Ο ανερχόμενος σκηνοθέτης Γιώργος Παπαγεωργίου, συμμετέχει φέτος για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών, μεταφέροντας στη σκηνή μία συγκλονιστική πραγματική ιστορία. Τη «Γιαννούλα η Κουλουρού» στην Πειραιώς 260 – Χώρος Η στις 18, 19, 20 και 21 Ιουνίου στις 21.00 το βράδυ.
Ο ταλαντούχος καλλιτέχνης καταπιάνεται με ένα ακόμα πραγματικό και «ταλαιπωρημένο» πρόσωπο της ελληνικής ιστορίας. Η παράσταση θα επιχειρήσει να δώσει την αφήγηση της πραγματικής ιστορίας της «Γιαννούλας της Κουλουρούς». Η ιστορία της θα ζωντανέψει μέσα από το κείμενο της Θεοδώρας Καπράλου, τις ερμηνείες της εξαιρετικής Έλενας Τοπαλίδου, που ενσαρκώνει τη Γιαννούλα, του φετινού νικητή του βραβείου Χορν, Μιχάλη Συριόπουλο και των υπολοίπων ηθοποιών Κίμωνα Κουρή κι Αθανασίας Κουρκάκη. Αλλά και τη ζωντανή μουσική που έχει γράφει η Ματούλα Ζαμάνη. Η σκηνογραφική λύση της Ευαγγελίας Θεριανού, μέσα από χειροποίητα μέσα, αναδεικνύει ακόμα περισσότερο τον πυρήνα μιας ιστορίας διαπόμπευσης που μέχρι και σήμερα αποτελεί παραδοσιακό δρώμενο της πατρινής αποκριάς.
Η ιστορία ξεκινάει με τη Γιαννούλα που γεννήθηκε το 1868 στην Άνω Πόλη της Πάτρας και πήρε το όνομά της από τα κουλούρια που πουλούσε. Ζούσε με τον καημό να παντρευτεί. Η ελαφριά νοητική υστέρηση που τη χαρακτήριζε, ήταν ένα από τα στοιχεία της προσωπικότητάς της που εκμεταλλεύτηκαν οι κάτοικοι της Πάτρας και άρχισαν να την περιπαίζουν. Στη συνέχεια, οι φάρσες σε βάρος της Γιαννούλας πήραν διαστάσεις “αστικής διαπόμπευσης” καθώς όλο και περισσότεροι από την τοπική κοινωνία της Πάτρας συμμετείχαν στα “δρώμενα” που στήνονταν για τους γάμους της Γιαννούλας με διάφορους υποψήφιους “γαμπρούς”, οι οποίοι γάμοι φυσικά δεν έγιναν ποτέ.
Δέκα χιλιάδες πολίτες υπολογίστηκαν όσοι βρίσκονταν στην οδό Αγίου Νικολάου και την παραλία, συνοδεύοντας τη Γιαννούλα στην τελευταία φάρσα που στήθηκε σε βάρος της. Μετά από αυτό η νοητική υστέρηση της Γιαννούλας επιδεινώθηκε. Πέθανε μόνη και φτωχή, μετά το ‘40 στην Κατοχή. Ωστόσο, η θλιβερή ιστορία της έγινε αστικός μύθος.
Οι συντελεστές της παράστασης μιλάνε στα «Νέα» για την ιστορία πίσω από την ιδέα του νέου τους εγχειρήματος, την αποκριά και τη διαπόμπευση.
- Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Γιώργος Παπαγεωργίου: Την περίοδο των γενικών δοκιμών του “Αρίστου”, “έπεσα” πάνω σε κάποια άρθρα που εν όψη του πατρινού καρναβαλιού, μιλούσαν για την ιστορία της “Γιαννούλας της κουλουρούς”, μιας κοπέλα από την Πάτρα που έζησε στις αρχές του αιώνα. Τόσο η ιστορία της, όσο και η σύνδεση της με τους εορτασμούς στο πατρινό καρναβάλι στα χρόνια που ήρθαν μετά το θάνατο της, με έκαναν να αρχίσω να σκέφτομαι τη δημιουργία μιας παράστασης με αυτό το θέμα. Ξεκίνησε μια έρευνα σε αρχειακό υλικό που προήλθε κυρίως από πατρινούς λαογράφους και η Θεοδώρα Καπράλου έγραψε το πρωτότυπο κείμενο.
- Ποιες οι προκλήσεις στη μεταφορά στη σκηνή μιας πραγματικής ιστορίας που κουβαλάει μεγάλη συναισθηματική φόρτιση;
Ελένη Τοπαλίδου: Μια ιστορία με συναισθηματική φόρτιση, όπως κάθε ιστορία που γράφεται με τη μορφή θεατρικού έργου, και παραδίνεται στα χέρια των ηθοποιών και του σκηνοθέτη, γίνεται πλέον αντικείμενο σκληρής δουλειάς, καθημερινής επεξεργασίας, πολύωρης πρόβας και αντιμετωπίζεται σαν αφήγηση για να γίνει παράσταση κατανοητή, με αρχή μέση τέλος, με στοιχεία αλήθειας, χιούμορ, έντασης, με στοιχεία μουσικά κλπ. Η συναισθηματική φόρτιση θα έρθει αργότερα στο κοινό που θα δει την παράσταση, αν έχουν όλα αυτά λειτουργήσει και αν έχει πετύχει η συνταγή
- Το παραδοσιακό δρώμενο της πατρινής αποκριάς, πώς πλέον λειτουργεί στη σκηνή;
Κίμων Κουρής : Χρησιμοποιούμε την υπερβολική και γκροτέσκ αισθητική του καρναβαλιού για να δημιουργήσουμε την εφιαλτική ατμόσφαιρα μέσα στην οποία οδηγούν την Γιαννούλα οι συντοπίτες της. Με διάθεση πραγματικού γλεντιού γάμου και τη συνοδεία ζωντανής μουσικής αναβιώνουμε τη σκληρή ιστορία μιας γυναίκας που γεννήθηκε στην Πάτρα και πέθανε στην Πάτρα μόνη.
Γιώργος Παπαγεωργίου: Αποτέλεσε τον αφηγηματικό και αναπαραστατικό κώδικα της παράστασης. Όλη η ιστορία της “Γιαννούλας” τοποθετείται μέσα σε ένα γλέντι το οποίο χρησιμοποιεί τρεις καρνάβαλους που αφηγούνται με όλα τους τα μέσα την ιστορία, με το πραγματικό πρόσωπο της Γιαννούλας στη μέση. Ο περιβάλλων χώρος και “τόπος” είναι άρματα καρναβαλιού και στοιχεία που χρησιμοποιούνται από τους ηθοποιούς και τους μουσικούς ώστε να στηθεί το γλέντι της “Γιαννούλας” και να “εορταστεί” η ιστορία της.
- Η παράστασή σας φιλοδοξείτε να επανορθώσει κατά κάποιο τρόπο ή να αποκαταστήσει τα κακά που υπέστη η Γιαννούλα;
Μιχάλης Συριόπουλος: Μια παράσταση που θίγει ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, οφείλει να επουλώσει τις ‘πληγές ‘ κι όχι να τις ξύσει κι άλλο! Εμείς θα πούμε μια ιστορία, τίμια,χωρίς να κατηγορήσουμε κάποιον. Το αντίδοτο σε όλα είναι η παιδεία και η ορθή κρίση, όχι τα άκρα! Μακάρι λοιπόν οι θεατές μας να μπουν στη διαδικασία να σκεφτούν… με αφορμή μια κάποια Γιαννούλα που γεννήθηκε και πέθανε στην Πάτρα!
- Η μουσική πώς αντλεί έμπνευση από την ιστορία της Γιαννούλας και γίνεται κομμάτι της παράστασης;
Ματούλα Ζαμάνη: Είναι τόσο δυνατή η πραγματική ιστορία της Γιαννούλας και τόσο καθε φορά σαν να είναι σήμερα,που απο μόνη της βαζει στην καρδιά ανήσυχες νότες που σκαλίζουν τα σωθικά μας..