Φαινόμενα, όπως το supercell που «χτύπησε» τη Χαλκιδική, τα κύματα κακοκαιρίας όπως η Ωκεανίδα στην Κρήτη, οι ακραίες θερμοκρασίες αλλά και οι μαζικές πλημμύρες και χαλαζοπτώσεις, δεν παρατηρούνται με αυξανόμενο ρυθμό μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως – και είναι όλα αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Οι επιστήμονες χτυπούν το καμπανάκι του κινδύνου, υπενθυμίζοντας συνεχώς τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη και τις δραστικές αλλαγές που θα έρθουν στη ζωή μας.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές. Δεν περιορίζονται δηλαδή στην αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα, ή στην εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων. Οι συνέπειές της αγγίζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, από τις τουριστικές υποδομές και την αγροτική παραγωγή μιας χώρας μέχρι τις καρδιακές παθήσεις.
Τα σενάρια των επιστημόνων γίνονται όλο και πιο δυσοίωνα, ενώ οι παγκόσμιοι ηγέτες συνεχίζουν να δηλώνουν τις καλές τους προθέσεις, μένοντας ωστόσο επί της ουσίας αμέτοχοι.
Supercell: Τι είναι το ακραίο φαινόμενο, που παρατηρείται συνήθως στις ΗΠΑ και χτύπησε χτες τη Χαλκιδική
Σπάνιο και πολύ έντονο χαρακτήρισε το καιρικό φαινόμενο που έπληξε τη Χαλκιδική ο ομότιμος καθηγητής Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεόδωρος Καρακώστας.
Μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ επισήμανε ότι «το φαινόμενο εμφανίζεται δύο φορές στα τρία χρόνια, δηλαδή ούτε μια φορά το έτος» και ανέφερε: «Σίγουρα ο απλός πολίτης δεν έχει ξαναδεί κάτι τέτοιο, εκτός αν έχει βρεθεί στο παρελθόν σε παρόμοια κατάσταση. Ωστόσο οι μετεωρολόγοι έχουν ξανασυναντήσει τέτοιες περιπτώσεις».
Σε ό,τι αφορά την ένταση της καταιγίδας, υπογράμμισε ότι αυτή ανήκει στην κατηγορία «υπερκύτταρο» («super cell»), που είναι και η μεγαλύτερη διαβάθμιση, ενώ περιγράφοντας την πορεία του φαινομένου, επισήμανε ότι αρχικά το έναυσμα δόθηκε από την περιοχή των Πρεσπών.
«Από εκεί ξεκίνησε μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Μια πολύ ψυχρή αέρια μάζα κινήθηκε από βορρά προς νότο, πέρασε όλη την περιοχή του Βερμίου και των Πιερίων και κατέβηκε στην κοιλάδα της Ημαθίας και της Πέλλας. Κάποια στιγμή έφτασε στα παράλια του Θερμαϊκού Κόλπου, ο οποίος είναι μια πολύ θερμή, αβαθής θάλασσα, με μεγάλη εξάτμιση και εμπλουτισμό της αέριας μάζας σε υδρατμούς. Έτσι η ψυχρή αέρια μάζα που ξεκίνησε από τις Πρέσπες πίεσε με καθοδικές κινήσεις τη θερμή και υγρή αέρια μάζα, την οποία ανάγκασε να κινηθεί προς τα πάνω. Η καταιγίδα ενισχύθηκε με υγρασία και δυνάμωσε ακόμη περισσότερο. Καθώς, μάλιστα, το φαινόμενο κινούνταν αρκετά γρήγορα, έγινε πάρα πολύ έντονο και έδωσε αυτά τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα» επισήμανε.
Τι να περιμένουμε στην Ελλάδα: Ερημοποίηση και περαιτέρω ακραία φαινόμενα
Μόλις πριν ένα μήνα, ο ΟΗΕ είχε δημοσιοποιήσει ανησυχητικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία εκατό χώρες στον κόσμο – ανάμεσά τους και η Ελλάδα – απειλούνται με ερημοποποίηση του ενός τρίτου των εδαφών τους. Τότε, ο ομότιμος καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας Χρήστος Ζερεφός είχε πει ότι η ερημοποίηση συνιστά τεράστια απειλή για τη λεκάνη της Μεσογείου.
Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως αυτά που έπληξαν τη Βόρεια Ελλάδα, δεν μπορούν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό. «Όταν το ακραίο γίνει σύνηθες, τότε υπάρχει κίνδυνος για την ανθρωπότητα» υποστήριξε με έμφαση.
Καλλιάνος: Θα ξαναζήσουμε φαινόμενα σαν της Χαλκιδικής
Από το πλατό της εκπομπής, One Direct, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και γνωστός μετεωρολόγος Γιάννης Καλλιάνος, εξήγησε τη μορφή και την εξέλιξη του ακραίου καιρικού φαινομένου που έπληξε τη Χαλκιδική.
Ο κ. Καλλιάνος έκανε λόγο για συνδυασμό μετεωρολογικών παραγόντων οι οποίοι προκύπτουν ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής. «Τα τελευταία 10 με 15 χρόνια, η μέση θερμοκρασία της Γης έχει ανέβει κατά ένα βαθμό, δημιουργώντας ένα ντόμινο καιρικών εξελίξεων που οδηγούν στην εμφάνιση ολοένα και πιο συχνά ακραίων καιρικών φαινομένων, είτε αυτά εκδηλώνονται ως καύσωνες, είτε με τη μορφή έντονων βροχοπτώσεων», δήλωσε σχετικά, υπογραμμίζοντας ότι αυτό αφορά όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
Στη συζήτησή του με τους Γ. Παπαχρήστο και Στ. Παπαμιχαήλ, ο κ. Καλλιάνος υπογράμμισε πως η επικαιροποίηση των τακτικών πολιτικής προστασίας αποτελεί προτεραιότητα του κυβερνητικού σχεδιασμό της Νέας Δημοκρατίας.
Οι μεγαλουπόλεις του κόσμου θα αντιμετωπίσουν πλημμύρες και ακραίες ξηρασίες έως το 2050
Το ένα πέμπτο των μεγαλουπόλεων του κόσμου θα αντιμετωπίσει «άγνωστες» κλιματικές συνθήκες περί το 2050, προειδοποιούν οι ερευνητές, καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας αυξάνει τους κινδύνους ξηρασίας και πλημμυρών.
Επιστήμονες του Κλίματος στο Crowther Lab, ερευνητικό κέντρο με έδρα το ETH της Ζυρίχης ( Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας), ανέλυσαν τα δεδομένα 520 πόλεων σε ολόκληρο τον κόσμο, ανάμεσά τους όλες τις πρωτεύουσες και τα αστικά κέντρα με πληθυσμό άνω του ενός εκατομμυρίου.
Εξετάζοντας τις κλιματικές συνθήκες που ισχύουν σήμερα στις πόλεις αυτές -καθώς και τα δεδομένα της βροχόπτωσης και εποχικά χαρακτηριστικά- οι επιστήμονες προβλέπουν τι μπορεί να συμβεί εάν οι θερμοκρασίες αυξηθούν κατά μισό βαθμό, πλησιάζοντας τον 1,5 βαθμό Κελσίου που έχει τεθεί ως στόχος από την Συμφωνία του Παρισιού του 2015 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Δείχνει ότι το 22% των πόλεων θα αντιμετωπίσουν πρωτόγνωρες κλιματικές συνθήκες προς το 2050, όπως περισσότερες περιόδους ξηρασίας και μουσώνων, δήλωσε ο Ζαν Φρανσίς-Μπαστέν επικεφαλής της ομάδας που συνέταξε την έκθεση.
«Πρόκειται για μία αλλαγή των κλιματικών συνθηκών που είναι πιθανόν να αυξήσει τον κίνδυνο πλημμυρών και ακραίας ξηρασίας. Πρόκειται για άγνωστες συνθήκες», δήλωσε ο Thomson Reuters Foundation.
Οι επιστήμονες του Crowther Lab δηλώνουν ότι η μελέτη του, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLOS ONE, είναι η πρώτη παγκόσμια ανάλυση των πιθανών μεταβολών των κλιματικών συνθηκών στις μεγάλες πόλεις εξαιτίας της ανόδου της θερμοκρασίας.
Δείχνει ότι το 77% των πόλεων που εξετάσθηκαν θα αντιμετωπίσουν δραματικές αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες στον ορίζοντα του 2050.
Πώς θα αλλάξουν οι πόλεις από την αλλαγή της θερμοκρασίας
Στο βόρειο ημισφαίριο σε τριάντα χρόνια, πολλές πόλεις θα μοιάζουν με τους τόπους που βρίσκονται νοτίως και πιο κοντά στον Ισημερινό και σε απόσταση 1.000 χιλιομέτρων, προβλέπει η μελέτη. Οι συνθήκες αυτές θα διαμορφωθούν αν τα σχέδια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που ισχύουν σήμερα υλοποιηθούν.
Η θερμοκρασία των πόλεων της Ευρώπης θα αυξηθεί κατά μέσον όρο κατά 2,5 βαθμούς Κελσίου καθ΄όλη την διάρκεια του έτους, αλλά τα καλοκαίρια και οι χειμώνες μπορεί να είναι κατά 3,5 έως 4,7 βαθμούς Κελσίου θερμότεροι αντιστοίχως.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι θερμοκρασίες είναι πιθανόν να αυξηθούν κατά 2,4 βαθμούς Κελσίου κατά μέσον όρο – αρκετά για να σκοτώσουν κάθε κοραλλιογενή βράχο και να τινάξουν στον αέρα τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.
Σύμφωνα με το σενάριο της μελέτης, το 2050 το κλίμα του Λονδίνου θα μοιάζει με το σημερινό κλίμα της Βαρκελώνης, στη Μαδρίτη οι συνθήκες θα είναι αντίστοιχες του σημερινού Μαρακές, το Σιάτλ θα μοιάζει με το σημερινό Σαν Φρανσίσκο και το Τόκιο με την Τσανγκσά της κεντρικής Κίνας.
Το απαισιόδοξο σενάριο: Κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού έως το 2050
Μία άλλη έρευνα, αυτή του Εθνικού Κέντρου Breakthrough για την Αποκατάσταση του Κλίματος στη Μελβούρνη, παρουσιάζει ένα πραγματικά αποκαλυπτικό σενάριο για την κλιματική αλλαγή.
Συγκεκριμένα, διαβλέπει καθόλου αμελητέες πιθανότητες να «καταρρεύσει» η ανθρώπινη κοινωνία έως το 2050, αν δεν ληφθούν σοβαρές δράσεις μέσα στην επόμενη δεκαετία για να συγκρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας.
Αν συνεχίσουν οι παγκόσμιοι ηγέτες να αγνοούν τις εκκλήσεις των επιστημόνων, τότε η παγκόσμια μέση θερμοκρασία θα ανέβει έως τα μέσα του 21ου αιώνα κατά τουλάχιστον τρεις βαθμούς Κελσίου ή και κατά τέσσερις, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα
Αυτό θα οδηγήσει σε εκτεταμένη τήξη των πάγων και σε καταστροφικές ξηρασίες που θα αποψιλώσουν πολλά δάση, τα οποία απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα να πυροδοτηθεί ένας φαύλος κύκλος, που θα οδηγεί σε ολοένα πιο υψηλές θερμοκρασίες, άνοδο της στάθμης των θαλασσών και ξηρασίες, καθώς επίσης σε άλλα ακραία και φονικά καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες, πυρκαγιές κ.α.).
Οι συγγραφείς της έρευνας υποθέτουν ότι τα 35% της χερσαίας έκτασης της Γης και το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού θα εκτίθενται πλέον πάνω από 20 μέρες το χρόνο σε θανατηφόρες θερμοκρασίες πέρα από το όριο της ανθρώπινης επιβίωσης.
Σχεδόν το ένα τρίτο του πλανήτη θα μετατραπεί σε έρημο, ολόκληρα οικοσυστήματα της φύσης θα καταρρεύσουν (αρχίζοντας με τα κοράλλια), η γεωργία σε πολλές περιοχές θα πληγεί δραματικά ή θα καταστεί αδύνατη (ξεκινώντας από τους τροπικούς), ενώ περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως από φτωχές χώρες, θα γίνουν κατ’ ανάγκη πρόσφυγες με προορισμό τις πιο πλούσιες χώρες.
Αυτή η μαζική ροή προσφύγων, σε συνδυασμό με την απειλή της υψηλότερης στάθμης των θαλασσών για πολλές παράκτιες πόλεις του ανεπτυγμένου κόσμου, καθώς και η ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη τροφίμων και η εντεινόμενη λειψυδρία που θα πλήξει δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους, θα αρχίσουν να δοκιμάζουν την ίδια την αντοχή και τη συνοχή ακόμη και ισχυρών χωρών όπως οι ΗΠΑ.
Στο σημείο αυτό, είναι πιθανό ότι θα ξεσπάσουν ένοπλες συγκρούσεις μέσα στις χώρες και μεταξύ χωρών για τη διασφάλιση ζωτικών πόρων για την επιβίωση (νερού, τροφής, ενέργειας κ.α.), φέρνοντας πιο κοντά ακόμη και την προοπτική ενός πυρηνικού πολέμου. Η κατάληξη θα είναι «σκέτο χάος», σύμφωνα με το σενάριο, και ίσως «το τέλος του παγκόσμιου ανθρώπινου πολιτισμού όπως τον ξέρουμε» – κάτι που, άλλωστε, έχουν παρουσιάσει αρκετές κινηματογραφικές ταινίες.
