Ανησυχία προκαλούν τα ευρήματα του Reuters Institute for the Study of Journalism αναφορικά με την ενημέρωση των Ελλήνων.
Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα που τιτλοφορείται «Η ενημέρωση στο διαδίκτυο στην Ελλάδα», οι Έλληνες επιλέγουν στο 94% την ενημέρωση από Online πηγές, συμπεριλαμβανομένων και των Social Media. Μάλιστα, τα Social Media από μόνα τους, συγκεντρώνουν τη μερίδα του λέοντος με 71% της ενημέρωσης.
Σχετικά υψηλό παραμένει το ποσοστό της τηλεόρασης που βρίσκεται στο 67%. Ωστόσο, απογοητευτική είναι η απόδοση των έντυπων μέσων, με τις εφημερίδες και τα περιοδικά να βρίσκονται μόλις στο 26%.
Όσον αφορά τις πηγές πρόσβασης σε ειδήσεις στο διαδίκτυο, μόλις το 28% πηγαίνει απευθείας στις ενημερωτικές ιστοσελίδες, σε αντίθεση με το 71% που βρίσκει τις ειδήσεις μέσω τρίτων. Συγκεκριμένα, 29% ψάχνει τις ειδήσεις μέσω των μηχανών αναζήτησης, 25% μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, 7% από email, 6% από ειδοποιήσεις στο κινητό και 4% από συλλέκτες ειδήσεων, γνωστοί και ως aggregators.
Οι αριθμοί των Social Media
Αναφορικά με τα Social Media, πρωταθλητής της ενημέρωσης ανακηρύσσεται το Facebook με παραπάνω από έναν στους δύο ανθρώπους (58%) που επιλέγουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να το επιλέγει. Αρκετά πιο κάτω, στη δεύτερη θέση, βρίσκεται το Youtube με 36%, ενώ ακολουθούν το Messenger με 25%, το Viber με 17%, το Instagram με 15% και τέλος το Twitter με 12%.
Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι παρά την άνετη πρωτιά του, το Facebook σημειώνει μεγάλη πτώση, σχεδόν 10%, την τελευταία 4ετία. Από τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το μόνο που παρουσιάζει επίσης πτώση είναι το Twitter.
Από την άλλη πλευρά, αντίθετη πορεία, δηλαδή ανοδική, διαγράφουν Messenger, Viber και Instagram.
Τέλος το Youtube, παρότι βρίσκεται σταθερά στη δεύτερη θέση, το 2017 είχε σημειώσει σημαντική πτώση, ανακτώντας τη δύναμή του το 2018 και διατηρώντας τη το 2019.
Πολύ μεγάλο είναι και το ποσοστό όσων μοιράζονται τις ειδήσεις με τους φίλους τους στα Social Media, με το 46% να μας κατατάσσει στην 3η θέση πανευρωπαϊκά. Στην ίδια θέση μας φέρνει και το ποσοστό του 31% των χρηστών, οι οποίοι σχολιάζουν τις ειδήσεις τόσο στα Social Media, όσο και στις σελίδες των ΜΜΕ.
Καμία εμπιστοσύνη στις ειδήσεις
Πάντως, όποια μέθοδο και αν επιλέξουν για να ενημερωθούν οι Έλληνες, ο κοινός παρονομαστής είναι πως δεν εμπιστεύονται αυτά που διαβάζουν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, μόλις το 27% έχει εμπιστοσύνη στις ειδήσεις, ένα ποσοστό που μας κατατάσσει στην τρίτη θέση από το τέλος.
Την ίδια στιγμή, εντύπωση προκαλεί ότι περισσότεροι είναι αυτοί που πιστεύουν πως τα Social Media κάνουν καλύτερη δουλειά, στο να διαχωρίζουν τον μύθο από την πραγματικότητα, από τα μέσα ενημέρωσης.
Για ποιον λόγο «ψηφίζουν» Social Media;
Όσον αφορά στους λόγους που δεν εμπιστεύονται τα παραδοσιακά ΜΜΕ, οι Έλληνες αναφέρουν πως «εξυπηρετούν πολικά κομματικά και οικονομικά συμφέροντα», «είναι καθοδηγούμενα και αποκρύπτουν ειδήσεις», καθώς και ότι στη χώρα μας «υπάρχει τεράστια διαφθορά».
Από την άλλη πλευρά, τα μέσα κοινωνική δικτύωσης κερδίζουν συνεχώς έδαφος γιατί, σύμφωνα με την έρευνα, δίνουν μια πιο σφαιρική εικόνα, υπάρχει πολυφωνία και έχει μεγάλο αριθμό χρηστών από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, πράγμα που καθιστά αδύνατο να κρυφτεί μια είδηση, ενώ την ίδια στιγμή δεν μπορεί να επιζήσει πολύ μια ψεύτικη είδηση.
Ιδιαίτερα υψηλό είναι το ποσοστό και αυτών που αποφεύγουν την ενημέρωση. Το 54% των πολιτών δηλώνει ότι αποφεύγει να ενημερωθεί «συχνά ή μερικές φορές». Το ποσοστό αυτό μας καθιστά τρίτους, ανάμεσα στις χώρες που συμπεριελήφθησαν στην έρευνα.
Με βάση τα παραπάνω, η έρευνα επιχειρεί να «σκιαγραφήσει» τα χαρακτηριστικά της ενημέρωσης στην Ελλάδα.
Έτσι λοιπόν, οι έλληνες έχουν πολύ χαμηλή εμπιστοσύνη στις ειδήσεις, ενώ χρησιμοποιούν πολύ μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ενημέρωση. Την ίδια στιγμή παρατηρείται έντονος κατακερματισμός της προσοχής σε πολλά και διαφορετικά μέσα ενημέρωσης. Ενώ τέλος πολύ συχνή είναι και η αποφυγή της ενημέρωσης.