Αναζήτηση
Η ομάδα Nunc παρουσιάζει την παράσταση «Ένας κάποιος τέτοιος βυσσινόκηπος» κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00 στο Θέατρο Θησείον. Η Μαρία Φλωράτου σκηνοθετεί τους Θράσος Αρβανίτης, Ορφέας Γεωργίου, Μαριάννα Δεβετζή, Ελένη Ζαφείρη και την ίδια.
Η παράσταση της ομάδας Nunc, εμπνευσμένη από τον Βυσσινόκηπο του Άντον Τσέχοφ και το Quizoola! των Forced Entertainment, ξεκινά με ένα παιχνίδι ερωτοαποκρίσεων μεταξύ των ηθοποιών. Οι ερωτήσεις αποκαλύπτουν στους ηθοποιούς το είδωλό τους, καθρεφτισμένο στους ήρωες του Βυσσινόκηπου και το παιχνίδι εξελίσσεται σε μήτρα από την οποία προκύπτουν οι σκηνές του έργου.
Ο βυσσινόκηπος και το πατρικό σπίτι της Λιουμπόφ Αντρέιγεβνα κινδυνεύουν να βγουν στον πλειστηριασμό. Η οικογένεια της έζησε εκεί για περισσότερο από εκατό χρόνια. Η ίδια βρίσκεται αντιμέτωπη με το δίλημμα να κόψει τον βυσσινόκηπο προκειμένου να πληρωθούν τα χρέη της ή να αφήσει το κτήμα να πουληθεί και η οικογενειακή περιουσία να χαθεί ολοκληρωτικά.
Ποιοι είμαστε πραγματικά; Τι είναι αυτό που μας καθορίζει; Η ανάμνηση κάποιας απουσίας; Μερικές ανεκπλήρωτες επιθυμίες; Οι πρώτες εικόνες που θυμόμαστε από τότε που ήμασταν παιδιά, διαμορφώνουν την ταυτότητά μας σήμερα.
Η ομάδα Nunc διαρρηγνύει την δραματική ροή του έργου με ένα παιχνίδι. Κατά την διάρκεια της παράστασης οι ερμηνευτές μεταβαίνουν από την ανταλλαγή προσωπικών εμπειριών στην ερμηνεία επιλεγμένων σκηνών από τον Βυσσινόκηπο, με στόχο μια ειλικρινή θεατρική αφήγηση, που συνομιλεί με τους θεατές στο εδώ και στο τώρα.
Tελικά τι μπορεί ο καθένας από εμάς να παραχωρήσει, για να διατηρήσει τον προσωπικό του βυσσινόκηπο; Τι είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε, για να τον προφυλάξουμε; Για όλα αυτά η Μαρία Φλωράτου μιλάει στα «Νέα».
1. Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Η ομάδα μας αρχικά συστήθηκε από την ανάγκη να διερευνήσουμε την θεατρική πράξη και να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους αυτή μπορεί να συνομιλήσει με τη σύγχρονη κουλτούρα και τον σημερινό τρόπο ζωής. Πιστεύουμε ότι η αξία του θεάτρου βρίσκεται στην συνάντηση του θεατή με τον ηθοποιό και αυτό συμβαίνει πάντοτε σε ενεστώτα χρόνο.
Η ιδέα της παράστασης ήρθε ακριβώς μέσα από αυτήν την ανάγκη να μιλήσουμε στο εδώ και στο τώρα (hic et nunc), για αυτό και επιλέξαμε να τοποθετήσουμε στην βάση της δικής μας εκδοχής του Βυσσινόκηπου ένα παιχνίδι ειλικρίνειας.
2. Πώς εμπνέεστε και μεταπλάθετε τον “βυσσινόκηπο”;
Για μένα ο «Βυσσινόκηπος» είναι μια παραβολή για την απώλεια. Η απώλεια του «βυσσινόκηπου» συντελείται ατομικά και συλλογικά. Ατομικά εκφράζεται με την άρνηση να απαγκιστρωθούμε απο την παιδικότητα και να οδηγηθούμε προς μια ωριμότητα και συλλογικά με την αδυναμία να αλλάξουμε τους τρόπους του δραν και του σκέπτεσθαι.
Στην παράσταση προσπαθούμε να αναδείξουμε τα επιμέρους στοιχεία αυτής της παραβολής και για να το πετύχουμε αυτό, επιστρατεύουμε υλικά που δίνουν την εντύπωση του άχρονου και μας παραπέμπουν σε έναν μη τόπο.
Μεταβαίνουμε με δραματουργικά άλματα από ένα νατουραλιστικό παιχνίδι ερωτήσεων, στις σκηνές του Βυσσινόκηπου. Στην παράσταση προσπαθούμε να κρατήσουμε σαφώς διαχωρισμένα τα μέρη των σκηνών του Βυσσινόκηπου από τα μέρη του παιχνιδιού των ερωτήσεων. Οι σκηνές του έργου παρουσιάζονται περισσότερο ποιητικά και αλληγορικά, ενώ το παιχνίδι των ερωτήσεων μεταξύ των ηθοποιών είναι πλήρως νατουραλιστικό με αναπόφευκτες αναφορές στο εδώ και στο τώρα.
Με αντίστοιχο άλμα μεταβαίνουμε από ήρωες του Τσέχοφ σε κλόουν. Το υπαρξιακό αδιέξοδο των τσεχοφικών ηρώων είναι τόσο τελεσίδικο, που μοιραία συγγενεύει με αυτό του κλόουν. Στην παράσταση η κλοουνερί λειτουργεί ως παραβατικό στοιχείο, ως κάτι τελείως ξένο και απροσδόκητο, όπως ο ήχος που ακούγεται στο μέσον της δεύτερης πράξης και ταράζει την κεντρική ηρωίδα (Λιουμποφ Αντρέιγεβνα) με έναν μεταφυσικό τρόπο.
3. Τα χρέη και τα διλήμματα της οικογένειας της Αντρέιγεβνα είναι πολύ σημερινά. Προσπαθείτε να κάνετε σύγχρονες αναγωγές στην παράστασή σας;
Ο «συλλογικός βυσσινόκηπος» χάνεται σταδιακά στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Οι αναλογίες, που μπορεί να κάνει κανείς, με το τσεχοφικό έργο είναι
πολλές. Οι σύγχρονες αναγωγές ήταν βεβαίως μέρος της προετοιμασίας μας και των συζητήσεων μας κατα την διάρκεια των δοκιμών, ωστόσο το ίχνος τους βρίσκεται πια μόνο στο παιχνίδι των ερωτήσεων, όπου ο καθένας μας εκπροσωπεί τον εαυτό του και όχι τον ήρωα του Τσέχοφ.
4. Το παιχνίδι των ερωτοαποκρίσεων που κάνουν οι ηθοποιοί, πώς εξελίσσεται σε μήτρα των σκηνών του έργου;
Το παιχνίδι των ερωτήσεων, μεταξύ των ηθοποιών, παίζει καθοριστικό ρόλο στην παράσταση. Κάποιος ή κάποιοι από μας κάνουν μία ερώτηση σε κάποιον άλλον και αυτός υποχρεούται να απαντήσει. Αυτός μπορεί να πει αλήθεια ή ψέματα, αλλά οπωσδήποτε υποχρεούται να απαντήσει. Ο ερωτώμενος δεν γνωρίζει τις ερωτήσεις που θα του γίνουν. Οι ερωτήσεις είναι αυθόρμητες και εμπνευσμένες από τον ίδιο τον άνθρωπο στον οποίον γίνονται, αλλά και από αυτό που συμβαίνει εκείνη την στιγμή στον χώρο στον οποίο βρισκόμαστε. Μπορεί να αφορούν τις προσωπικές βιωματικές εμπειρίες του ηθοποιού, την φιλοσοφία, την επιστήμη, την τέχνη, την επικαιρότητα ή να είναι τελείως σουρεαλιστικές.
Στόχος τους είναι να προετοιμάσουν τον ηθοποιό και το κοινό για την σκηνή που ακολουθεί και να δημιουργήσουν μια συνωμοσία ανάμεσα σε θεατές και ηθοποιούς πριν την έναρξη των σκηνών που έχουμε επιλέξει να αναπαραστήσουμε. Το πότε θα τελειώσουν οι ερωτήσεις και θα ξεκινήσει η σκηνή του έργου είναι αποκλειστικά στην κρίση του ερωτώμενου. Όταν νιώσει έτοιμος, ο ίδιος σηματοδοτεί την έναρξη της σκηνής και οι υπόλοιποι τον ακολουθούμε.
Με έναν τρόπο μεταφέρουμε επί σκηνής, στο εδώ και στο τώρα, ένα μέρος της προετοιμασίας του ηθοποιού, που παραδοσιακά στο θέατρο γίνεται κατά μόνας και πάντα μακριά από τα μάτια των θεατών.
5. Ο προσωπικός μας βυσσινόκηπος κατά τη γνώμη σας πρέπει να επιζεί;
Για μένα ο βυσσινόκηπος συμβολίζει ό,τι είναι φωτεινό στην ζωή μας, την ομορφιά, την ευγένεια, την ανθρωπιά, την αγάπη. Δυστυχώς η καθημερινότητα μας τα εχθρεύεται όλα αυτά.
Πιστεύω ότι οφείλουμε να προστατεύουμε τον προσωπικό μας βυσσινόκηπο όσο μπορούμε. Αλλά η απώλεια είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας και ως τέτοιο μπορεί να μας συνθλίψει. Εγώ κρατώ τα λόγια που έχει δώσει ο Τσέχοφ στην Άνια, την κόρη της Λιουμποφ Αντρέιγεβνα και ιδιοκτήτριας του βυσσινόκηπου, που λέει : «…μην κλαις μαμά, έλα μαζί μου, θα φυτέψουμε καινούργιο βυσσινόκηπο, πιο ωραίο απ’ αυτόν…». Αυτά τα λόγια με γεμίζουν αισιοδοξία γιατί εκφράζουν έναν κόσμο που προσβλέπει σε μια πιο δίκαιη ανθρωπότητα και θα αγωνιστεί για αυτήν.
6. Η μνήμη και η ανάμνηση αφήνουν το αποτύπωμά του στους ήρωες και τους θεατές τελικά;
Ανάλογα με την ηλικία τους, οι ήρωες του βυσσινόκηπου επηρεάζονται διαφορετικά από τις αναμνήσεις τους. Για τους μεγαλύτερους σε ηλικία το παρελθόν είναι πολλές φορές σημαντικότερο από το παρόν, ενώ για τους πιο νέους, που ονειρεύονται το μέλλον, το παρελθόν φαίνεται να μην έχει τόση σημασία.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη οι άνθρωποι φαίνεται ότι συγκρατούμε περισσότερες αναμνήσεις μεταξύ 15 και 30 ετών. Αυτές μας συντροφεύουν έως το τέλος της ζωής μας περισσότερο από ότι αναμνήσεις που δημιουργούνται σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ηλικίες.
Με αφορμή το έργο του Τσέχοφ, εμείς λέμε ότι, επιπλέον, οι αναμνήσεις αυτές είναι που μας καθορίζουν, αυτές που διαμορφώνουν τελικά την ταυτότητά μας και αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως ο εαυτός μας.
