Το αριστούργημα του Μενέλαου Λουντέμη «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» που έχει συγκινήσει όλους τους Έλληνες ανεβαίνει στο ιστορικό θέατρο Ακροπόλ (Ιπποκράτους 9-11, Αθήνα, τηλ. 210 3648303, είσοδος 7-12 ευρώ ) κάθε Σάββατο 14:00 και Κυριακή 11:00 & 14:30
Το εμβληματικό αυτό έργο αποτελεί την ηθογραφία μιας άλλης εποχής, τόσο κοντινής και μακρινής ταυτόχρονα. Η ελληνική μας επαρχία και οι άνθρωποί της, τα παιδικά όνειρα και τα πρώτα αθώα ερωτικά σκιρτήματα, ο αγώνας για μια επιβίωση διαφορετική από τη συνηθισμένη, αποτελούν τα στοιχεία εκείνα που μιλούν κατευθείαν στην καρδιά του θεατή.
Ένα ορφανό, χαρισματικό αγόρι, ο Μέλιος, διψάει για μόρφωση. Η λαχτάρα του για μάθηση του δίνει ώθηση και φτερά. Φως, στήριγμα και οδηγός, ο Δάσκαλός του ο καλός, τον βοηθάει να φύγει απ’ το χωριό και να πάει στην πόλη να μορφωθεί. Αγωνίζεται να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο, ζει μια μεγάλη περιπέτεια και παίρνει δύναμη από τα γράμματα. Τα γράμματα που αγαπά και ζει μόνο γι’ αυτά!
Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Θανάσης Βισκαδουράκης, Σπυρίδων Ιωάννου, Άρτεμις Ματαφιά, Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαργαρίτης,
Νεφέλη Σταμούλη, Γαλήνη Γυρτάτου, Βαλεντίνα Βεκκίνι, Δημήτριος Μικιός, Τζανής Ρίνος, Κωνσταντίνος Παράσης και Σπύρος Κυριάκος. Ο πολυάριθμος αυτός θίασος πλαισιωμένος από εξαιρετικούς συντελεστές καθώς και οι εξαίσιες μουσικές του συνθέτη Θωμά Καραχάλιου απογειώνουν την ψυχή και τη σκέψη των θεατών.
Η σκηνοθεσία της δασκάλας Ειρήνης Ιακώβου κάνει το έργο απλό, βαθύ και κατανοητό για όλα τα παιδιά. Προσφέρει μια θεαματική μεταφορά του λογοτεχνικού κειμένου στη σκηνή. Για όλα αυτά, η ίδια λοιπόν μιλάει στα «Νέα».
1. Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Η ιδέα για την παράσταση προέκυψε από ένα προσωπικό ταξίδι νοσταλγίας των παιδικών χρόνων, των παιδικών αναγνώσεων και την ανάγκη να εκφραστεί στο σήμερα. Στο σήμερα, με κέντρο τον σύγχρονο άνθρωπο και το παιδί, επαναφέροντας στο προσκήνιο τον κόσμο της αθωότητας, τον κόσμο των ονείρων!
2.Τι προκλήσεις αντιμετωπίσατε στη θεατρική μεταφορά του βιβλίου του Λουντέμη, μιας και είναι από τα πιο χαρακτηριστικά της ελληνικής πεζογραφίας;
Είναι ένα βιβλίο σφραγίδα το οποίο κατ’ αρχάς σε υποβάλλει και σε αναγκάζει να το δεις με ευθύνη. Ένα βιβλίο που έχει αγκαλιαστεί από όλους μας. Ακουμπάει την παιδική μας μνήμη, τη στάση ζωής μας, τα
πολιτικά μας θέλω καθώς και τη δράση μας ως εκπαιδευτικοί. Εστίασα την προσοχή μου περισσότερο στον καλό δάσκαλο, στην αγάπη για τη μάθηση και το σχολείο προβάλλοντας τις αδικίες έτσι ώστε να μετουσιωθούν σε δύναμη και θάρρος μέσα στις παιδικές ψυχές των παιδιών. Ένα βιβλίο που συνδυάζει γνώση, ήθος, αξίες, πολιτισμό, τέχνη, παράδοση, λαογραφία και μ’ έναν απλό τρόπο παρουσιάζει τις δυσκολίες της ζωής: αδικία, απώλεια, μοναξιά, παιδική εργασία, φτώχεια, διαφορετικότητα…Αλλά δε μένει εκεί. Τονίζει τη ζωντάνια, την ομορφιά της ζωής και το μεγαλείο του ανθρώπου που τολμά και επιμένει, πέφτει και ξανασηκώνεται πιο δυνατός, πιο σίγουρος, πιο σοφός, ξεπερνά τα εμπόδια, τα στενά πλαίσια και το κατεστημένο, νικά τους φόβους γιατί “απλά” κοιτάει ψηλά και μετράει τ’ άστρα…
3.Το κείμενο του Λουντέμη είναι ποτισμένο με συμβολικά στοιχεία και αρκετά διδακτικό. Πώς φιλοδοξείτε να περάσει αυτό στα παιδιά; Τι μηνύματα θέλετε να πάρουν;
Το έργο έχει τη δυναμική του και την αυτονομία του. Η παράσταση φιλοδοξεί να επικοινωνήσουν κείμενο και θεατής. Να βρουν μόνοι τους μέσα από τις ευαισθησίες τους εκείνους τους συμβολισμούς κι εκείνη την ποιότητα που θα καθορίσει τη ζωή τους. Να πάρουν τα μηνύματα και να τα επεξεργαστούν. Δε θέλει να διδάξει κανέναν μ’ έναν άμεσο τρόπο. Αυτό τον σεβασμό στο παιδί που βιώνουμε σήμερα, κάποτε είχε τον αγώνα του. Κι αυτός ο αγώνας ήταν αγώνας κάποιων ανθρώπων, κάποιων εκπαιδευτικών που είχαν το κουράγιο, τις στιγμές που έπρεπε να πουν ένα μεγάλο όχι.
4.Τι ιδιαιτερότητες έχει μια παράσταση που απευθύνεται σε παιδιά από μια αντίστοιχη για ενηλίκους;
Η παράσταση που απευθύνεται στα παιδιά είναι η δυσκολότερη όλων! Κατ’ αρχάς υπάρχει η δέσμευση του λόγου… Το έργο απαιτείται να είναι απλό, βαθύ και κατανοητό ταυτόχρονα, έτσι ώστε τα παιδιά με διαφορετικές προσλαμβάνουσες να το παρακολουθούν το ίδιο ευχάριστα. Ο αυθορμητισμός των παιδιών σε κάτι που δεν είναι αρεστό προκαλεί άμεση αποδοκιμασία.( Είναι μεγάλη τιμή και ευτυχία στην κατάμεστη αίθουσα του Ακροπόλ να επικρατεί απόλυτη σιγή!)
5.Επί της ουσίας το έργο είναι αρκετά δραματικό αφού το παιδί που πρωταγωνιστεί περνάει σημαντικές δυσκολίες. Πώς θα περάσετε όλο αυτό το σκούρο περιβάλλον στα παιδιά χωρίς αφενός να γίνει “μελό” ή να τα επιβαρύνει ψυχολογικά;
Όντως το βλέμμα του έργου είναι στραμμένο στο παιδί και στο δράμα του: εσωτερικό, ψυχολογικό και κοινωνικό. Η αξιολόγηση που γίνεται έχει στο κέντρο της δύο πρόσωπα. Το δυναμικό δάσκαλο και το μαχητή μαθητή. Δύο ρόλους που ο καθένας θα ήθελε να παίξει στη ζωή του με επιτυχία. Το έργο έχει καταφέρει κατά την προσωπική, ταπεινή μου γνώμη να κατεβάσει αυτούς τους ρόλους στα παιδιά και να επικοινωνήσουν μαζί τους. Είναι βιωματικό. Παράδεισος ζωής. Ζει και αναπνέει πάνω στη σκηνή. Ζουν οι γειτονιές του, ο κόσμος, ο περίγυρος, η φύση, η τάξη, το σχολείο με το διάλειμμα…
Διαθέτει παρ’ αυτά άφθονα χαρωπά σκηνογραφικά στοιχεία που ξεκουράζουν τα παιδιά καθώς και πλούσιες σκηνοθετικές εναλλαγές συναισθημάτων. Έτσι τη συγκίνηση τη διαδέχεται ο αστεϊσμός, ξανά και ξανά. Επίσης μεγάλο ενδιαφέρον έχει και το γλωσσικό κράμα του έργου: Η κορδωμένη καθαρεύουσα των καθηγητών, η απλή καθομιλουμένη των μαθητών, η χωριάτικη του μπαρμπα-Ανέστη, η λανθασμένη του Θόδου και του Μπίθρου, η αλήτικη του Δακρυτζίκου και των Περσών, αλλά και η ποιητική των περιγραφών δημιουργεί ένα μωσαϊκό με όλες τις κοινωνικές ποικιλίες, αλλά και τις συναισθηματικές αποχρώσεις. Μια χαρά και μια λύπη, ένα “εύγε” κι ένα “αλίμονο” μαζί ζυμωμένα, όπως είναι άλλωστε και η ίδια μας η ζωή!