«Συναγερμός» έχει σημάνει το τελευταίο διάστημα στην Αθήνα λόγω της στάσης της Τουρκίας στο κρίσιμο ζήτημα του προσφυγικού μετά και τις καθημερινές απειλές του Ερντογάν ότι μπορεί να αναγκαστεί να ανοίξει τον δρόμο προσφύγων και μεταναστών προς την Ευρώπη.

Την ίδια ώρα, με αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι προσφυγικές ροές προς τη χώρα μας, καθώς τουλάχιστον 2.200 άτομα έφτασαν από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά από τη Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή.

Αυτό -με τη σειρά του- αυξάνει τις πιέσεις προς τα κέντρα υποδοχής, στα οποία διαμένουν υπεράριθμοι πρόσφυγες και μετανάστες, οι συνθήκες στις δομές φιλοξενίας γίνονται όλο και πιο ασφυκτικές, ενώ μέσα σε αυτή την κατάσταση οι κυβερνητικοί παράγοντες πρέπει να συνυπολογίσουν και τις αντιδράσεις τοπικών φορέων στα μέρη όπου μεταφέρονται οι πρόσφυγες.

Υπό το βάρος των τελευταίων αυτών εξελίξεων, η κυβέρνηση έχει τεθεί σε συναγερμό. Στο πλαίσιο αυτό, το Σάββατο αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, με τους συναρμόδιους υπουργούς, ώστε να εξεταστεί η πορεία υλοποίησης των μέτρων που είχαν αποφασιστεί στο τελευταίο ΚΥΣΕΑ, καθώς επίσης και να γίνει επισκόπηση της κατάστασης.

«Βροχή» οι αφίξεις

Η κατάσταση στα νησιά είναι τραγική. Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Βορείου Αιγαίου, από την περασμένη Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή, στη Λέσβο πέρασαν 1.383 άτομα που στο σύνολό τους ζήτησαν άσυλο. Στο ίδιο διάστημα πέρασαν στη Χίο 345 άτομα και στη Σάμο 564.

Στη Μόρια μάλιστα, ξεπερνούν τις 12.000 οι πρόσφυγες και μετανάστες που διαμένουν στον καταυλισμό που διαθέτει υποδομές για 3.000 άτομα, με αποτέλεσμα να επεκτείνεται τάχιστα σε γειτονικά κτήματα.

Δεδομένης της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί, ο εκτελών χρέη διοικητή Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια της Μυτιλήνης ενημέρωσε την Εισαγγελία Πρωτοδικών ότι αδυνατεί να υποδεχθεί νεοεισερχόμενους αφού δεν υπάρχει πλέον χώρος ώστε να σταθούν προκειμένου να καταγραφούν. Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στον πρόχειρο σταθμό πρώτης υποδοχής που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή της Σκάλας Συκαμνιάς.

Η όλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί θα αποτελέσει αντικείμενο σύσκεψης που προγραμματίσθηκε να γίνει υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, το Σάββατο στις 12, στο Μέγαρο Μαξίμου, με τη συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργών. Ειδικότερα,

Ειδικότερα, στη σύσκεψη θα συμμετάσχουν ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Γιάννης Πλακιωτάκης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσος, ο υφυπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, αρμόδιος για τη Μεταναστευτική Πολιτική, Γιώργος Κουμουτσάκος.

Η συγκεκριμένη σύσκεψη είναι η δεύτερη που γίνεται σε διάστημα μόλις δύο εβδομάδων – η προηγούμενη ήταν αυτή του ΚΥΣΕΑ – καθώς στο κυβερνητικό στρατόπεδο επικρατεί έντονη ανησυχία για το πως θα μπει «φρένο» στα κύματα προσφύγων που έρχονται από τη γειτονική χώρα.

Οι αποφάσεις του προηγούμενου ΚΥΣΕΑ

Δέσμη επτά μέτρων για το προσφυγικό με κύριο στόχο την αποσυμφόρηση των νησιών και την επιτάχυνση των επιστροφών προς την Τουρκία, τα οποία περιλαμβάνουν μεταφορές προσφύγων και παιδιών στην ενδοχώρα, κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης προσφυγών χορήγησης ασύλου και μέτρα αστυνόμευσης, είχε αποφασίσει το ΚΥΣΕΑ που είχε λάβει χώρα στο τέλος του Αυγούστου.

Ειδικότερα, προβλεπόταν:

1. Αποσυμφόρηση των νησιών με μεταφορά μεταναστών/προσφύγων σε ήδη υφιστάμενες δομές της ενδοχώρας.

2. Άμεση μεταφορά από τα νησιά 116 ασυνόδευτων παιδιών για επανένωση με τις οικογένειές τους σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις οποίες ολοκληρώθηκε ήδη η σχετική συνεννόηση. Επίκειται τις επόμενες εβδομάδες η μετακίνηση επιπλέον 250 ασυνόδευτων παιδιών σε ασφαλείς δομές της ενδοχώρας.

3. Αύξηση της επιτήρησης των συνόρων, σε συνεργασία τόσο με τη FRONTEX και τις ευρωπαϊκές αρχές, όσο και με το ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο αυτό προχωρά άμεσα η υιοθέτηση – μετά από 4,5 χρόνια αδράνειας της προηγούμενης κυβέρνησης – του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ) – ένα σύστημα προϋπολογισμού 50 εκατομμυρίων ευρώ που διασυνδέει τα συστήματα επιτήρησης του Λιμενικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων, μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών («απλές» και θερμικές κάμερες, drones κ.λ.π.).

4. Αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου, με κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης προσφυγών με στόχο – σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης χορήγησης ασύλου – να προχωρά άμεσα η διαδικασία επιστροφής του αιτούντος στη χώρα από την οποία προήλθε. Πάντα με σεβασμό στο κοινοτικό κεκτημένο και για την πλήρη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει και η Τουρκία να αναλάβει με συνέπεια τις ευθύνες που τις αναλογούν.

5. Αύξηση των ελέγχων της Αστυνομίας σε νησιά και ηπειρωτική Ελλάδα για τον εντοπισμό προσώπων που είχαν αιτηθεί τη χορήγηση ασύλου αλλά η αίτησή τους απορρίφθηκε από τα δικαστήρια. Σημειώνεται ότι υπάρχουν αρκετές χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις για τις οποίες η προηγούμενη κυβέρνηση δεν ανέλαβε καμία ενέργεια και από τις οποίες η Αστυνομία έχει ήδη εντοπίσει περίπου 1.000 πρόσωπα για τα οποία δρομολογείται η διαδικασία επιστροφής τους.

6. Άμεση προμήθεια 10 νέων ευέλικτων μικρών σκαφών για ταχύτατη αντίδραση σε περίπτωση εντοπισμού κινήσεων μεταφοράς μεταναστών/προσφύγων από κυκλώματα διακίνησης που εκκινούν από τα τουρκικά παράλια προς τα Ελληνικά νησιά.

7. Στήριξη των τοπικών κοινωνιών με ενδυνάμωση των απαραίτητων υποδομών και προσωπικού (π.χ. ενίσχυση με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της Λέσβου). Για το ζήτημα αυτό η Ελλάδα είναι σε στενή συνεργασία με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.