Είναι τέλη της δεκαετίας του ’50 όταν η Αθήνα μπαίνει σε τροχιά έντονης οικοδόμησης και το λεκανοπέδιο γεμίζει με πολυκατοικίες. Η αντιπαροχή ανθεί και θα κυριαρχεί για πολλές δεκαετίες στην κτηματαγορά. Είναι η περίοδος που τα διαμερίσματα πωλούνται από τα σχέδια και οι κατασκευαστές επιδιώκουν με κάθε τρόπο να αποκτήσουν με αντιπαροχή όσο το δυνατόν περισσότερα οικόπεδα για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση. Ολα αυτά μέχρι το 2006.
Τότε επιβλήθηκε ο ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα και λίγα χρόνια μετά ήρθε η κρίση, η περιπέτεια των Μνημονίων αλλά και ο ΕΝΦΙΑ. Η αγορά των ακινήτων κατέρρευσε, οι τιμές βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση και η αντιπαροχή εξαφανίστηκε από τον χάρτη της κτηματαγοράς.
Πριν από την κρίση τα ποσοστά αντιπαροχής οικοπέδου με διαμερίσματα άγγιζαν ακόμα και το 60%. Σήμερα οι ελάχιστες προτάσεις που γίνονται από τους κατασκευαστές σε οικοπεδούχους κινούνται στα επίπεδα του 30%.
Δέκα χρόνια παγωμένη
Για πάνω από μια δεκαετία η αγορά της αντιπαροχής παραμένει παγωμένη. Ομως τους τελευταίους μήνες, κάτι αρχίζει να κινείται. Με την οικοδομική δραστηριότητα να παίρνει τα πάνω της, κατασκευαστές και οικοπεδούχοι συζητούν εκ νέου το ενδεχόμενο ανέγερσης οικοδομών, με αντάλλαγμα διαμερίσματα ή καταστήματα. Η αντιπαροχή επιστρέφει και όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς η αναστολή του ΦΠΑ στα ακίνητα για τρία χρόνια αναμένεται να δώσει το φιλί της ζωής σε ένα θεσμό που επικράτησε για χρόνια στην κτηματαγορά.
Με το πάγωμα του ΦΠΑ οι οικοπεδούχοι γλιτώνουν από τον φόρο και σύμφωνα μάλιστα με τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη θα εξασφαλίζουν την απαλλαγή με μια απλή αίτηση.
Σήμερα όσοι δίνουν τα οικόπεδά τους για αντιπαροχή θα πρέπει να πληρώσουν ΦΠΑ με συντελεστή 24% για να πάρουν τα διαμερίσματα. Για παράδειγμα για μια κατοικία αξίας 100.000 ευρώ ο οικοπεδούχος πρέπει να καταβάλει στον κατασκευαστή 24.000 ευρώ για να πάρει τα κλειδιά του σπιτιού. Πολλοί κατασκευαστές έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται και πάλι για αντιπαροχή. Στο ραντάρ τους βρίσκονται κυρίως τα νότια προάστια από Φάληρο μέχρι Βούλα, γειτονιές του κέντρου της Αθήνας όπου η μόδα του Airbnb ακόμα δεν έχει ξεθωριάσει αλλά και τα βόρεια προάστια από Παπάγου, Χολαργό, Βριλήσσια μέχρι Μαρούσι και Κηφισιά.
Τα ποσοστά
Με βάση τη συλλογή στοιχείων από εργολάβους και κτηματομεσίτες, σήμερα το ποσοστό αντιπαροχής στους Αμπελοκήπους είναι από 30 – 35% έναντι του 40% – 50% που ήταν την περίοδο έως τις αρχές του 2006, ενώ στο Μαρούσι το ποσοστό κυμαίνεται ψηλότερα, μεταξύ 32% – 38% από το 45% – 55% προ δεκαπενταετίας. Εως 38% είναι το ποσοστό σήμερα στο Παλαιό Φάληρο, ενώ στο τέλος του 2005 έφθανε ακόμη και το 58%, ενώ στο Περιστέρι το αντίστοιχο νούμερο φθάνει μόλις το 30% από το 30 – 40% που ήταν παλιά. Αντίστοιχα είναι και στον Χολαργό, όπου σήμερα ένας ιδιοκτήτης έχει λαμβάνειν από 30% – 35%, έναντι 45% – 52% που ήταν στο τέλος του 2005.
Οι ειδικοί της αγοράς προβλέπουν ότι τα ποσοστά της αντιπαροχής θα αρχίσουν να τσιμπάνε, καθώς οι κατασκευαστές θα εκμεταλλευτούν την «κατάργηση» για 3 χρόνια του ΦΠΑ και θα επενδύσουν στην κατασκευή νέων κατοικιών.