Αύξηση των φορολογικών εσόδων του 2020 με όπλα τη διευρυμένη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και παρεμβάσεις στις δαπάνες που κατοχυρώνουν το αφορολόγητο όριο για τους μισθωτούς και συνταξιούχους επιδιώκει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, το οποίο καλείται άμεσα να λάβει αποφάσεις έχοντας στο τραπέζι πολλά σενάρια.

Στο υπουργείο Οικονομικών τα μολύβια έχουν πάει φωτιά. Γράφουν, σβήνουν και διορθώνουν τις διατάξεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου-μαμούθ το οποίο θα πάρει τον δρόμο για τη Βουλή μέχρι το τέλος του μήνα. Στο επίκεντρο των συσκέψεων του οικονομικού επιτελείου και των συζητήσεων με τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών βρίσκονται οι ελαφρύνσεις που εξήγγειλε στη Θεσσαλονίκη ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ολο το πακέτο με τις μειώσεις φόρων στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς και τα μέτρα στήριξης της οικοδομικής δραστηριότητας που θα ενεργοποιηθούν το 2020, θα αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό του 2020 και θα εξειδικευτεί στις διατάξεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου. Με το κόστος των ελαφρύνσεων της Θεσσαλονίκης να υπολογίζεται σε περίπου 1,2 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος και τους θεσμούς να εξακολουθούν να βλέπουν δημοσιονομικό κενό το 2020, στο υπουργείο Οικονομικών ποντάρουν στις ηλεκτρονικές συναλλαγές και σε έξυπνες παρεμβάσεις στο αφορολόγητο και τις δαπάνες που το εξασφαλίζουν προκειμένου να πετύχουν αύξηση των φορολογικών εσόδων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου αφορούν:

  1. Κατάργηση της προοδευτικής κλίμακας με βάση την οποία προσδιορίζεται σήμερα το ύψος των δαπανών με ηλεκτρονικό χρήμα που απαιτούνται για το χτίσιμο του αφορολογήτου και επιβολή συντελεστή 20% ή 30% οριζόντια στο εισόδημα των φορολογουμένων. Σήμερα για να εξασφαλίσουν οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες την έκπτωση φόρου 1.900-2.100 ευρώ που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο θα πρέπει να εμφανίσουν δαπάνες που έχουν πληρωθεί με κάρτες χρεωστικές ή πιστωτικές ή e-banking που αντιστοιχούν στο 10% του ετήσιου εισοδήματός τους για εισόδημα έως 10.000 ευρώ, 15% για εισόδημα έως 30.000 ευρώ και 20% για εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ. Με τη νέα πρόταση επιβάλλεται συντελεστής 20% ή 30% οριζόντια στα εισοδήματα των φορολογουμένων. Αυτό σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιούν περισσότερες ηλεκτρονικές συναλλαγές για να κερδίσουν την έκπτωση φόρου. Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ θα πρέπει να έχει πραγματοποιήσει ηλεκτρονικές συναλλαγές ύψους 2.000 ή 3.000 ευρώ όταν σήμερα κατοχυρώνει το αφορολόγητο με ηλεκτρονικές αποδείξεις αξίας 1.000 ευρώ. Για μισθωτό με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ η Εφορία θα απαιτεί ηλεκτρονικές συναλλαγές ύψους  4.000 ευρώ ή 6.000 ευρώ όταν σήμερα ο συγκεκριμένος μισθωτός αρκεί να έχει ηλεκτρονικές αποδείξεις 2.500 ευρώ, τις οποίες μάλιστα συνήθως εξασφαλίζει από τους πρώτους μήνες του έτους.
  2. «Εξασφαλισμένο» αφορολόγητο όριο 6.500 ευρώ το οποίο θα φθάνει στις 8.636 ευρώ εφόσον ο φορολογούμενος παρουσιάσει στην Εφορία πρόσθετες ηλεκτρονικές συναλλαγές. Δηλαδή, για να επωφεληθεί ο φορολογούμενος από το προσαυξημένο αφορολόγητο θα πρέπει να έχει περισσότερες ηλεκτρονικές συναλλαγές από αυτές που προβλέπονται σήμερα. Ειδικότερα, η συγκεκριμένη πρόταση προβλέπει αφορολόγητο όριο εισοδήματος 6.500 ευρώ το οποίο θα κατοχυρώνεται με τη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών ενός χαμηλού ορίου. Το αφορολόγητο αυτό όμως θα διευρύνεται στο ισχύον 8.636 ευρώ με πρόσθετες ηλεκτρονικές πληρωμές. Για να κερδίσει δηλαδή ο φορολογούμενος το μεγαλύτερο αφορολόγητο όριο θα πρέπει να έχει πραγματοποιήσει πρόσθετες δαπάνες με ηλεκτρονικό χρήμα πέραν αυτών που προβλέπονται για το αφορολόγητο των 6.500 ευρώ. Το αφορολόγητο όριο διατηρείται αλλά το χτίσιμό του θα κοστίζει ακριβότερα σε όρους ηλεκτρονικών πληρωμών στους φορολογουμένους. Η λύση αυτή, όπως εκτιμούν στο υπουργείο Οικονομικών δεν θα δυσκολέψει τα νοικοκυριά να φθάσουν στο υψηλό αφορολόγητο. Οπως έχει δείξει η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων η πλειονότητα των φορολογουμένων όχι μόνο έχει κατοχυρώσει το αφορολόγητο με πλαστικό χρήμα, αλλά δήλωσαν περισσότερες δαπάνες από αυτές που απαιτούνταν με βάση τα εισοδήματά τους.
  3. Καθιέρωση νέας προοδευτικής κλίμακας με αυξημένους συντελεστές για τις αποδείξεις με πλαστικό χρήμα ή μέσω e-banking που απαιτούνται για το χτίσιμο του αφορολογήτου. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό η νέα προοδευτική κλίμακα διαμορφώνεται ως εξής:
  • 15% ή 20% για εισόδημα έως 10.000 ευρώ (από 10% σήμερα)
  • 25% για εισόδημα από 10.000 έως 30.000 ευρώ (από 15% σήμερα)
  • 30% για εισόδημα από 30.000 και άνω, με το ανώτατο ποσό που θα πρέπει να συγκεντρώσει ο φορολογούμενος να ανέρχεται στις 30.000 ευρώ (από 20% σήμερα).

Στελέχη του οικονομικού επιτελείου υποστηρίζουν ότι η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων έδειξε ότι οκτώ στους δέκα φορολογουμένους δηλώνουν περισσότερες αποδείξεις από αυτές που απαιτούνται, κάτι που δείχνει όπως  επισημαίνουν ότι τα  ποσοστά που ισχύουν σήμερα για την κάλυψη του αφορολόγητου ορίου είναι ιδιαίτερα χαμηλά και δεν ανταποκρίνονται στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται ετησίως.

4. Επιβολή κόφτη στις συναλλαγές με μετρητά. Το όριο των 500 ευρώ μέχρι του οποίου επιτρέπονται συναλλαγές με μετρητά εξετάζεται να μειωθεί στα επίπεδα των 300 ευρώ.