Προτάσεις για νέο ασφαλιστικό σύστημα αρχίζουν να καταθέτουν φορείς της αγοράς, επιβεβαιώνοντας ότι η συζήτηση έχει ξεκινήσει, με την κυβέρνηση να προσανατολίζεται πλέον σε εκ βάθρων αλλαγές στο Ασφαλιστικό, παρά το γεγονός ότι προεκλογικά μιλούσε κυρίως για αλλαγές στο καθεστώς των επικουρικών συντάξεων.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας μιλά πλέον ανοιχτά για σαρωτικές αλλαγές στο σύνολο του Ασφαλιστικού, κάνοντας λόγο για πλήρη κατάρρευση του καθεστώτος που εισήγαγε η προηγούμενη κυβέρνηση, και ανοίγοντας την όρεξη κυρίως σε εργοδοτικούς φορείς για -ενίοτε υπερβολικές- διεκδικήσεις.
Στην απόφαση για θεμελίωση νέου ασφαλιστικού, συνέτειναν και οι τελευταίες αποκαλύψεις για επιπλέον «αστοχίες» του Νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος με τον τρόπο υπολογισμού που εισήγαγε αφενός «πετσόκοβε» τις χαμηλές συντάξεις, αφετέρου – σε ορισμένες περιπτώσεις – έδινε τι δυνατότητα για απόδοση εξωπραγματικών για τα δεδομένα του ασφαλιστικού συστήματος «συντάξεων-μαμούθ» που έφθαναν ακόμα και τα 24.000 ευρώ. Το θέμα αυτό το υπουργείο Εργασίας το σήκωσε πολύ ψηλά, όπως και τα «χρυσά εφάπαξ».
Βέβαια από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ διαψεύδονται οι ισχυρισμοί αυτοί με τον Αλέξη Τσίπρα να καλεί από το βήμα της βουλής τον υπουργό Εργασίας να δώσει έστω και ένα όνομα που πήρε τέτοιου μεγέθους σύνταξη, ωστόσο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επιμένει μιλώντας για παταγώδη αποτυχία του νόμου Κατρούγκαλου.
Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ του Κώστα Παπαδή στο «Βήμα της Κυριακής», ο χρόνος υλοποίησης του νέου Ασφαλιστικού τοποθετείται εντός του ερχομένου φθινοπώρου, μετά την ανακοίνωση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας που θα κρίνει τον Νόμο Κατρούγκαλου.
Οι αλλαγές θα αφορούν το σύνολο των διατάξεων του Ασφαλιστικού, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι στο τραπέζι έχει τεθεί ακόμα και η κατάτμηση του ΕΦΚΑ με την επαναφορά – ως αυτόνομων – των Ταμείων ελευθέρων επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και αγροτών (ΟΓΑ).
Προσφάτως, ο υπουργός Εργασίας κ. Γιάννης Βρούτσης και ο αρμόδιος υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Νότης Μηταράκης ανακοίνωσαν την «επανεκκίνηση» (restart) της διαδικασίας επανυπολογισμού των παλαιών συντάξεων και το «πάγωμα» της καταβολής όλων των υψηλών – άνω των 3.000 ευρώ – συντάξεων και προανήγγειλαν την επιβολή πλαφόν, το ύψος του οποίου δεν έχει ανακοινωθεί, αλλά πληροφορίες το προσδιορίζουν στα 5.000 έως 6.000 ευρώ.
Πέραν αυτών οι αλλαγές θα αγγίξουν τα ποσοστά αναπλήρωσης των ανταποδοτικών συντάξεων (πιθανότατα η αναπλήρωση θα αυξάνεται ως κίνητρο για την περαιτέρω παραμονή στην εργασία). Θα καθιερώνουν την «ψηφιακή έκδοση» των συντάξεων. Θα επισπεύδουν την έκδοση των εκκρεμών συνταξιοδοτήσεων. Θα μειώνουν ισόποσα τις εργοδοτικές και εργατικές εισφορές. Θα εισάγουν ένα νέο ασφαλιστικό καθεστώς για τις επικουρικές συντάξεις στο οποίο θα «εμπλέκονται» και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Και θα επαναφέρουν τις συντάξεις χηρείας στα προ του 2014 επίπεδα.
Ασφαλιστικό τριών πυλώνων προτείνουν τα Επιμελητήρια
Την πρόταση των επιμελητηρίων για τη διάσωση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας και τη μετάβαση σε ένα νέο σύστημα τριών πυλώνων, «ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής» παρουσίασε με επιστολή του στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννη Βρούτση ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος.
Ως πρώτο βήμα, μάλιστα, στην προσπάθεια σταδιακής μετάβασης στο νέο σύστημα τριών πυλώνων τα Επιμελητήρια θέτουν τον εξορθολογισμό των εισφορών, με άμεση μείωση των συντελεστών και ταυτόχρονη καθιέρωση πλαφόν που δεν θα ξεπερνάει για τα υψηλά εισοδήματα τα 1.000 ευρώ.
Παράλληλα, όπως τονίζεται στην επιστολή, θα πρέπει να υπάρξει πλήρης φοροαπαλλαγή για τις ιδιωτικές ασφαλίσεις, ώστε να εμπεδωθεί στο κοινό σύνολο ο τρίτος προτεινόμενος πυλώνας που θα δώσει σημαντική ώθηση στις συντάξεις.
Σε δεύτερη φάση, όπως αναφέρεται, πρέπει να υπάρξει συνεξέταση παλαιών και νέων συντάξεων, ως ανεξάρτητο θέμα δικαιοσύνης για την αποκατάσταση της ισονομίας.
Επίσης, εκτιμάται ότι θα πρέπει να υπάρξει διάκριση πρόνοιας – ασφάλισης και αντανάκλαση κάθε διάστασης στην κρατική σύνταξη.
Και το τρίτο βήμα που πρέπει να ακολουθήσει, σύμφωνα με την ΚΕΕ, είναι η δημιουργία ενός συστήματος τριών πυλώνων, όπως προαναφέρθηκε, και το οποίο στην τελική του ανάπτυξη εξασφαλίζει ποσοστό αναπλήρωσης στο 70% – 75%.
Όσον αφορά αναλυτικότερα τους τρεις πυλώνες, σημειώνεται:
Ο πρώτος (κρατικός – διανεμητικός) πυλώνας θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να αποδίδει 40%-50% συνολική αναπλήρωση, ως προς το κρατικό σκέλος, για 40 χρόνια ασφάλισης.
Ο δεύτερος (κεφαλαιοποιητικός) πυλώνας θα παρέχει συντάξεις καθορισμένων εισφορών. Η ασφάλιση σε αυτόν θα είναι υποχρεωτική και τα αποθεματικά θα προικοδοτούνται από την περιουσία των παλαιών ταμείων.
Ο τρίτος πυλώνας αφορά τις ατομικές αποταμιεύσεις με φορολογικά κίνητρα και πιθανή αξιοποίηση ακινήτων των ασφαλισμένων.
Μάλιστα, με στόχο την ταχεία περίοδο προσαρμογής, τα επιμελητήρια στην επιστολή τους προτείνουν ότι οι άνω των 50 ετών ασφαλισμένοι θα παραμένουν στο σημερινό σύστημα. Οι νέοι εργαζόμενοι κάτω των 30 ετών υποχρεωτικά θα ενταχθούν στο νέο σύστημα, ενώ οι ενδιάμεσες ηλικίες θα μπορούν να ενταχθούν στο νέο σύστημα εθελοντικά.
Μίχαλος: Δεν έχει υπάρξει πραγματική μεταρρύθμιση
Όπως αναφέρει ο κ. Μίχαλος στην επιστολή του: «Είναι αλήθεια ότι εδώ και δεκαετίες συζητάμε στην Ελλάδα για τα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος και για την ανάγκη μιας πραγματικής, ριζικής μεταρρύθμισης, η οποία θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα, τη λειτουργικότητα και την αξιοπιστία του.»
» Δυστυχώς, δεν έχει υπάρξει στην πραγματικότητα, πραγματική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, με αποτέλεσμα κάθε τόσο να μιλούμε για μια βραδυφλεγή βόμβα.»
» Οι αλλαγές και οι παρεμβάσεις όλων των περασμένων δεκαετιών δεν επέφεραν ουσιαστικά αποτελέσματα και το ασφαλιστικό μας σύστημα παραμένει αντιαναπτυξιακό γιατί επιβάλει δυσβάσταχτο μη μισθολογικό κόστος, υπονομεύοντας την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση, τις ίδιες δηλαδή πηγές από τις οποίες χρηματοδοτείται.»
» Ας δεχθούμε ότι όλες οι παρεμβάσεις της τελευταίας δεκαετίας έγιναν στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας. Τώρα, όμως, είναι δική μας ευθύνη, εθνική ευθύνη, να προχωρήσουμε σε μία σοβαρή μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, με στοχευμένες κινήσεις εξορθολογισμού, με στόχο τη βιωσιμότητά του και τη διαμόρφωση ικανοποιητικών συντάξεων.»
» Το ζήτημα είναι εξαιρετικά περίπλοκο και γι’ αυτό η μεταρρύθμιση χρειάζεται χρόνο αλλά και πολιτική βούληση. Χρειάζεται συναίνεση και συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας.»
» Τα Επιμελητήρια έχουν καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για το ασφαλιστικό με τη σταδιακή μετάβαση σε ένα σύστημα τριών πυλώνων, προσαρμόζοντας στις εθνικές ανάγκες τις εμπειρίες των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.»
» Στόχος πρέπει να είναι, μέσα από τη συνδυασμένη εφαρμογή όλων των διαθέσιμων υποχρεωτικών και προαιρετικών μεθόδων ασφάλισης, αλλά και τη δημιουργία ενός δομημένου πλαισίου αποταμίευσης, να εξασφαλιστεί επαρκής προστασία για όλους τους ασφαλισμένους με ένα συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης της τάξης του 75%-75%».
