Νάνος Βαλαωρίτης: Το αστείο περιστατικό που αποκάλυψε ο Τίτος Πατρίκιος

Ο Νάνος Βαλαωρίτης πέθανε σε ηλικία 98 ετών και μέχρι το τέλος της ζωής του δεν δίσταζε να παίρνει θέση στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της χώρας

Ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος μίλησε στον Αθήνα 9.84 για την προσωπικότητά του και το στίγμα που άφησε στα ελληνικά γράμματα.

«Νιώθω πολύ μεγάλη στεναχώρια. Είναι μια απώλεια και για τα γράμματα και για την ποίηση και καθώς είχε ζήσει πολύ νόμιζα ότι θα περάσει και τον αιώνα. Ήταν ένας σπουδαίος ποιητής, σπουδαίος άνθρωπος των γραμμάτων ο οποίος έφερε πολλά καινούργια πράγματα, την τεχνοτροπία του σουρεαλισμού ή του υπερεαλισμού όπως συνήθως το λέμε που έσπασε τους παλιούς κανόνες αλλά δεν κατέληξε σε κάτι το απρόσιτο, αλλά έδωσε καινούργια ζωντάνια και καινούργια δύναμη» ανέφερε ο Πατρίκιος και συνέχισε:

Θυμάμαι ένα περιστατικό στα χρόνια της εποχής του καφενείου του Λουμίδη πηγαίναμε οι νέοι λογοτέχνες και εκεί άκουσα να λένε για το Νάνο ότι όταν πήγε στο στρατό και είπε το όνομα του, Βαλαωρίτης, του είπε ο αξιωματικός «Με τον ποιητή τον Βαλαωρίτη έχετε κάποια σχέση;» εννοώντας τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, τον πρόγονο του και εκείνος είπε «Εγώ είμαι ο ποιητής». Το λέγαμε οι νέοι εμείς μεταξύ μας και γελάγαμε. Όταν τον γνώρισα του είπα «Νάνο είναι αλήθεια αυτό το περιστατικό»; Έκανε ένα ωραίο μειδίαμα δεν είπε τίποτα αλλά καταλαβα ότι ήταν αλήθεια».

Ο Νάνος Βαλαωρίτης πέθανε σε ηλικία 98 ετών και μέχρι το τέλος της ζωής του δεν δίσταζε να παίρνει θέση στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της χώρας.

Ποιος ήταν

Ο Νάνος Βαλαωρίτης είχε γεννήθηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας και είναι δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Από την μητέρα του είναι εγγονός του εφοπλιστή και πολιτευτή των Σπετσών Ιωάννη Λεωνίδα. Σπούδασε νομικά, φιλολογία (αγγλική και γαλλική) στα πανεπιστήμια των Αθηνών, Λονδίνου, και Σορβόνης.

Έγραφε από νέος — πρωτοδημοσίευσε στα Νέα Γράμματα το 1939. Το 1944 δραπέτευσε απ’ την γερμανοκρατούμενη Ελλάδα μέσω του Αιγαίου στην Τουρκία, από εκεί στη Μέση Ανατολή και τελικά στην Αίγυπτο όπου συνάντησε τον Σεφέρη ο οποίος υπηρετούσε την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Κάιρο. Το 1944 μετά από προτροπή του Σεφέρη ο Βαλαωρίτης ταξίδεψε στο Λονδίνο για να βοηθήσει στην ανάπτυξη λογοτεχνικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας.

Συνάντησε τους Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ. Όντεν, Ντύλαν Τόμας και εργάστηκε για τον Λούις ΜακΝις στο BBC. Εκτός από τη μελέτη αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, έκανε και μεταφράσεις (στα αγγλικά) Ελλήνων μοντερνιστών ποιητών, μεταξύ των οποίων του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Το 1947 κυκλοφόρησε την Τιμωρία των Μάγων, την πρώτη του ποιητική συλλογή, στο Λονδίνο. Από το 1954 μέχρι το 1960 συμμετείχε στην ομάδα των σουρεαλιστών του Παρισιού. Στο Παρίσι γνώρισε την μελλοντική (1960) σύζυγό του, την Αμερικανίδα Μαρί Γουίλσον (1922-2017).

Το 1960 επέστρεψε στην Ελλάδα, και ανάμεσα 1963 και 1967 είναι ο εκδότης και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Πάλι. Όταν η χούντα ήρθε στην εξουσία το 1967, ένωσε πως δεν έχει άλλη επιλογή παρά να αυτοεξοριστεί, έτσι το 1968 ταξίδεψε στις ΗΠΑ όπου και δίδαξε συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργικό γράψιμο στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, μια θέση που κράτησε για 25 χρόνια.

Το 1983 βραβεύτηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Μερικές γυναίκες (ενώ είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση το 1958. Το 1976 είχε επίσης αρνηθεί την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών). Το Δεκέμβριο του 2009 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολo του έργου του.   Θεατρικά του έργα έχουν παιχτεί σε Παρίσι, Σπολέτο, Ώρχους και Αθήνα. Είχε συνεργαστεί με τα λογοτεχνικά περιοδικά Τετράδιο, Σήμα, Horizon, New Writing και Daylight.