Η εξάρθρωση της παραβατικότητας στη διακεκαυμένη περιοχή των Εξαρχείων είναι ένας από τους πρώτους στόχους της νέας ηγεσίας του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Τόσο για λόγους αποκατάστασης της ηρεμίας στην πάλαι ποτέ μποέμ γειτονιά του αθηναϊκού κέντρου όσο και για λόγους συμβολισμών, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης επείγεται να δείξει ότι στα Εξάρχεια, το συντομότερο, θα επιστρέψει η ηρεμία, θα επιβληθεί η τάξη και θα διώκεται η παραβατικότητα, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχυθεί η προσπάθεια ενδυνάμωσης του δημιουργικού και ανεκτικού προσώπου της γειτονιάς.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Επιχείρηση Εξάρχεια που ετοιμάζεται να ενεργοποιήσει το υπουργείο θα έχει δύο κυρίαρχους στόχους, οι οποίοι θα εξειδικευτούν σε πολλές επιμέρους αστυνομικές δράσεις με πολλές κατευθύνσεις που θα υλοποιηθούν σταδιακά.

Οι στόχοι του υπουργείου

1. Εξάλειψη της έννοιας άβατο. Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν χώροι όπου δεν μπορεί να πάει η Αστυνομία. Μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, τον Δεκέμβριο του 2008, και τις ταραχές που ακολούθησαν, τα Εξάρχεια μετατράπηκαν σε χώρο υποδοχής ενός κινήματος που αυτοπροσδιορίστηκε ως αναρχικό. Ωστόσο, σύντομα, οι αναρχικοί, που είχαν τα δικά τους στέκια, είδαν πολλές ακόμα ομάδες να εισβάλλουν στην περιοχή, να καταλαμβάνουν χώρους (όπως το παλαιό βιβλιοπωλείο Βοξ, κάτω από τον ταυτισμένο με την ταυτότητα της γειτονιάς θερινό κινηματογράφο), παλιά αλλά και καινούργια σπίτια (ανάμεσά τους, και έναν χώρο της ΕΣΗΕΑ, στην οδό Ζαΐμη, που προοριζόταν για πολιτιστικές χρήσεις), επιδιώκοντας να επιβάλουν την ταυτότητα στη γειτονιά. Τμήμα αυτής της ταυτότητας ήταν η επιβολή κριτηρίων που αν δεν τα πληρούσες, τα Εξάρχεια σε απέβαλλαν (με βάση ένα τέτοιο κριτήριο είχε προπηλακιστεί η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου σε βιβλιοπαρουσίαση στην πλατεία, η οποία στη συνέχεια άφησε το σπίτι της στην πλατεία κι έφυγε για άλλες πολιτείες).

Η βία, οι πυρπολήσεις του Αστυνομικού Τμήματος της οδού Καλλιδρομίου, οι τακτικές συγκρούσεις με τα ΜΑΤ, ακόμα και η χρήση Καλάσνικοφ κατά των γραφείων του ΠΑΣΟΚ στη Χαριλάου Τρικούπη, σε μία από αυτές τις συγκρούσεις, αποτελούν ένα ακόμα στοιχείο ταυτότητας των καταληψιών των Εξαρχείων. Στο όνομα του αναρχισμού και της επανάστασης, στην περιοχή αναπτύχθηκαν επίσης συμμορίες, μία από τις δραστηριότητες των οποίων ήταν η διακίνηση ναρκωτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, στην περιοχή κυριάρχησαν το λούμπεν και η ασχήμια, ενώ οι συνεχείς συγκρούσεις με την Αστυνομία, οι βόμβες μολότοφ και τα δακρυγόνα έχουν μετατρέψει την περιοχή σε αβίωτο τόπο για τους μόνιμους κατοίκους.

Η γειτνίαση των Εξαρχείων με το Πολυτεχνείο, που συχνά χρησιμοποιείται ως ορμητήριο συντεταγμένων δυνάμεων οι οποίες συγκρούονται, εθιμικά θαρρείς, με τα ΜΑΤ, συμβάλλει στη διάλυση της γειτονιάς – που εκτός των άλλων έχει παραδοθεί στην ασχήμια των γκραφίτι και των tags. Τα τελευταία χρόνια, η Αστυνομία απλώς επέβλεπε από μακριά την περιοχή, χωρίς συνήθως τα αστυνομικά όργανα να παρεμβαίνουν, ακόμα και όταν το ζητούσαν κάτοικοι ή επισκέπτες που έρχονταν αντιμέτωποι με τις απειλές. Το νέο δόγμα ζητεί ανατροπή αυτής της πρακτικής.

2. Καταπολέμηση της ανομίας. Υπό τους όρους που περιγράφηκαν πιο πάνω, είναι εμφανές ότι τα Εξάρχεια (και η ευρύτερη περιοχή, αφού τελευταία συγκρούσεις με τα ΜΑΤ γίνονταν στην περιοχή του Μουσείου και στην Πατησίων, ενώ η παραβατικότητα είχε φτάσει ως την Αχαρνών) ήταν μια γειτονιά όπου ανθούσε η ανομία. Συχνά, η ανομία καλυπτόταν πίσω από το πρόσχημα της αλληλεγγύης. Ενα παράδειγμα είναι η κατάληψη του ξενοδοχείου City Plaza, από το 2016, που κατά τους καταληψίες φιλοξενούσε μετανάστες και εκκενώθηκε τις προάλλες, αφού είχε ορκιστεί η νέα κυβέρνηση. Η ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου είχε αναγκαστεί να πληρώνει φόρους, ακόμα και τον ΕΝΦΙΑ, το διάστημα της κατάληψης, ενώ, όπως έγινε γνωστό, το ξενοδοχείο παρέμενε υπό κατάληψη παρά τις τρεις εισαγγελικές εντολές που είχαν δοθεί για την εκκένωσή του.

Για την αποκατάσταση της τάξης

Υλοποιώντας τις δύο προαναφερθείσες κατευθύνσεις, το υπουργείο ετοιμάζει μια σειρά από δράσεις, στόχος των οποίων είναι η βαθμιαία διασφάλιση της ομαλότητας στην περιοχή. Δυστυχώς, για να πάψουν τα Εξάρχεια να ανήκουν στις συμμορίες, κατά τον νέο σχεδιασμό κρίνονται απαραίτητα αστυνομικά μέτρα. Το επόμενο διάστημα, εντός του καλοκαιριού, ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και τις παρακάτω ενέργειες:

1. Είναι απαραίτητη η εμφανής παρουσία της Αστυνομίας στην ευρύτερη περιοχή καθώς και η ενίσχυση της αστυνόμευσης. Στα Εξάρχεια θα μπαίνουν συχνά κλούβες της Αστυνομίας, ενώ σύντομα θα περιπολούν αστυνομικοί της γειτονιάς, που πλέον θα έχουν δικαιοδοσίες παρέμβασης και όχι απλώς παρακολούθησης από μακριά των έκνομων συμπεριφορών. Η περιοχή θα επιτηρείται και περιμετρικά, ενώ συχνά θα εξαπολύονται επιχειρήσεις – αρετή, με στόχο την ανακάλυψη παραβατών του ποινικού κώδικα και την απαγγελία κατηγοριών εναντίον τους.

2. Διαχείριση των καταλήψεων. Στόχος του υπουργείου, κατ’ αρχάς, είναι να αποδοθούν χώροι που χρησιμοποιούνται διά της βίας από συγκεκριμένες ομάδες καταληψιών στους ιδιοκτήτες τους.

3. Αντιμετώπιση του Ρουβίκωνα. Είναι μία από τις άμεσες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης, όχι μόνο για συμβολικούς λόγους. Ούτως ή άλλως, η περίοδος ανοχής της συγκεκριμένης ομάδας έχει λήξει. Και οι σχεδιασμοί κατατείνουν στην αντιμετώπιση της ακτιβιστικής δράσης του Ρουβίκωνα αλλά και στην ετοιμότητα για την πιθανότητα απρόβλεπτων καταστάσεων.

4. Καταπολέμηση των ναρκωτικών και γενικότερα του λαθρεμπορίου.

5. Διαχείριση των προσφύγων και των μεταναστών στην περιοχή.

Αναμένεται επίσης η ψήφιση του νόμου με τον οποίο θα καταργείται το πανεπιστημιακό άσυλο όπως ισχύει σήμερα, προκειμένου να υλοποιηθεί σχέδιο εκκένωσης των πανεπιστημιακών χώρων από κάθε λογής καταληψίες. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται μπαχαλάκηδες, συχνά επισκέπτες από άλλες χώρες, στόχος των οποίων είναι να ζήσουν σε συνθήκη επαναστατικής σύγκρουσης με την Αστυνομία. Συγκαταλέγονται, όμως, και απλοί λαθρέμποροι που χρησιμοποιούν τα κτίρια των σχολών για να αποθηκεύουν το παράνομο εμπόρευμα.

Παράλληλα, θα γίνει προσπάθεια να κερδηθεί η εμπιστοσύνη στην Αστυνομία ως αρωγό των κατοίκων της περιοχής. Προς τούτο σχεδιάζονται και τα εξής:

6. Εμπέδωση της ασφάλειας. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί με την εξάρθρωση του εγκλήματος και την εξουδετέρωση της ανομίας, αλλά και με πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις στην ευρύτερη περιοχή, στις οποίες θα συμμετέχουν οι κάτοικοι.

7. Υποστήριξη των κατοίκων.

8. Ανάπλαση της περιοχής.

Αστυνομία και δημοκρατία

Τι υποστηρίζει ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης

Υπάρχει μια αντίληψη ότι, συχνά, η επέμβαση της αστυνομίας για την αποκατάσταση της τάξης μπορεί να λειτουργήσει εις βάρος των ατομικών ελευθεριών, των δικαιωμάτων των πολιτών και, εντέλει, της δημοκρατίας.

Ο σημερινός υπουργός Προστασίας του Πολίτη, σε ανύποπτο χρόνο, πέρυσι αμέσως μετά το Μάτι, είχε δημοσιεύσει ένα κείμενο στο περιοδικό «Books’ Journal» (τχ. 90, Σεπτέμβριος 2018) στο οποίο απαντούσε σε αυτούς τους φόβους ως εξής:

«Η απάντηση της δημοκρατίας σε όσους παραβιάζουν τους κανόνες της κοινωνικής ειρήνης οφείλει να είναι συντεταγμένη, αυστηρή στο πλαίσιο του νόμου, δίκαιη στο πλαίσιο της απονομής της δικαιοσύνης και πλήρως αποτελεσματική στο επίπεδο της πρόληψης και της αποτροπής των κινδύνων για τη ζωή των μελών της ανοικτής κοινωνίας. Η δημοκρατία και η άσκηση των δικαιωμάτων δεν λειτουργούν όταν κυριαρχούν στην κοινωνία ο φόβος, οι θεωρίες συνωμοσίας και ο παραλογισμός.

Οι αποτελεσματικές δράσεις συνίστανται στον επαγγελματισμό των σωμάτων ασφαλείας, τη διαρκή τους εκπαίδευση και την προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες, στην αξιοκρατική αξιολόγηση του προσωπικού, την ενθάρρυνση, τη στήριξη και τη διαρκή επικοινωνία με τους ανθρώπους στις γειτονιές και στις πόλεις».

Τελευταία Νέα