Ενα δεκαήμερο μετά τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13% από το 24% και οι καταναλωτές δεν έχουν δει το όφελος που θα έπρεπε στην τσέπη τους. «Φρόντισε» για αυτό ένα μεγάλο μέρος των επιχειρηματιών στον συγκεκριμένο χώρο αυξάνοντας τις τιμές ταυτόχρονα με τη μείωση του ΦΠΑ με αποτέλεσμα να βάλουν το κέρδος στη δική τους τσέπη. Εστιατόρια, ταβέρνες, ταχυφαγεία και άλλες επιχειρήσεις στην εστίαση δεν μείωσαν τις τιμές τους, παρότι όλο το προηγούμενο διάστημα διαμαρτύρονταν ότι ο υψηλός ΦΠΑ είναι πληγή για την κατανάλωση.

Τι έκαναν; Στις αποδείξεις των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων η προσαρμογή γίνεται και πλέον ό,τι τρώγεται τιμολογείται με 13%. Με μια πιο προσεκτική ματιά όμως και μια σύγκριση γίνεται γρήγορα αντιληπτό ότι  σε αρκετές περιπτώσεις η τελική τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές δεν έχει αλλάξει, τι και αν μειώθηκε ο ΦΠΑ και μάλιστα σημαντικά.

Ολο το προηγούμενο διάστημα οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου είχαν αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για να καταφέρουν τη μείωση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) στη λογική ότι μια πτώση του θα έφερνε μείωση των τιμών και θα ενίσχυε την κατανάλωση. Πολλοί μάλιστα ήταν εκείνοι οι οποίοι έκαναν λόγο για πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα της χώρας μας ως τουριστικού προϊόντος, δεδομένου ότι άλλες χώρες ανταγωνίστριες της Ελλάδας έχουν σημαντικά χαμηλότερο ΦΠΑ.

Ομως ένα δεκαήμερο από την έναρξη της ισχύος του μέτρου της μείωσης του ΦΠΑ και μόνο στο λιανεμπόριο τροφίμων καταγράφονται μειώσεις, ενώ στην εστίαση δεν έχουν αλλάξει και πολλά.

Ακόμα και οι τιμοκατάλογοι σε εστιατόρια, ταβέρνες ταχυφαγεία έχουν παραμείνει ίδιοι ως προς τις τελικές τιμές των προϊόντων (δηλαδή προ της μείωσης του ΦΠΑ), γεγονός που σημαίνει ότι κάπου στη μέση συναντήθηκε η μείωση του ΦΠΑ με νέες αυξήσεις τιμών και έτσι για τους καταναλωτές το δώρο της κυβέρνησης παρέμεινε άδωρο.

Τα… λειτουργικά

Δεν είναι λίγοι οι επιχειρηματίες που δικαιολογούν, εκ των υστέρων, την πρακτική αυτή λέγοντας ότι σχεδόν στο σύνολό τους οι επιχειρήσεις είχαν απορροφήσει την αύξηση στην οποία είχε προχωρήσει η κυβέρνηση πριν από τρία χρόνια, το 2016. Στο βάρος αυτό, όπως λένε,  ήρθε να προστεθεί και η αύξηση της φορολογίας. «Τα λειτουργικά κόστη εκτινάχθηκαν και πλέον πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται στα όριά τους», λέει επιχειρηματίας του κλάδου της εστίασης, ο οποίος παραδέχεται ότι ο ίδιος προσάρμοσε τις τιμές του, ενώ ισχυρίζεται πως αν προχωρούσε σε μειώσεις δεν θα το άντεχε. Μάλιστα υποστηρίζει ότι η αγορά είναι ελεύθερη, ο καθένας μπορεί να διαμορφώσει τις τιμές του ελευθέρα, αρκεί να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του και να πληρώνει τους φόρους του. Αλλος πάλι υποστηρίζει ότι ο ανταγωνισμός και η ζήτηση καθορίζουν τελικά τις τιμές και το επόμενο διάστημα θα δείξει, δεδομένης και της τουριστικής σεζόν.

Η σύγκριση

Φυσικά από την πλευρά των καταναλωτών η άποψη είναι  διαφορετική αφού δεν είδαν τις μειώσεις που περίμεναν.

Ερευνα τιμών της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» έπειτα από σύγκριση σε τιμοκαταλόγους ταχυφαγείων και εστιατορίων πριν και μετά τη μείωση του ΦΠΑ δείχνει ότι επιχειρηματίες αύξησαν τις τιμές παράλληλα με τη μείωση του φόρου, στερώντας τα οφέλη του μειωμένου ΦΠΑ από τα νοικοκυριά.

Για παράδειγμα, σε εστιατόριο μια καρμπονάρα κόστιζε 6,60 ευρώ και η τιμή της θα έπρεπε να μειωθεί στα 6,10, κάτι που δεν έγινε. Ενα φιλέτο σολομού με λαχανικά κόστιζε 9,80 ευρώ και παρέμεινε σε αυτή την τιμή, ενώ  μετά τη μείωση του ΦΠΑ θα έπρεπε να πωλείται στα 8,90 ευρώ, ενώ ένα σνίτσελ κοτόπουλου με πατάτες και βραστά λαχανικά κόστιζε 7,20 όπως και μετά τη μετάπτωση του φόρου στο 13%, αν και θα έπρεπε να μειωθεί στα 6,6 ευρώ.

Σε άλλο εστιατόριο ένα κιλό παϊδάκια αρνίσια κόστιζαν 23 ευρώ το κιλό και παραμένουν στην ίδια τιμή, ενώ θα έπρεπε να πωλούνται στα 21 ευρώ το κιλό, όπως και η τιμή της χωριάτικης που από τα 5,50 ευρώ θα έπρεπε να μειωθεί στα 5 ευρώ.

Αμείωτες όμως είναι οι τιμές και στα σουβλατζίδικα.

Ενδεικτικό είναι ότι μία μερίδα πατάτες σε ταχυφαγείο με τον ΦΠΑ 24% κόστιζε 3 ευρώ. Μετά τη μετάπτωση του ΦΠΑ στο 13%, η τιμή θα έπρεπε να πέσει στα 2,58 ευρώ. Ωστόσο παραμένει στα τρία ευρώ με μειωμένο τον ΦΠΑ. Σε άλλη περίπτωση, το σουβλάκι με πίτα και γύρο κόστιζε 2,90 ευρώ με ΦΠΑ 24%. Μετά τη μείωση του ΦΠΑ στο 13% κοστίζει και πάλι 2,90 ευρώ, αν και θα έπρεπε να είχε μειωθεί στα 2,64 ευρώ. Σε άλλο κατάστημα, το καλαμάκι σουβλάκι πριν από τη μείωση του ΦΠΑ στο 13% κόστιζε 1,6 ευρώ, τιμή στην οποία και παρέμεινε, ενώ θα έπρεπε να είχε μειωθεί στο 1,47 ευρώ.

Πάντως δεν είναι η πρώτη φορά που η αγορά δείχνει να μην προσαρμόζεται αφού και στο παρελθόν το 2013 μόλις δύο στις δέκα επιχειρήσεις εστίασης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη έριξαν τις τιμές και είχαν προμηθευτεί το ειδικό σήμα με το οποίο πιστοποιούνταν η μείωση του ΦΠΑ στο 13% από 23%, που ίσχυε τότε.