Το ψυχολογικό φράγμα των 5 εκατ. αφίξεων επιβατών στα ελληνικά λιμάνια, αναμένεται να «σπάσει» φέτος η κρουαζιέρα, με την αύξηση να διαμορφώνεται στο 8%-9% σε σχέση με το 2018.

Οι προοπτικές για την ανάπτυξη της βιομηχανίας κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι θετικές, ωστόσο χρειάζεται να γίνουν ακόμα πολλά, ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας, προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως τα μοναδικά πλεονεκτήματα της περιοχής.

Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα της πρώτης ημέρας του 5ου Posidonia Sea Tourism Forum, στο οποίο μετέχουν εκπρόσωποι διεθνών ενώσεων και εταιρειών κρουαζιέρας, λιμενικές αρχές προορισμών και κορυφαία στελέχη της βιομηχανίας της κρουαζιέρας, συζητώντας για τις τάσεις που διαμορφώνουν την πορεία του θαλάσσιου τουρισμού στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.

Η Ελλάδα κατέχει μερίδιο 10% στις προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων στην περιοχή της Μεσογείου, ένα σημαντικό ποσοστό παγκοσμίως, με δεδομένο ότι η περιοχή κατατάσσεται στη δεύτερη θέση μετά την Καραϊβική όσον αφορά τις πολλαπλές επιλογές δρομολογίων.

Σύμφωνα με τον κ. Airam Diaz Pastor, πρόεδρο της Ένωσης Λιμένων MedCruise, η Ελλάδα και ολόκληρη η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα επωφεληθούν σημαντικά από την προβλεπόμενη αύξηση κατά 22,2% σε αριθμούς επιβατών και κατά 19,8% στις προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων για το σύνολο της περιοχής της Μεσογείου το 2019. «Η περιοχή διανύει μια “χρυσή” περίοδο ανάπτυξης και η προγραμματισμένη δραστηριοποίηση 25 νέων, πολυτελών κρουαζιερόπλοιων στην τοπική αγορά το επόμενο διάστημα, θα δώσει επιπλέον ώθηση στα μικρότερα λιμάνια και την ευκαιρία να διαφοροποιηθούν σε σχέση με τον ανταγωνισμό», πρόσθεσε ο κ. Pastor.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, η Ελλάδα περιμένει φέτος περισσότερες από 5 εκατ. αφίξεις επιβατών και 3.664 προσεγγίσεις πλοίων σε όλα τα λιμάνια της.

Το 2018 τα ελληνικά λιμάνια δέχτηκαν συνολικά 3.410 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων και 4,788 εκατ. αφίξεις επιβατών, ενώ το 2017 οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 3.414 προσεγγίσεις και 4,625 εκατ. αφίξεις.

Ο Πειραιάς

Μεγάλος κερδισμένος σύμφωνα με τα στοιχεία, θα φέτος είναι το λιμάνι του Πειραιά, που αναμένεται να έχει τις καλύτερες αποδόσεις από το 2016 και μετά. Περιμένει συνολικά 643 προσεγγίσεις πλοίων και 1,1 εκατ. αφίξεις επιβατών.

Το 2018 έκλεισε με 524 προσεγγίσεις και 961.000 αφίξεις, το 2017 με 576 προσεγγίσεις και 1,05 εκατ. αφίξεις, ενώ το 2016 είχαν καταγραφεί 625 προσεγγίσεις  και 1,09 εκατ. αφίξεις. Τις καλύτερες επιδόσεις της τελευταίας τετραετίας αναμένεται να καταγράψει φέτος και η Σαντορίνη, με 800.000 αφίξεις επιβατών σε 578 προσεγγίσεις. Στην τρίτη θέση θα βρεθεί η Κέρκυρα με 735.000 αφίξεις και στην τέταρτη η Μύκονος με 700.000 αφίξεις, ενώ την πεντάδα συμπληρώνει το Κατάκολο με 421.000 αφίξεις.

Ειδικότερα, όπως επισήμαναν οι εκπρόσωποι της ελληνικής κρουαζιέρας, από την ανάλυση των στοιχείων εξάγονται τα εξής συμπεράσματα:

* Ο Πειραιάς, με 119 επιπλέον προσεγγίσεις συγκριτικά με το 2018 συμπεριλαμβανομένου και του homeporting, θα είναι ο μεγάλος κερδισμένος το 2019. Ωστόσο, λόγω του homeporting, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στο μέτωπο του ανταγωνισμού με την Τουρκία, κυρίως σε ότι αφορά το κόστος και τις υπηρεσίες. Ως γνωστόν η Τουρκία κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να ξανακερδίσει το χαμένο έδαφος των τελευταίων ετών, εφαρμόζοντας «επιθετική» επιδοματική πολιτική για τις εταιρείες.

* Στο Ιόνιο: Για το λόγο ότι τα περισσότερα πλοία έχουν ως σημείο εκκίνησης την Αδριατική (Βενετία), η πρώτη ή η τελευταία προσέγγιση είναι εναλλακτικά κάποιο ελληνικό λιμάνι του Ιονίου (κυρίως νησιά).

* Υπάρχει μία αυξητική τάση στους προορισμούς των Κυκλάδων, με τη Μύκονο και τη Σαντορίνη να κρατούν (εναλλάξ) την πρωτιά από το 2016 και μετά. Η Σαντορίνη ως Νο 2 προορισμός έχει βελτιώσει τη θέση της φέτος με πλέον των 100 προσεγγίσεων επιπλέον, αλλά με προβλήματα σε υποδομές που χρήζουν άμεσης επέμβασης.

* Τα Δωδεκάνησα με κύριο προορισμό τη Ρόδο, έχουν σταθερή εικόνα προσεγγίσεων και επισκεπτών με μικρές αυξομειώσεις. Η μικρή απόσταση από την Τουρκία είναι ένα ακόμη θετικό στοιχείο, δεδομένου ότι τα πλοία προσεγγίζουν και σε τουρκικούς προορισμούς.

* Η Σάμος δείχνει μερική βελτίωση, καθώς την προσεγγίζουν τα κρουαζιερόπλοια πριν το Κουσάντασι για να αποβιβάσουν επιβάτες που δεν επιθυμούν να πάνε σε τουρκικό προορισμό.

* Η Κρήτη με 3 – 4 λιμάνια προσέγγισης βελτιώνει σημαντικά την κίνηση. Τα μεγάλα πλοία να προσεγγίζουν κυρίως το Ηράκλειο και τα μικρότερα τα Χανιά, το Ρέθυμνο και τον Άγιο Νικόλαο.

* Το Λαύριο είναι ένα λιμάνι που η κίνηση είναι μηδενική τα τελευταία 2 χρόνια αν και θα μπορούσε να προσφέρει πολλά λόγω των μικρότερων αποστάσεων που το χωρίζουν από τα νησιά του Αιγαίου έναντι του Πειραιά, αλλά και λόγω μικρής απόστασης από το αεροδρόμιο.

Οι προκλήσεις

Δύο επιπλέον προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η κρουαζιέρα στην Ελλάδα, είναι η παροχή καυσίμων με ειδικές προδιαγραφές (χαμηλή περιεκτικότητα θείου) που απαιτούν οι νέοι κανονισμοί από 1/1/2020 -συμπεριλαμβανομένου και του LNG- σε μεγάλους λιμένες (Πειραιάς – Ηράκλειο – Ρόδο – Κέρκυρα).

Επίσης, στοίχημα αποτελεί και  η εφαρμογή των νέων κανονισμών από 1/1/2021 για τους αυστηρούς ελέγχους των εκτός Σένγκεν επιβατών, που περιλαμβάνουν βιομετρικά στοιχεία κ.λ.π και απαιτούν εκσυγχρονισμό και ικανοποιητική στελέχωση των υπηρεσιών.

Οι ομιλητές

«Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο για την ανάπτυξη του κλάδου της κρουαζιέρας και η εξελισσόμενη διαδικασία ιδιωτικοποίησης των λιμανιών της χώρας, ανοίγει συνεχώς νέες επενδυτικές ευκαιρίες για τους διεθνείς παράγοντες του κλάδου που έχουν την πρόθεση να αναπτύξουν περαιτέρω τα προϊόντα τους προς όφελος των επιβατών κρουαζιέρας», δήλωσε ο κ. Φώτης Κουβέλης, υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής  Πολιτικής. «Η Ελλάδα θα προχωρήσει με τις παραχωρήσεις λιμανιών, οι οποίες θα μπορούν να αφορούν τμήμα του συνολικού λιμένα και ειδικότερα τους επιβατικούς σταθμούς  κρουαζιέρας. Στο πλαίσιο αυτό, καλούμε τις διεθνείς εταιρείες κρουαζιέρας και τους διαχειριστές λιμανιών να εντοπίσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους», κατέληξε ο ίδιος.

Κλίμα αισιοδοξίας όσον αφορά τις προοπτικές της Ανατολικής Μεσογείου ως προορισμού κρουαζιέρας μετέφεραν και οι εκπρόσωποι της εταιρείας MSC, της μεγαλύτερης εταιρείας κρουαζιέρας στη Μεσόγειο, με μερίδιο αγοράς 15,07% και με σχέδια για αύξηση της συνολικής διαθεσιμότητας κλινών κατά 25%. «Μας αρέσει πραγματικά αυτή η περιοχή, που ξεχωρίζει για το φυσικό κάλλος σε συνδυασμό με τον πολιτισμικό και ιστορικό πλούτο της, ωστόσο έχουμε επίγνωση και ορισμένων γεωπολιτικών προκλήσεων που εξακολουθούν να μας κρατούν μακριά από την τουρκική αγορά –τουλάχιστον για τώρα», δήλωσε ο κ. Charles Darr, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, Ναυτιλιακής Πολιτικής και Κυβερνητικών Σχέσεων του Ομίλου MSC. «Η έλλειψη πολιτικής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, με τη γεωπολιτική αστάθεια στη Βόρεια Αφρική και σε άλλες περιοχές, δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τη δραστηριοποίηση των εταιρειών κρουαζιέρας. Δεν είμαστε ακόμη πεπεισμένοι ότι θα ήταν υπεύθυνο εκ μέρους μας να μεταφέρουμε τους επιβάτες μας σε αυτήν την περιοχή. Πρέπει να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των τουριστών, η οποία έχει υποστεί πλήγμα λόγω των γεγονότων στην περιοχή», πρόσθεσε.

Η Κύπρος

Η ασφάλεια είναι κορυφαίο θέμα και για την Κύπρο, που έχει χάσει το 85% των επιβατών κρουαζιέρας από το 2010, παρά τη σημαντική άνοδο στον αριθμό των τουριστών που επισκέπτονται το νησί.

Ωστόσο, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Τουρισμού της Κύπρου, κ. Σάββας Περδίος, η Μεγαλόνησος προσβλέπει σε μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς. «Η Κύπρος αποδεικνύει πόση έμφαση δίνει σε αυτό τον τομέα, εγκαινιάζοντας ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο τουρισμού εδώ και πέντε μήνες. Στο πλαίσιο της στρατηγικής μας για το 2030, θέσαμε την ασφάλεια ως την υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μας για την ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος και ανακηρύξαμε τον τομέα της κρουαζιέρας ως έναν από τους δέκα στρατηγικούς πυλώνες του».

Ο κ. Tom Broadley, γενικός γραμματέας της CLIA Europe αναφέρθηκε σε διαφορετικές προτεραιότητες, περιγράφοντας τις αναδυόμενες τάσεις που είναι πιθανό να διαμορφώσουν το μέλλον της βιομηχανίας κρουαζιέρας παγκοσμίως. Από τις τάσεις που ξεχωρίζουν, ανέφερε:

* Το Instagrammable Cruising, το οποίο αξιοποιεί το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης για να ενισχύσει την αναγνωρισιμότητα της κρουαζιέρας ως εναλλακτικού τρόπου διακοπών.

* Το Achievement over Experience, όπου οι επιβάτες μαθαίνουν μία νέα δεξιότητα όπως η μαγειρική ή ο χορός στη διάρκεια της κρουαζιέρας.

* Το Conscious Travel, σύμφωνα με το οποίο οι επιβάτες μαθαίνουν να ενδιαφέρονται για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των κρουαζιερόπλοιων, ο οποίος καθορίζει τους τρόπους με τους οποίους αλληλεπιδρούν με τις κοινότητες στους προορισμούς που επισκέπτονται.

Επίσης, στη διάρκεια του Φόρουμ τέθηκαν επί τάπητος οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η κρουαζιέρα στην Ανατολική Μεσόγειο, οι συνεργασίες μεταξύ πλοίων, λιμανιών και προορισμών προς όφελος του αειφόρου τουρισμού, η δυνατότητα της περιοχής να προσφέρει προϊόντα κρουαζιέρας όλο τον χρόνο και ο συνολικός αντίκτυπος από την εντυπωσιακή αύξηση μεγέθους των κρουαζιερόπλοιων.

Στο Φόρουμ συμμετέχουν 200 εκπρόσωποι και ηγετικά στελέχη από τις εταιρείες MSC Cruises, Carnival Group, Royal Caribbean Cruises, Holland America Group, Silversea Cruises, Disney Cruise Line, Fred Olsen Cruise Line και Celestyal Cruises καθώς και εκπρόσωποι περιφερειακών λιμανιών και προορισμών.