Η αναστάτωση που προκαλούν οι τελευταίες εβδομάδες πολιτικής αστάθειας στη Μεγάλη Βρετανία χτυπάει κόκκινο στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. Κι αυτό γιατί η Μεγάλη Βρετανία μπορεί να έχει κατορθώσει να κάνει μόδα και σύμβολο τη σημαία της (για να τη φορούν στα μπλουζάκια ή τα τζιν τους οι νέοι παγκοσμίως), αλλά πιο πολύ έχει κάνει «μόδα» τα πανεπιστήμιά της. Επενδύοντας φυσικά στη φιλοσοφία ότι αποτελούν τον σίγουρο δρόμο για τη γνώση και την επιτυχία.
Η πιθανότητα λοιπόν το άτακτο Brexit στο οποίο οδηγείται να βλάψει το ακαδημαϊκό της οικοδόμημα, χτυπάει στη χώρα πολλαπλά σήματα συναγερμού. Ηδη η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της εβδομάδας ότι οι ξένοι φοιτητές θα μπορούν να παραμένουν στη Μεγάλη Βρετανία για να αναζητήσουν εργασία μέχρι και δύο χρόνια μετά την αποφοίτησή τους βάσει των νέων κανόνων που ισχύουν. Παράλληλα, η βρετανική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι και για τους φοιτητές που προέρχονται από χώρες-μέλη της ΕΕ και θα ξεκινήσουν τις σπουδές τους το ακαδημαϊκό έτος 2020-21, τα δίδακτρά τους θα είναι τα ίδια με αυτά των βρετανών φοιτητών.
10.000 Ελληνες
Υπολογίζεται ότι περίπου 450.000 ξένοι φοιτητές σπουδάζουν κάθε χρόνο στη Βρετανία και μεταξύ αυτών πολλοί Ελληνες. Είναι γνωστό ότι η Αγγλία αποτελεί επί σειρά ετών τον Νο 1 προορισμό για σπουδές των ελλήνων υποψήφιων φοιτητών και βέβαια στη χώρα οι επιλογές είναι απεριόριστες στην αγορά της ανώτατης εκπαίδευσης. Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί δείχνουν ότι περίπου 65.000 έλληνες φοιτητές σπουδάζουν σήμερα στο εξωτερικό και από αυτούς οι 10.000 βρίσκονται σε πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας.
«Η συμβολή των ξένων φοιτητών στη χώρα και στα πανεπιστήμιά μας είναι σημαντική τόσο από πολιτισμική όσο και από οικονομική άποψη. Η παρουσία τους είναι επωφελής για τη Βρετανία» δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες ο υπουργός Παιδείας Γκάβιν Ουίλιαμσον. Οπως είπε, οι νέοι κανόνες στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας θα δίνουν τη δυνατότητα στους φοιτητές να εργάζονται ή να αναζητούν εργασία σε οποιοδήποτε επίπεδο ειδίκευσης. Στη συνέχεια θα μπορούν να μετατρέπουν τη βίζα τους σε βίζα ειδικευμένης εργασίας αν βρουν μια δουλειά που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις τους.
Ποιες ανατροπές έρχονται
Οι νέοι κανόνες θα ισχύσουν για εκείνους που ξεκινούν ένα προπτυχιακό επίπεδο ή ένα μεταπτυχιακό, από την επόμενη χρονιά και σε οποιοδήποτε πεδίο σπουδών, σε ένα «αξιόπιστο πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου ή σε έναν πάροχο ανώτατης εκπαίδευσης που διαθέτει μια αποδεδειγμένη καταγραφή επικύρωσης μεταναστευτικών ελέγχων». Ετσι και ανά κατηγορία:
– Για τους Ελληνες αλλά και τους φοιτητές άλλων χωρών της ΕΕ που βρίσκονται ήδη στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και όσους έχουν ήδη κανονίσει να ξεκινήσουν σπουδές φέτος τον Σεπτέμβριο του 2019: δεν αλλάζει τίποτα από όσα ήξεραν. Ο,τι έχει ισχύσει για το πρώτο έτος σπουδών συνεχίζει και για τα επόμενα έτη χωρίς καμία μεταβολή ή επιρροή.
– Για εκείνους που σκοπεύουν να εισαχθούν σε βρετανικά πανεπιστήμια τα επόμενα δύο έτη, 2020 και 2021: μέχρι να υλοποιηθεί η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση (εάν τελικά υλοποιηθεί), οι φοιτητές που θα εισαχθούν το 2020 και το 2021 θα ξεκινήσουν να σπουδάζουν με τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν τώρα, μια και το καθεστώς δεν προβλέπεται να αλλάξει μέχρι και την ημέρα της πιθανής εξόδου γιατί μέχρι τότε η Μεγάλη Βρετανία θα είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οσο για την ολοκλήρωση των σπουδών τους, θα γίνει με τις ίδιες προϋποθέσεις που ίσχυαν το πρώτο έτος της εισαγωγής τους στο πανεπιστήμιο.
– Για εκείνους που θα στόχευαν στα πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας εάν έχει φύγει τελικά από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι πιθανότατο να παγώσουν τελικά τα δίδακτρα των ΑΕΙ για βρετανούς και ευρωπαίους προπτυχιακούς φοιτητές στα σημερινά επίπεδα.
Τα δίδακτρα
Σήμερα το ανώτατο ύψος των διδάκτρων που θα μπορούν να χρεώνουν τα ΑΕΙ της χώρας στους φοιτητές της και όσους προέρχονται από χώρες-μέλη της ΕΕ είναι 9.250 στερλίνες για κάθε έτος σπουδών. Η βρετανική κυβέρνηση έχει αναφερθεί και σε πιθανή μείωση των διδάκτρων για τα επόμενα χρόνια. Οσον αφορά τα βρετανικά κρατικά φοιτητικά δάνεια για σπουδές, αποτελούν μια μορφή χρηματοδότησης των σπουδών των φοιτητών της και ο θεσμός θα διατηρηθεί και θα ενισχυθεί.
Πρόσφατα η βρετανίδα πρεσβευτής στην Ελλάδα Κέιτ Σμιθ αναφέρθηκε στις συνέπειες του Brexit στους φοιτητές στη Βρετανία και δήλωσε ότι «δεν υπάρχει ακόμα η μεγάλη απάντηση που περιμένουμε για το μόνιμο πλαίσιο που θα θεσμοθετηθεί». Συνέχισε όμως λέγοντας: «Ολοι οι φοιτητές που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και θα ξεκινήσουν τις σπουδές τους το 2020-21 στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα έχουν τα ίδια δίδακτρα και οικονομική υποστήριξη, όπως οι βρετανοί συμφοιτητές τους, μέχρι και την ολοκλήρωση των σπουδών τους».
Εμείς και οι… άλλοι
Η χώρα μας βρίσκεται μεταξύ των πρώτων θέσεων στις χώρες που επιλέγουν τη Μεγάλη Βρετανία σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα από το 2002 έχουν καταγραφεί περίπου 105.498 έλληνες πολίτες που έχουν φτάσει για σπουδές στη χώρα.
Η πλειονότητα όσων βρίσκονται για σπουδές στη χώρα ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 18-44 ετών, το 44% είναι γυναίκες και το 56% άνδρες. Από τις περιοχές όπου εγγράφονται οι έλληνες πολίτες, τα στοιχεία δείχνουν ότι το Λονδίνο αντιστοιχεί στο 43% των συνολικών εγγραφών, ενώ ακολουθούν η περιοχή της Νοτιοανατολικής Αγγλίας (12,5%), η Ανατολική Αγγλία (7,6%) και η Σκωτία (7,4%).