Αναζήτηση
Σε διπλό στοίχημα να κερδίσει τις μάχες ουσίας αλλά και εντυπώσεων και, παράλληλα, να σπρώξει τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια παγίδα πολιτικής απομόνωσης μετατρέπονται για την κυβέρνηση οι κινήσεις σε τρία κομβικά θεσμικά μέτωπα, τα οποία διαμορφώνουν σταδιακά νέες ισορροπίες στο πολιτικό σκηνικό.
Ο Πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιμένουν σε διαφορετική στρατηγική απέναντι στις προκλήσεις του επόμενου διμήνου, όταν και θα κλειδώσουν οι μεγάλες αποφάσεις για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, την αλλαγή του εκλογικού νόμου και τη συνταγματική αναθεώρηση.
Η αρχή έγινε με την απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να αναζητήσει τη συναίνεση των κομμάτων για την ψήφο των αποδήμων και φαίνεται πως η συγκεκριμένη πρωθυπουργική πρωτοβουλία δείχνει πολλά και για τη συνέχεια, με την κυβέρνηση να κρατά τη σκυτάλη για τη συνταγματική αναθεώρηση και την κατάργηση της απλής αναλογικής στις εθνικές κάλπες.
Η ψήφος των αποδήμων
Η τακτική του Μαξίμου για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού από τον τόπο διαμονής τους – ένα θέμα που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αναδείξει, μιλώντας για πρόβλημα που απαιτεί λύση άμεσα – δείχνει τελικά να στριμώχνει σε αδιέξοδο την αξιωματική αντιπολίτευση. Και αυτό γιατί η απόφαση να αναδειχθεί το προφίλ ενός Πρωθυπουργού με «ανοιχτό πνεύμα» και προθυμία για παραγωγικές συζητήσεις, ώστε να θεσμοθετηθεί συναινετικά η ψήφος των αποδήμων, οδηγεί μέχρι στιγμής στον εγκλωβισμό του Αλέξη Τσίπρα σε μια εντελώς διαφορετική εικόνα: μοναχικός, απέναντι σε όλους τους πολιτικούς αρχηγούς και επίμονος στα «όχι».
Το κυνήγι των απαραίτητων 200 ψήφων για να περάσει το νομοσχέδιο συνεχίζεται την προσεχή Δευτέρα με τη δεύτερη και, όπως όλα δείχνουν, τελική συνεδρίαση της διακομματικής επιτροπής στο υπουργείο Εσωτερικών. Δεδομένες θεωρούνται οι υποχωρήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη από τον αρχικό σχεδιασμό του (όπως η «θυσία» της επιστολικής ψήφου) και ταυτόχρονα η διατήρηση μιας απαράβατης προϋπόθεσης: η προσμέτρηση της ψήφου από το εξωτερικό στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα. Δεδομένη δεν είναι η στάση που θα κρατήσει τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ως πρώτο θετικό βήμα ο Τσίπρας δέχθηκε τον διάλογο αλλά πιέζεται πλέον πολιτικά έπειτα από το καθαρό «ναι» της ελάσσονος αντιπολίτευσης στη συγκεκριμένη κυβερνητική κόκκινη γραμμή, αλλά και συνολικά από τη διαφαινόμενη διάθεση να βρεθεί διέξοδος στα νομοτεχνικά ζητήματα.
Πάντως από την κυβέρνηση διαμηνύουν την πρόθεση να προχωρήσουν το νομοσχέδιο «σε κάθε περίπτωση» εντός του Νοεμβρίου, επιχειρώντας να φέρουν προ των ευθυνών όλους τους πολιτικούς αρχηγούς σε περίπτωση ναυαγίου κατά την ψηφοφορία.
Ο εκλογικός νόμος
Παράλληλα το κυβερνητικό επιτελείο έχει στραμμένο το βλέμμα στην κατάργηση της απλής αναλογικής στις εθνικές εκλογές – «καταστροφικής για τη χώρα» κατά τον Μητσοτάκη. Στο μέτωπο της αλλαγής του εκλογικού νόμου (που θέλει και το Κίνημα Αλλαγής), η κυβέρνηση επιδιώκει την πίεση τόσο προς την Κουμουνδούρου όσο και στη Χαριλάου Τρικούπη, με τον Πρωθυπουργό να επιστρατεύει αρχικά (και εδώ) το συναινετικό προφίλ του. Εξάλλου έχει δεσμευτεί ότι θα ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς για τον σχεδιασμό του, ο οποίος θα προβλέπει επιστροφή του μπόνους εδρών για το πρώτο κόμμα και αύξηση του σημερινού πλαφόν (το 3%) εισόδου στη Βουλή.
Ομως ειδικά απέναντι στον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ, το κυβερνητικό στρατόπεδο φαίνεται πως θα προσπαθήσει σε πρώτη φάση να τον «παγιδεύσει» μέσα από… τα λόγια του. Και αυτό γιατί το «επιχείρημα» που προκρίνεται ως αύξηση της πολιτικής πίεσης στον (ηττημένο στις τρεις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις) Αλέξη Τσίπρα, είναι ότι η κυβέρνηση θα τον καλέσει να αποδείξει ότι πράγματι θεωρεί τον ΣΥΡΙΖΑ κόμμα εξουσίας άρα να συμβάλει σε έναν εκλογικό νόμο που θα βάζει τέλος στην αστάθεια διασφαλίζοντας κυβερνησιμότητα. Ουσιαστικά το «μήνυμα» εστάλη διά στόματος Μητσοτάκη από τη ΔΕΘ όταν προέτρεψε τον Τσίπρα να αφήσει στην άκρη την απλή αναλογική και «να υιοθετήσει την απλή λογική».
Και πλέον το ερώτημα «φοβάται τις επόμενες κάλπες ο ΣΥΡΙΖΑ;» αναμένεται να τεθεί ακόμα πιο ευθέως και πιεστικά το επόμενο διάστημα. Παράλληλα ο Πρωθυπουργός έχει πει ότι δεν θα συνδέσει τον εκλογικό νόμο με τη συνταγματική αναθεώρηση, άρα εφόσον πράγματι δεν αλλάξει το σχετικό άρθρο του Συντάγματος απαιτούνται 200 ψήφοι για να εφαρμοστεί νέος νόμος από τις επόμενες εκλογές. Στα σενάρια όμως για τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης εντάσσεται μοιραία και αυτό των πρόωρων εκλογών μετά την πρώτη διετία διακυβέρνησης, που θα «έκαιγε» την απλή αναλογική, με διασφαλισμένη την αλλαγή του εκλογικού νόμου από τις μεθεπόμενες εκλογές. Ο Πρωθυπουργός μιλάει πάντως για εκλογές το 2023 και διπλές κάλπες.
Μέχρι να ξεκινήσουν επισήμως συζητήσεις για τον εκλογικό νόμο, η Φώφη Γεννηματά έχει τονίσει ότι «δεν είναι ώρα για παιχνίδια με τον εκλογικό νόμο, που οδηγούν σε άγονες διχαστικές αναμετρήσεις του τύπου “τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν”», ενώ από τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν καταγγείλει τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ για «επικίνδυνα θεσμικά παιχνίδια τόσο με τον εκλογικό νόμο όσο και με την ψήφο των ομογενών».
Σύνταγμα
Οσο για τη συνταγματική αναθεώρηση, εξαρχής η κυβέρνηση διεμήνυε ότι προσέρχεται με συναινετικό πνεύμα. Δεν παύει όμως να διατηρεί σημαντικό προβάδισμα στην αναθεωρητική Βουλή αφού η κοινοβουλευτική πλειοψηφία μπορεί να «περπατήσει» και χωρίς συμμαχίες σε κρίσιμες διατάξεις που απαιτούν απλή πλειοψηφία, όπως είναι ο τρόπος εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
Πάντως κατά τις πρόσφατες συναντήσεις του με τους πολιτικούς αρχηγούς ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να μην αποκαλύψει τις επόμενες κινήσεις του για την αναθεώρηση και τον εκλογικό νόμο, συνυπολογίζοντας προφανώς όλα τα μέτωπα. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι ο Πρωθυπουργός, αν και μπορεί να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας μόνο με την Κοινοβουλευτική του Ομάδα (ως αποτέλεσμα της στάσης ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά στη διαδικασία για το Σύνταγμα στη Βουλή), θα επιδιώξει ευρύτερη υποστήριξη.
