Ανατροπή – βόμβα με τις αποδείξεις – Ποιοι κινδυνεύουν με επιπλέον φόρο

Παγίδα έξτρα φόρου αναμένεται να αποδειχθεί για χιλιάδες φορολογούμενους η υποχρεωτική συλλογή ηλεκτρονικών αποδείξεων στο 30% του εισοδήματός τους. Ζευγάρια με μεσαία εισοδήματα αλλά και χαμηλόμισθοι και όσοι πιάνονται στις δαγκάνες των τεκμηρίων θα δυσκολευτούν αρκετά το 2020 να πιάσουν τον νέο στόχο των ηλεκτρονικών συναλλαγών που επιβάλλει το υπουργείο Οικονομικών. Οσοι δεν τα καταφέρουν θα βρεθούν αντιμέτωποι με ποινή έξτρα φόρου, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι θα διατηρηθεί ο συντελεστής υπολογισμού του προστίμου στο 22%, όσο δηλαδή είναι και σήμερα.

Το πρόστιμο που επιβάλλεται στο ποσό των αποδείξεων που λείπουν θα φουσκώσει τον λογαριασμό της Εφορίας που θα κληθούν να πληρώσουν το 2021 πολλοί φορολογούμενοι.

Από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές το οικονομικό επιτελείο προβλέπει ότι το επόμενο έτος θα εισπραχθούν επιπλέον έσοδα 541 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της επέκτασης του μέτρου της υποχρεωτικής διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών στο 30% του εισοδήματος σε όλους τους φορολογούμενους, ακόμα και στους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι μέχρι σήμερα δεν έχουν καμία υποχρέωση να χρησιμοποιούν πλαστικό χρήμα στις συναλλαγές τους. Βέβαια στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι το νέο μέτρο δεν θα δυσκολέψει τους φορολογούμενους, επικαλούμενοι τα στατιστικά στοιχεία των δηλώσεων που δείχνουν ότι εισοδήματα 10.000 ευρώ δηλώνονται e-δαπάνες κατά μέσο στο 44% και για εισοδήματα στη ζώνη των 30.000 ευρώ το ποσοστό υποχωρεί στο 36%. Ωστόσο η υποχρεωτική συλλογή αποδείξεων για το 30% του ετήσιου εισοδήματος κρύβει παγίδες για τα νοικοκυριά και το πέναλτι φόρου απειλεί:

• Φορολογούμενους με μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα: Δύσκολη υπόθεση θα είναι συλλογή ηλεκτρονικών αποδείξεων για το 1/3 του εισοδήματός τους για τους έχοντες μεσαία εισοδήματα, ενώ όσο αυξάνεται το εισόδημα τόσο αυξάνεται το ποσό των απαιτούμενων ηλεκτρονικών συναλλαγών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν τα ζευγάρια που εργάζονται και οι δυο.

Για παράδειγμα, εάν ο σύζυγος έχει ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ, θα πρέπει το 2020 να πραγματοποιήσει συναλλαγές ύψους 9.000 ευρώ από 4.000 ευρώ σήμερα, ενώ αν η σύζυγος έχει ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ, θα είναι υποχρεωμένη να εμφανίσει ηλεκτρονικές αποδείξεις 6.000 ευρώ όταν φέτος απαιτούνται μόνο 2.500 ευρώ. Με δεδομένο μάλιστα ότι πολλές βασικές δαπάνες ενός νοικοκυριού είναι κοινές για τα ζευγάρια, όπως τα έξοδα για το σουπερμάρκετ, το ηλεκτρικό ρεύμα, την ύδρευση, το σταθερό τηλέφωνο, τη συνδρομητική τηλεόραση, τα κοινόχρηστα, το πετρέλαιο θέρμανσης, τα φροντιστήρια και άλλες δαπάνες για τα παιδιά, τότε πολλοί φορολογούμενοι θα δυσκολευτούν να εξασφαλίσουν το απαιτούμενο ποσό ηλεκτρονικών συναλλαγών για να αποφύγουν τον έξτρα φόρο.

Στην περίπτωση μάλιστα που πληρώνουν ενοίκιο ή δόση στεγαστικού δανείου που δεν μετράνε για την Εφορία, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο σκούρα. Να σημειωθεί ότι σήμερα εάν ένας από τους δυο συζύγους δεν καλύπτει το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων, μπορεί να το καλύψει με τις επιπλέον ηλεκτρονικές συναλλαγές που έχει ο άλλος σύζυγος. Από τη στιγμή που θα αυξηθεί στο 30% του εισοδήματος το ποσό των ηλεκτρονικών συναλλαγών, πολλοί θα πέσουν στην παγίδα του μέτρου και θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πληρωμή έξτρα φόρου.

• Ακόμη και περιπτώσεις φορολογουμένων με χαμηλά εισοδήματα: Με την εφαρμογή του νέου μέτρου οι έχοντες χαμηλά εισοδήματα θα πρέπει να συλλέγουν περισσότερες αποδείξεις. Για παράδειγμα, ένας μισθωτός με εισόδημα 15.000 ευρώ  θα είναι υποχρεωμένος να πραγματοποιήσει συναλλαγές με πλαστικό χρήμα ύψους 4.500 ευρώ όταν σήμερα απαιτούνται e-αποδείξεις 1.750 ευρώ.

Θα πρέπει δηλαδή να έχει επιπλέον ηλεκτρονικές αποδείξεις ύψους 2.750 ευρώ. Εάν ο συγκεκριμένος μισθωτός πληρώνει ενοίκιο για την κύρια κατοικία του, π.χ. 500 ευρώ το μήνα ή 7.500 ευρώ τον χρόνο, το οποίο δεν μετράει στις δαπάνες με πλαστικό χρήμα, θα δυσκολευτεί να συγκεντρώσει και 4.500 ευρώ σε ηλεκτρονικές αποδείξεις. Αν δεν τα καταφέρει θα επιβαρυνθεί με πέναλτι φόρου επί των λιγότερων αποδείξεων. Ετσι, αν για παράδειγμα συγκεντρώσει 1.750 ευρώ αντί για 4.500 ευρώ, τότε η Εφορία θα του επιβάλει πρόσθετο φόρο 605 ευρώ, με αποτέλεσμα ο συγκεκριμένος φορολογούμενος να χάσει σχεδόν όλη την έκπτωση φόρου που κερδίζει μέσω του αφορολογήτου, η οποία για τα εισόδημα του 2020 αναμένεται να είναι 717 ευρώ.

• Φορολογούμενους με τεκμαρτά εισοδήματα: Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα, δηλαδή αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος και η επιπλέον διαφορά δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο, το  ύψος των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα προσδιορίζεται ως ποσοστό 30% επί του υψηλότερου, δηλαδή του τεκμαρτού, κι όχι επί του χαμηλότερου δηλωθέντος εισοδήματος. Π.χ. εάν το συνολικό πραγματικό εισόδημα ενός φορολογούμενου είναι 10.000 ευρώ και το τεκμαρτό είναι 15.000 ευρώ, τότε το συνολικό ποσό των δαπανών που πρέπει να εξοφλήσει το 2020 με ηλεκτρονικές πληρωμές δεν ανέρχεται σε 3.000 ευρώ (10.000 X 30%), αλλά σε 4.500 ευρώ (15.000 X 30%). Εάν δεν έχει e-αποδείξεις ύψους 4.500 ευρώ θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο για τα εισοδήματά του.