Επτά πυροκροτητές είναι έτοιμοι να πυροδοτήσουν την έκρηξη της βόμβας της ΔΕΗ κι ενώ τα ζημιογόνα οικονομικά αποτελέσματά της βούλιαξαν τη μετοχή της τις τελευταίες δύο μέρες κατά 38%, χάνοντας 114,8 εκατ. ευρώ από την αξία κεφαλαιοποίησής της. (Την Μεγάλη Πέμπτη υπήρξε μικρή ανάκαμψη γύρω στο 3%).
Από την ετήσια έκθεση των οικονομικών αποτελεσμάτων και τις παρατηρήσεις του ανεξάρτητου ορκωτού λογιστή Ernst & Young αποκαλύπτεται η ανάγκη ώστε η δημόσια εταιρεία να λάβει πρόσθετα μέτρα προκειμένου να «αρθεί η ουσιώδης αβεβαιότητα» της συνέχισης της δραστηριότητας. Τα μέτρα αυτά εμμέσως πλην σαφώς είναι οι αυξήσεις των τιμολογίων ρεύματος. Οπως αναφέρεται στις σημειώσεις της έκθεσης, ο όμιλος δεν έχει μηχανισμούς ανάκτησης κόστους και είναι εκτεθειμένος σε πιθανές σημαντικές αυξήσεις των διεθνών τιμών εκπομπών αερίων CO2 και της χονδρικής τιμής ρεύματος.
Από την επεξεργασία των οικονομικών καταστάσεων της δημόσιας εταιρείας αναδεικνύονται οι καταστροφικές επιλογές της κυβέρνησης καθώς και οι ετεροχρονισμένες απόπειρες της διοίκησης της εταιρείας στη λήψη μέτρων για τη διάσωσή της και τη μετάβασή της στην επόμενη μέρα της απελευθερωμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
1. Δημοπρασίες ΝΟΜΕ
Η κυβέρνηση επέλεξε να ακυρώσει τον νόμο για την πώληση της «μικρής ΔΕΗ» που θα απέφερε έσοδα της τάξης του 1,5 με 2 δισ. ευρώ και θα άνοιγε τον ανταγωνισμό στην αγορά, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στο όνομα της διατήρησης του δημοσίου ελέγχου της επιχείρησης συμφώνησε με τους δανειστές στο μέτρο των δημοπρασιών (ΝΟΜΕ) λιγνιτικής ισχύος που θα αγοράζουν οι ανταγωνιστές της με οριζόμενες τιμές εκκίνησης κάτω από εκείνες της χονδρεμπορικής αγοράς. Επιπλέον συμφώνησε σε στόχους μείωσης των μεριδίων της τους οποίους αν δεν πιάνει τότε θα δημοπρατούνται πρόσθετες ποσότητες.
Το αποτέλεσμα ήταν επειδή η ΔΕΗ δεν επιτύγχανε τα μερίδιά της να επιβαρυνθεί το 2018 με 223,8 εκατ. από τις ΝΟΜΕ. Η επιβάρυνση ήταν αυξημένη κατά 151,6 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2017.
2. Μονοπώλιο επί ζημία
Ενα παράδοξο στοιχείο έχει δημιουργηθεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αφού η ΔΕΗ δεν καταφέρνει να μειώσει το μερίδιό της στην προμήθεια, δηλαδή στη λιανική, παρά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης έναντι των δανειστών. Εχει ποσοστό 81,9%, ενώ το αντίστοιχο μερίδιό της στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι κάτω από το 50%. Οι ποσότητες ρεύματος που παράγει δεν αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες κατανάλωσης των πωλητών της. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν και τα έσοδά της από την πώληση ρεύματος των εργοστασίων της στο σύστημα είναι 2 δισ. ευρώ εντούτοις αναγκάζεται να αγοράζει από τη χονδρεμπορική και ποσότητες της τάξης των 2,3 δισ. ευρώ προκειμένου να καλύψει τους πελάτες της.
3. Το βουνό των ληξιπρόθεσμων οφειλών
Οι προεκλογικές προτροπές του ΣΥΡΙΖΑ στους πολίτες να μην πληρώνουν τους λογαριασμούς καθώς και η χαλαρή πολιτική της διοίκησης της ΔΕΗ στις αρχές της διακυβέρνησης εκτόξευσαν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στα επίπεδα των 2,5 δισ. ευρώ. Η εταιρεία έχει προσλάβει εξειδικευμένους συμβούλους για τη διαχείριση και είσπραξή τους, ενώ σχεδιάζει και την τιτλοποίηση μέρους των χρεών.
4. Πώληση λιγνιτικών και κόστος ρύπων
Η επιλογή της κυβέρνησης να συμφωνήσει στην πώληση λιγνιτικών μονάδων που αντιπροσωπεύουν το 40% της παραγωγής ήλθε σε μία εποχή κατά την οποία η ΕΕ ξεδιπλώνει πολιτικές κατά του άνθρακα. Ετσι, αφενός ο πρώτος διαγωνισμός πώλησης της Μελίτης και της Μεγαλόπολης κατέληξε άγονος, ενώ αφετέρου το τίμημα που αναμένεται να εισπράξει η δημόσια εταιρεία θα είναι κατά πολύ χαμηλότερο σε σχέση με την αξία τους.
Ενδεικτικό του κόστους που επωμίζεται η ΔΕΗ από την άνοδο των τιμών CO2 στο χρηματιστήριο των ρύπων για την αγορά δικαιωμάτων ότι σχεδόν διπλασιάστηκε στα 279,5 εκατ. ευρώ από 141,6 εκατ. ευρώ το 2017.
5. Υψηλός δανεισμός
Η ΔΕΗ είναι αντιμέτωπη επίσης με μακροπρόθεσμο δανεισμό της τάξης των 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 775 εκατ. ευρώ καλείται να εξυπηρετήσει εντός του 2019. Τα ζημιογόνα οικονομικά αποτελέσματα δεν της επιτρέπουν να βγει στις αγορές για αναχρηματοδότηση με ευνοϊκότερους όρους.
6. Υψηλό κόστος μισθοδοσίας
Στα 722,5 εκατ. ευρώ ανέρχεται η δαπάνη μισθοδοσίας. Η διοίκηση της δημόσιας εταιρείας ζητά ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο, δηλαδή λιγότερο δημόσιο παρεμβατισμό προκειμένου να προχωρήσει σε προγράμματα εθελουσίας εξόδου και αντικατάστασης των εργαζομένων με νεότερους χαμηλότερου κόστους.
7. Μειωμένα έσοδα
Αντιμέτωπη όμως βρίσκεται και με διαρκώς μειούμενα έσοδα, εξαιτίας της απώλειας μεριδίων. Ηδη το 2018 έχασε άλλα 203 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το 2017. Η τροχιά τους θα εξακολουθήσει πτωτική αλλά η εταιρεία καθυστερεί στην εφαρμογή του επιχειρησιακού της πλάνου για την επέκτασή της σε άλλες δραστηριότητες.