Τρόμος στην Ευρώπη για πιθανή «ανάσταση» των Τζιχαντιστών

Ολο και βαθύτερη γίνεται η κρίση που πυροδότησε η τουρκική εισβολή εναντίον των συροκουρδικών δυνάμεων στη βόρεια Συρία, όλο και εγγύτερα στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο μοιάζει να έρχεται το χάος που επικρατεί. Κάπου 785 ξένοι συγγενείς τζιχαντιστών – οι διαβόητες «νύφες του ISIS» και τα παιδιά τους – κατάφεραν σύμφωνα με τις κουρδικές αρχές να δραπετεύσουν χθες από το στρατόπεδο που κρατούνταν, στο Αϊν Ισα της βόρειας Συρίας, έπειτα από τουρκικές αεροπορικές επιδρομές στις γύρω περιοχές.

Το στρατόπεδο έχει μείνει πλέον χωρίς φρουρούς. Κούρδος υπεύθυνος προειδοποίησε μάλιστα για την παρουσία σε αυτό τζιχαντιστικών «πυρήνων εν υπνώσει», φανατικών ισλαμιστών που εμφανίζονταν ως εκτοπισμένοι πολίτες. Και ένας άλλος κούρδος αξιωματούχος δήλωσε πως η σημαία του ISIS υψώθηκε εκ νέου στην περιοχή ανάμεσα στο Αϊν Ισα και τα τουρκικά σύνορα. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε βέβαια λόγο για «παραπληροφόρηση» που έχει ως στόχο να προκαλέσει τη Δύση, πολλοί συμμερίζονται ωστόσο την προειδοποίηση που απηύθυνε το Σάββατο ο πρώην υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Τζιμ Μάτις, ότι το ISIS δεν έχει ηττηθεί οριστικά και θα αναγεννηθεί αν η Ουάσιγκτον δεν συνεχίσει τον πόλεμο εναντίον του.

Τους φόβους ήρθε να εντείνει ακόμα περισσότερο η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει και τους περίπου 1.000 αμερικανούς στρατιώτες που απέμεναν στη Βόρεια Συρία, αφήνοντας πλέον εντελώς ελεύθερο το έδαφος στους τούρκους στρατιώτες και τις συριακές φιλοτουρκικές πολιτοφυλακές που επιχειρούν να απωθήσουν τις συροκουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) σε βάθος τουλάχιστον 32 χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα. Αργά χθες, όμως, η κατάσταση έγινε ακόμα πιο περίπλοκη: αρχικά, συροκούρδος πολιτικός ανακοίνωσε τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με τη Δαμασκό σε μία ρωσική αεροπορική βάση στη Συρία. Κατόπιν, συριακά κρατικά μέσα προανήγγειλαν ανάπτυξη του συριακού στρατού στη βόρεια Συρία για την «αντιμετώπιση της τουρκικής επίθεσης». Και τελικά, οι κουρδικές αρχές επιβεβαίωσαν πως τα συριακά στρατεύματα θα αναπτυχθούν κατά μήκος των συροτουρκικών συνόρων προκειμένου να απωθήσουν τις τουρκικές δυνάμεις και να «απελευθερώσουν τις καταληφθείσες περιοχές».

Από την περασμένη Τετάρτη, οπότε ξεκίνησε η τουρκική επιχείρηση, έχουν εκτοπιστεί περισσότεροι από 130.000 άνθρωποι και έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον 78 άμαχοι – εννέα από αυτούς, ανάμεσά τους και μία κούρδισσα πολιτικός, η Χερβίν Χαλάφ, γενική γραμματέας του Κόμματος για το Μέλλον της Συρίας, φέρεται να εκτελέστηκαν το Σάββατο από τους σύρους τζιχαντιστές που πολεμούν στο πλευρό των Τούρκων. «Ιδιαίτερα ενοχλητικές» χαρακτήρισε τις επίμαχες αναφορές το Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταδικάζοντας «με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο οποιαδήποτε κακομεταχείριση και εξωδικαστική εκτέλεση αμάχων ή φυλακισμένων».

Παρότι ο Τραμπ έδωσε εμμέσως πλην σαφώς το πράσινο φως στον Ερντογάν να ξεκινήσει την επιχείρηση στη βόρεια Συρία, ο ίδιος απειλεί τώρα την Τουρκία με «πολύ σημαντικές» νέες κυρώσεις προτείνοντας παράλληλα τον εαυτό του ως μεσολαβητή ανάμεσα στην Αγκυρα και τις YPG. Με κλιμακούμενη ανησυχία παρακολουθεί την κατάσταση η Ευρώπη, που περιορίζεται όμως προς το παρόν σε εκκλήσεις προς την Τουρκία να σταματήσει την επίθεση και κάποιες συμβολικές κινήσεις: Ολλανδία, Γερμανία και Γαλλία αποφάσισαν να αναστείλουν όλες τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία.

Τι φοβάται

Η Ευρώπη έχει έναν επιπλέον λόγο να φοβάται: το ένα πέμπτο των περίπου 10.000 μαχητών του ISIS που κρατούνται στη Συρία από τις κουρδικές δυνάμεις είναι Ευρωπαίοι, οι περισσότεροι από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία, και πέραν αυτών, στην ίδια περιοχή κρατούνται συνολικά 4.000 «νύφες του ISIS» και 8.000 παιδιά. Καμία από τις χώρες καταγωγής τους δεν τους θέλει πίσω. Οι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν τώρα να επισπεύσουν την εφαρμογή ενός σχεδίου για τη μεταγωγή των κρατούμενων ξένων τζιχαντιστών στο Ιράκ, προκειμένου να δικαστούν εκεί από μία υβριδική δομή που θα περιλαμβάνει διεθνείς και ιρακινούς δικαστές. Τα σχέδια όμως προχωρούν αργά και οι Κούρδοι της Συρίας έχουν ήδη προειδοποιήσει πολλάκις ότι δεν μπορούν να πολεμούν σε δύο μέτωπα, και ότι το χάος μπορεί να επιτρέψει στο ISIS να απελευθερώσει χιλιάδες κρατούμενους τζιχαντιστές καθώς και τις οικογένειές τους. Συνολικά 13.000 εκτοπισμένοι βρίσκονταν στο στρατόπεδο του Αϊν Ισα, ένα 10% ήταν συγγενείς τζιχαντιστών.

Ο Ερντογάν ανακοίνωσε χθες πως οι τουρκικές δυνάμεις ελέγχουν πλέον μια περιοχή 109 τετρ. χλμ. εντός της Συρίας, έχουν καταλάβει την πόλη Ρας αλ Αΐν, πολιορκούν την πόλη Τελ Αμπιάντ, έχουν τον έλεγχο του βασικού αυτοκινητοδρόμου M4 σε βάθος 30-35 χιλιομέτρων και σε αυτό το βάθος σκοπεύουν τελικά να φτάσουν, από το Κομπανί στα δυτικά έως το Χασάκα στα ανατολικά, «σύμφωνα με τον χάρτη της ασφαλούς ζώνης» που έχουν δημοσιοποιήσει. Από την πλευρά του, ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Μαρκ Εσπερ εκτίμησε πως η Τουρκία πιθανόν να επεκτείνει την εισβολή της «νοτιότερα από ό,τι είχε αρχικά σχεδιάσει και προς δυσμάς». Ολα αυτά, όμως, συνέβησαν πριν ανακοινωθεί η νέα συμμαχία των αλλοτινών εχθρών, Δαμασκού και Κούρδων, εναντίον της.