Δάνεια από offshore που διαγράφονται, αδιαφανείς δομές, αχυράνθρωπους και στενές επαφές με το περιβάλλον των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ φέρεται να έχουν εταιρείες του ρώσου ολιγάρχη Λεονίντ Λεμπέντεφ που έχουν λάβει άδεια να δραστηριοποιηθούν στον τομέα του φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
Η πρώτη «κρούση» του μεγιστάνα στη χώρα μας, που περιλαμβάνεται στη λίστα των δισεκατομμυριούχων του «Forbes» και στον οποίο ανήκει ο ενεργειακός κολοσσός Sintez, έγινε το 2013, όταν ρωσικές εταιρείες εμφανίστηκαν να διεκδικούν τις ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ, χωρίς όμως να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα τότε. Το ενδιαφέρον επανέκαμψε το 2015, επί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, και ενώ ο τότε υπουργός Ενέργειας Π. Λαφαζάνης φερόταν να διαπραγματεύεται με τη Ρωσία προκαταβολή 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον αγωγό αερίου Turkish Stream, δίνοντας ως εγγύηση την υλοποίηση του σχεδίου με σκοπό να υπάρχει ρευστότητα εν όψει Grexit.
Εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε εξέλιξη η ανάπτυξη ενός δικτύου εταιρειών ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο, Λουξεμβούργο και offshore με έδρα κατά κύριο λόγο στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, οι οποίες φέρεται να συνδέονται με συμφέροντα του ρώσου ολιγάρχη, χωρίς όμως αυτό να αποτυπώνεται με διαφάνεια στα μετοχολόγιά τους.
Πώς ξεκίνησε η επέκταση του δικτύου στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα οι εταιρείες αυτού του πολυδαίδαλου δικτύου «επεκτάθηκαν» σε δύο δόσεις: η πρώτη με την επωνυμία Windows International Hellas SA εγκαταστάθηκε στη χώρα μας ως υποκατάστημα της λουξεμβουργιανής Windows International SA τον Νοέμβριο του 2015. Ως αντίκλητοι ορίστηκαν μέλη του δικηγορικού γραφείου του Σπύρου Σαγιά, ο οποίος είχε αποχωρήσει από τη θέση του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης δύο μήνες πριν.
Η «μαμά» Windows στο Λουξεμβούργο, όπως φαίνεται σε εταιρικά της έγγραφα που βρίσκονται στη διάθεση του «Βήματος», εκτός από το υποκατάστημά της στην Ελλάδα είχε μια θυγατρική, την Believe Finance, η οποία είχε λάβει δάνεια ύψους άνω των 38 εκατομμυρίων ευρώ από τουλάχιστον 6 offshore, η πλειονότητα των οποίων εντοπίστηκε να έχουν έδρα στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους.
Οπως φαίνεται στα έγγραφα, η σχέση της θυγατρικής με τις offshore ήταν σε επίπεδο συμμετοχής – κατείχε μετοχές τους. Το μεγαλύτερο μέρος των δανείων αυτών, περίπου 34 εκατομμύρια ευρώ, φαίνεται ότι διαγράφηκε εντός του 2017, όταν η Windows International κατέθεσε αίτηση στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για άδεια κατασκευής αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου που να συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τη Βόρεια Μακεδονία. Σύμφωνα με πληροφορίες, πριν κατατεθεί η αίτηση τον Μάιο του 2017, τα σχέδια της Windows International είχαν γνωστοποιηθεί στο Μαξίμου, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αλλά και στο υπουργείο Εξωτερικών, με τον Γιώργο Τσίπρα ως γ.γ. Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων να φέρεται ότι είχε ρόλο κατά τις προπαρασκευαστικές διαβουλεύσεις.
Λίγες εβδομάδες πριν, στα τέλη Μαρτίου 2017, και ενώ το Μαξίμου ήταν ενήμερο σύμφωνα με πληροφορίες για τα σχέδια της Windows International, εγκαταστάθηκαν στη χώρα μας παραρτήματα δύο ακόμα εταιρειών συμφερόντων του ρώσου ολιγάρχη: η Sintez Green Energy Hellas Ltd και η Sintez Energy Europe Constructing Limited. Η πρώτη κατέθεσε αίτηση στη ΡΑΕ για άδεια προμήθειας φυσικού αερίου λίγες ημέρες μετά τη Windows, ενώ η δεύτερη αίτηση για άδεια διανομής φυσικού αερίου στις περιοχές των Σερρών, της Βέροιας και του Κιλκίς τον Ιούλιο του 2017. Τον ίδιο μήνα εμφανίστηκαν σε ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης δημοσιεύματα ότι το δικηγορικό γραφείο της Ελένης Τζούλη, συζύγου του προέδρου των ΑΝΕΛ Πάνου Καμμένου, έχει αναλάβει τον ρόλο του αντικλήτου της Sintez Energy Europe Constructing. Τα δημοσιεύματα αυτά δεν φαίνεται να διαψεύστηκαν.
«Σφήνα» στα σχέδια του ΔΕΣΦΑ
Τον Δεκέμβριο του 2018 η ΡΑΕ χορήγησε την άδεια ανεξάρτητου συστήματος φυσικού αερίου που είχε αιτηθεί η Windows International σχεδόν ενάμιση χρόνο πριν. Στη σχετική απόφαση της ΡΑΕ αναφέρεται ότι «για την αξιολόγηση της οικονομικής επάρκειας του αιτούντος, λαμβάνεται υπ’ όψιν η επάρκεια των προβλεπόμενων ιδίων κεφαλαίων του, το ύψος των οποίων πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον είκοσι τοις εκατό (20%) επί του προϋπολογισμού του έργου». Ο προϋπολογισμός της κατασκευής του αγωγού ανέρχεται σε 41,4 εκατομμύρια, το οποίο σημαίνει ότι τα ίδια κεφάλαια πρέπει να ξεπερνούν τα 8 εκατομμύρια. Η ΡΑΕ έχει χορηγήσει ανάλογη άδεια και στον ΔΕΣΦΑ, ο οποίος έχει υπογράψει από το 2016 μνημόνιο συναντίληψης με τη MER, τον κρατικό διανομέα φυσικού αερίου της Βόρειας Μακεδονίας. Η κίνηση του Λεμπέντεφ για την κατασκευή του αγωγού ερμηνεύτηκε από παράγοντες ως «σφήνα» στα σχέδια του ΔΕΣΦΑ.
Στην απόφαση της ΡΑΕ για την αδειοδότηση της Windows αναγράφεται ότι μοναδικός (100%) μέτοχος της εταιρείας είναι ο Σάββας Αγαπίου. Από έγγραφα που βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας φαίνεται ότι το επάγγελμα που δηλώνει ο κ. Αγαπίου είναι «λογιστής» και ότι το γραφείο του βρίσκεται στη Λεμεσό. Οπως προέκυψε από την έρευνα του «Βήματος», ο μέτοχος της Windows συνδέεται και με άλλες εταιρείες συμφερόντων Λεμπέντεφ – όπως και με τη θυγατρική Believe Finance, η οποία έλαβε τα δάνεια δεκάδων εκατομμυρίων από τις offshore το 2016, για να διαγραφούν έναν χρόνο αργότερα.
Ο Αγαπίου και το γραφείο της Ελένης Τζούλη
Ο κ. Αγαπίου συνδέεται και με τη Sintez Energy Europe Constructing, αντίκλητος της οποίας σύμφωνα με δημοσιεύματα ήταν το δικηγορικό γραφείο της συζύγου του Πάνου Καμμένου. Επίσης, o ίδιος εμφανίζεται να έχει σχέση και με τη ρωσική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας TGC-2, η οποία έχει βρεθεί στο στόχαστρο ρωσικών ερευνών σχετικά με τη μεταφορά 150 εκατομμυρίων δολαρίων στην Κύπρο και την ενδεχόμενη εμπλοκή του Λεμπέντεφ στην υπόθεση. Ο κ. Αγαπίου εντοπίστηκε να συνδέεται και με την εταιρεία που δραστηριοποιείται στην πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας στον τομέα του φυσικού αερίου, την Balkan Utilities.
Οι κατηγορίες για διακίνηση εκατομμυρίων από offshore
Πέρα από τον κ. Αγαπίου, οι εταιρείες συμφερόντων Λεμπέντεφ εμφανίζουν άλλο ένα κοινό σημείο: την Totalserve, μια εταιρεία με παραρτήματα σε Κύπρο, Λουξεμβούργο και αρκετούς φορολογικούς παραδείσους, που ειδικεύεται στη σύσταση εταιρειών και στις πρακτικές βέλτιστης φορολογικής απόδοσης.
Γραφεία της Totalserve εμφανίζονται ακριβώς στην ίδια διεύθυνση με τη Windows International στο Λουξεμβούργο, ενώ πρόσωπα που ανήκουν στο δυναμικό της ήταν συνδεδεμένα και με την εταιρεία συμφερόντων Λεμπέντεφ. Σημειώνεται ότι ο Πίτερ Κόλεριτζ, βρετανός δικηγόρος, πρώην συνεργάτης του Θωμά Λιακουνάκου, και κατηγορούμενος στην υπόθεση των μιζών των Λέοπαρντ, φέρεται να έχει αναφέρει σε κατάθεση που έδωσε το 2015 ότι μια από τις εταιρείες της Totalserve, η Totalserve Management Limited, έπαιξε ρόλο στη διακίνηση εκατομμυρίων από offshore.