροδεξιά και τη ΝΔ. Στελέχη εντός της αξιωματικής αντιπολίτευσης τραβούν στα άκρα την εμφυλιοπολεμική λογική του «ή εμείς ή αυτοί». Μπροστά στις εθνικές κάλπες της μεγάλης πόλωσης, ξεχνάμε τις υπόλοιπες. Εκεί, όμως, στην Ευρωβουλή και στην Αυτοδιοίκηση, παίζεται το πραγματικό παιχνίδι με τη Χρυσή Αυγή. Στις εισόδους των πολυκατοικιών και στις λερωμένες σόλες.
