Από καμάρι των Γάλλων αλλά και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, η Παναγία των Παρισίων βρίσκεται πλέον και επισήμως στον κατάλογο των 25 μνημείων που χρειάζονται επειγόντως συντήρηση, ως συνέπεια της καταστροφικής πυρκαγιάς που την πλήγωσε ανεπανόρθωτα τον περασμένο Απρίλιο.
Κι αν ο μητροπολιτικός ναός του Παρισιού είναι το πλέον προβεβλημένο από όσα περιλαμβάνονται στον κατάλογο που εκδίδει ανά διετία το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων με στόχο να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου αλλά και να βοηθήσει στη διάσωση σημαντικών μνημείων, εντυπωσιακή είναι η εμφάνιση στην εν λόγω λίστα των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες, αν και θεωρούνται μία από τις κορυφαίες χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου, κατέχουν τον μεγαλύτερο αριθμό καταχωρίσεων στον φετινό κατάλογο, με τρία μνημεία τους να χρήζουν άμεσης βοήθειας. Επιλογή που δεν κρίνεται διόλου τυχαία, καθώς η κίνηση ένταξής τους στον κατάλογο των υπό κίνδυνο μνημείων έχει και αντιπολιτευτική διάσταση στις επιλογές του Ντόναλντ Τραμπ.
Τη σκυτάλη παίρνουν εν συνεχεία η Ινδία και η Ιαπωνία που έχουν από δύο καταχωρίσεις στην εν λόγω λίστα, ενώ ανάμεσα σε εκείνα που επίσης ξεχωρίζουν είναι το Νησί του Πάσχα στη Χιλή και η Ιερή Κοιλάδα των Ινκας στο Περού.
Οι 25 καταχωρίσεις – που μπορεί να είναι μνημεία, χώροι, γειτονιές με ιδιαίτερης ιστορικής ή αρχιτεκτονικής αξίας οικοδομήματα – από 22 χώρες που εντάχθηκαν στη φετινή λίστα επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 250 υποψηφιότητες από ανεξάρτητη ομάδα διεθνών εμπειρογνωμόνων, ειδικών στη συντήρηση, οι οποίοι και αξιολόγησαν τους κινδύνους για κάθε χώρο, καθώς η απειλή εμφανίζεται υπό πολλές διαφορετικές μορφές – από την αστικοποίηση και τις πολιτικές αναταραχές έως τις φυσικές καταστροφές. Ανάμεσα στα κριτήρια δε των υπευθύνων είναι και η ανάδειξη της φωνής των αυτοχθόνων κοινοτήτων, οι οποίες ιστορικά έχουν παραμείνει εκτός της διαδικασίας λήψης αποφάσεων όταν πρόκειται για περιοχές άμεσα συνδεδεμένες με τις ίδιες και την ιστορία τους.
Για την ένταξη στη λίστα προσμετρήθηκε επίσης η ευρύτερη πολιτιστική σημασία του κάθε χώρου, όπως και οι δυνατότητες του Ταμείου να βοηθήσει στις προσπάθειες συντήρησής του, καθώς στα 25 αυτά μνημεία θα μοιρασθεί – ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός – το ποσό των 1,6 εκατ. δολαρίων, το οποίο προέρχεται από χρηματοδότηση της American Express, που αποτελεί και τον βασικό χρηματοδότη του Ταμείου, καθώς και των Ιδρυμάτων Σταύρος Νιάρχος και Ford.
ΓΙΟΥΤΑ ΚΑΙ ΠΟΥΕΡΤΟ ΡΙΚΟ. «Μπορεί να υπάρχουν άλλοι χώροι και μνημεία στον κόσμο που να βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με τους κορυφαίους 25 που αναδείχθηκαν στον κατάλογο του τρέχοντος έτους, αλλά σε αυτούς δεν μπορούμε πραγματικά να εργαστούμε για διαφορετικούς λόγους» ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Μπενεντίκτ ντε Μοντλέρ. «Η τελική λίστα συνδυάζει αυτές τις δύο ιδέες: μνημεία σε κίνδυνο, όπου όμως το Ταμείο μπορεί να συνεργαστεί με τις τοπικές κοινότητες για να κάνει τη διαφορά».
Στους χώρους για τους οποίους προκαλεί εντύπωση το ότι εντάχθηκαν στη λίστα είναι το εθνικό μνημείο Bears Ears στη Γιούτα, το οποίο κηρύχθηκε ως τέτοιο το 2016 με απόφαση του τέως αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα. Κι αυτό διότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ανακοινώσει ότι σκοπεύει να περικόψει κατά 85% την έκταση των 5.300 τ.χλμ. στη Γιούτα, θεωρώντας ότι ο προκάτοχός του είχε δεσμεύσει μεγάλη έκταση, εμποδίζοντας την αξιοποίησή της είτε για αγροτική εκμετάλλευση είτε για εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Οι άλλες δύο αμερικανικές καταχωρίσεις είναι το πολυκατάστημα Woolworth στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, που έπαιξε ρόλο στη διεκδίκηση πολιτικών δικαιωμάτων από τους Αφροαμερικανούς, και το ιστορικό κέντρο του Central Aguirre στο Πουέρτο Ρίκο, όπου ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη δημιουργία ξύλινων κατασκευών θα μπορούσε να προσφέρει νέες ευκαιρίες απασχόλησης και βοήθεια στην ανάκαμψη από τους τυφώνες Ιρμα και Μαρία.