Ενώ άλυτος παραμένει ο γρίφος με τις αυξομειώσεις μεθανίου στον Άρη, ανακοινώσεις της NASA για ανάλογη… συμπεριφορά του οξυγόνου πάνω από την επιφάνεια του κρατήρα Γκέιλ, πύκνωσαν το μυστήριο και φούντωσαν τα σενάρια για το τι συμβαίνει στον Κόκκινο πλανήτη.
Ας δούμε όμως τα δεδομένα με τη σειρά:
Μέσα σε διάστημα έξι ετών ένα όργανο του ρομποτικού οχήματος της NASA ανέλυσε τη σύνθεση του αρειανού αέρα στον κρατήρα Γκέιλ. Περιλαμβάνει 95% διοξείδιο του άνθρακα, 2,6% μοριακό άζωτο, 1,9% αργό, 0,16% μοριακό οξυγόνο και 0,06% μονοξείδιο του άνθρακα. Επίσης, βρέθηκε πώς τα μόρια στον αέρα του Άρη αναμειγνύονται και κυκλοφορούν με τις αλλαγές στην πίεση του αέρα ανά το έτος. Οι αλλαγές αυτές συμβαίνουν όταν το διοξείδιο του άνθρακα παγώνει στους πόλους τον χειμώνα μειώνοντας την πίεση ανά τον πλανήτη, καθώς ο αέρας ανακατανέμεται. Μετά το διοξείδιο του άνθρακα εξατμίζεται την άνοιξη και το καλοκαίρι και αναμειγνύεται ανά τον πλανήτη, αυξάνοντας την πίεση.
Σε αυτό το περιβάλλον οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως το άζωτο και το αργό ακολουθούν προβλέψιμα εποχικά μοτίβα. Ανέμεναν το ίδιο και για το οξυγόνο, αλλά τελικά δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς η ποσότητά του στον αέρα αυξανόταν την άνοιξη και το καλοκαίρι κατά 30% και έπεφτε σε επίπεδα που προβλέπονταν το φθινόπωρο. Η τάση αυτή παρατηρείται κάθε άνοιξη, αλλά με την ποσότητα του οξυγόνου που προστίθεται στην ατμόσφαιρα να ποικίλλει, γεγονός που δείχνει πως κάτι το παράγει και μετά το απομακρύνει.
«Πασχίζουμε να βρούμε μια εξήγηση για το οξυγόνο. Σκεφτόμαστε ότι είναι ένα ζήτημα που δεν έχει να κάνει με τη δυναμική της ατμόσφαιρας, αλλά με κάποια χημική πηγή… που δεν έχουμε καταγράψει ακόμη», δήλωσε χαρακτηριστικά η επικεφαλής ερευνήτρια Μελίσα Τρέινερ, πλανητική επιστήμονας του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Μέριλαντ.
Σημειώνεται πως κάτι ανάλογο έχει παρατηρηθεί και με το μεθάνιο: Το συγκεκριμένο αέριο, βρίσκεται επίσης στον αέρα του κρατήρα Γκέιλ σε μικρές ποσότητες, οι οποίες αυξάνοται κατά 60% για ανεξήγητους λόγους μέσα στο καλοκαίρι.
Οι ομοιότητες στην αυξομείωση του μεθανίου και του οξυγόνου μπορεί να είναι απλώς μια σύμπτωση, κατά τους επιστήμονες, όμως δεν αποκλείεται να οφείλονται και στην ίδια αιτία.
Υπογραμμίζεται ότι το οξυγόνο και το μεθάνιο μπορούν να παραχθούν τόσο βιολογικά (π.χ. από μικρόβια) όσο και από χημικές διεργασίες που σχετίζονται π.χ. με το νερό.
Οι ερευνητές της NASA, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωφυσικής «Journal of Geophysical Research: Planets», θα συνεχίσουν τις μετρήσεις στην αρειανή ατμόσφαιρα, ώστε να βρουν μια λύση στο αίνιγμα.