Το «φράγμα» των 6 εκατ. τουριστών αναμένεται να καταρρίψει φέτος η Αθήνα, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί μια ελκυστική πόλη για τους ξένους επισκέπτες, με πολλές αναξιοποίητες δυνατότητες.

Αυτό προκύπτει από την 15η ετήσια έρευνα «περί ικανοποίησης και απόδοσης των ξενοδοχείων της Αττικής 2019», τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάσθηκαν στην 49η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση των μελών της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑ-ΑΑ).

Σύμφωνα με την έρευνα, οι περισσότεροι επισκέπτες θα ξαναέρχονταν (87%) ή θα σύστηναν (96%) την Αθήνα σε φίλους τους, δηλώνοντας ευχαριστημένοι από την σχέση τιμής – ποιότητας. Ωστόσο, για άλλη μια χρονιά επισημαίνουν προβλήματα τα οποία πρέπει να επιλυθούν, με κυριότερο αυτό της καθαριότητα της πόλης (συγκέντρωσε βαθμολογία 5,6 με άριστα το 10).

Πέρυσι επισκέφθηκαν την πρωτεύουσα 5,7 εκατ. τουρίστες, ενώ φέτος, με βάση τα στοιχεία μέχρι το Σεπτέμβριο, οι αφίξεις παρουσιάζουν αύξηση της τάξης του 12%, γεγονός που αναμένεται να εκτοξεύσει τον αριθμό των ξένων επισκεπτών πάνω από τα 6,3 εκατομμύρια.

Η συγκεκριμένη ζήτηση αφορά κατά 87% ταξιδιώτες αναψυχής, εκ των οποίων όμως το 31% μεταβαίνει σε άλλους προορισμούς της Ελλάδας. Μόνο το 13% των κατοίκων εξωτερικού ήρθε πέρυσι στην Αθήνα για επαγγελματικούς σκοπούς.

Από πλευράς αναψυχής, οι ΗΠΑ αποτελούν μακράν τη κύρια αγορά της Αθήνας, ακολουθούν η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ιταλία. Οι Αμερικανοί, δαπανούν τα περισσότερα, δηλαδή 135 ευρώ ανά άτομο την ημέρα. Επίσης, οι Αυστραλοί και οι Καναδοί –συγκαταλέγονται στις 10 κύριες αγορές των επισκεπτών της Αθήνας- δαπανούν 133 και 130 ευρώ, αντίστοιχα, όταν η μέση ημερήσια δαπάνη ανά άτομο ανήλθε το 2018 στα 115 ευρώ.

Πάντως, οι Καναδοί, οι Αμερικανοί και οι Αυστραλοί, δήλωσαν περισσότερο από όλους ικανοποιημένοι από την επίσκεψή τους στην Αθήνα, με τη συνολική βαθμολογία ικανοποίησης να ανέρχεται σε 8,7,  σε 8,5 και σε 8,2, αντίστοιχα, ενώ το συνολικό ποσοστό ικανοποίησης ήταν 8,1, το υψηλότερο των τελευταίων 5 ετών. Οι κύριοι λόγοι ικανοποίησης προέρχονται από την πολύ υψηλή αξιολόγηση του πολιτισμού, της συμπεριφοράς των ντόπιων και τη διασκέδαση – αναψυχή, καθώς και από τις υποδομές των ξενοδοχείων, των εστιατορίων, των cafe bars και των καταστημάτων.

Από πλευράς εμπειριών, οι τουρίστες δήλωσαν ότι η Ακρόπολη αποτελεί ένα αξιοθέατο “must see”, ενώ για πρώτη φορά οι επισκέπτες της ξεπέρασαν τα 3 εκατ., όταν το Μουσείο της Ακρόπολης προσέλκυσε περίπου 1,8 εκατ. επισκέπτες.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, λιγότερο γνωστός στους τουρίστες είναι ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας, καθώς μόνο το 24% (από 31% το 2018) γνωρίζει ότι η συγκεκριμένη εκδήλωση λαμβάνει χώρα το Νοέμβριο.

Την ίδια στιγμή, περίπου το 61% έχει επισκεφθεί ή γνωρίζει την Αίγινα, την Ύδρα και τον Πόρο, ενώ μόλις το 20% γνωρίζει ή έχει επισκεφθεί τα νησιά Αγκίστρι, Σπέτσες, Κύθηρα, Σαλαμίνα και Αντικύθηρα.

Περίπου το 80% των ξένων επισκεπτών της Αθήνας πιστεύει ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα να δουν και να κάνουν στην ελληνική πρωτεύουσα και ως εκ τούτου το 87% δήλωσε ότι θα επιστρέψει στην Αθήνα, ενώ το 96% θα προτείνει την Αθήνα σε άλλους.

Ωστόσο, αυτοί οι ίδιοι τουρίστες ανέφεραν επίσης ότι η δημόσια καθαριότητα είναι ανεπαρκής με βαθμολογία μόλις 5,6, μακράν το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 5 ετών.

Επίσης, τα επίπεδα ικανοποίησης σχετικά με το πράσινο της πόλης, την ηχορύπανση, την κατάσταση των πλατειών και των πεζοδρομίων, αλλά και την ατμοσφαιρική ρύπανση, ήταν πολύ χαμηλά αντανακλώντας στην ελκυστικότητα της πόλης.

Επιπλέον, με εξαίρεση την τοπική γαστρονομία, οι τουρίστες δεν αισθάνονται ότι έχουν συναντήσει πραγματικά τους ντόπιους και έχουν έρθει σε επαφή με τον τρόπο ζωής τους.

Σε σχέση με αυτό, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κάτοικοι απομακρύνονται από το κέντρο της πόλης επιλέγοντας άλλους δήμους της Αττικής. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό ο προορισμός της Αθήνας να αναπτύξει και να εφαρμόσει μια στρατηγική προορισμού, λαμβάνοντας υπόψη το κοινό ενδιαφέρον των επισκεπτών, των κατοίκων και των επιχειρήσεων.

Σε ό,τι αφορά την απόδοση των αθηναϊκών ξενοδοχείων, η έρευνα έδειξε ότι εξακολουθεί  να υπάρχει έντονη εποχικότητα – κάτι που δεν συνάδει με έναν αστικό 12μηνο προορισμό. Επίσης, εντυπωσιακή είναι η πτώση του επαγγελματικού Τουρισμού, κάτι που συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την έλλειψη κατάλληλης συνεδριακής υποδομής για μεγάλα διεθνή συνέδρια, ενώ υποβαθμισμένη είναι και η προβολή της πρωτεύουσας (π.χ. για τα θεματικά προϊόντα της Αθήνας, τα νησιά του Αργοσαρωνικού, το διεθνή χαρακτήρα διοργανώσεων όπως του αυθεντικού Μαραθωνίου, για τον οποίο ελάχιστοι γνωρίζουν).  

Παράλληλα, παρατηρείται στασιμότητα στις πληρότητες των ξενοδοχείων της Αθήνας, παρά την αύξηση των αφίξεων επισκεπτών στο αεροδρόμιο. «Περισσότεροι από 1 εκατ. τουρίστες δεν γνωρίζουμε που κατευθύνονται φτάνοντας στην πόλη», λένε οι ξενοδόχοι, δείχνοντας προς την πλευρά των βραχυχρόνιων μισθώσεων και του νέου τοπίου που έχει διαμορφωθεί σε τουριστικές κλίνες όλων των τύπων.  

Όπως τόνισε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της ΕΞΑ-ΑΑ, κυρία Λαμπρινή Καρανάσιου – Ζούλοβιτς, «βρισκόμαστε, παραμονές του 2020 σε ένα σημείο που θεωρητικά θα έπρεπε να το έχουμε ξεπεράσει εδώ και δεκαετίες». Σύμφωνα με την κυρία Καρανάσιου, «τα στοιχεία κίνησης και απόδοσης του 2019 των ξενοδοχείων της Αθήνας, δείχνουν ξεκάθαρα ότι έχουμε στασιμότητα, ενώ η Αθήνα μπορεί και πρέπει να ξεπεράσει αυτό το σημείο, δεδομένου ότι υπάρχουν πολλά καλά δεδομένα που αφορούν την ζήτηση και τις αφίξεις στην πόλη».

Ξενοδόχοι της Αθήνας που πήραν μέρος στην τακτική Γενική Συνέλευση της ΕΞΑ-ΑΑ, τόνισαν ότι:  «Οι επιχειρήσεις των ξενοδοχείων, παρά τις απώλειες και τις προκλήσεις της δύσκολης δεκαετίας, άντεξαν και συνεχίζουν, πολλές δε ανακαινίζονται και επανατοποθετούνται στην αγορά. Η επιχειρηματικότητα, ήρθε η στιγμή να υποστηριχθεί και να διευκολυνθεί στο έργο της, καθώς συμβάλλει τα μέγιστα στην οικονομία  και την απασχόληση. Ταυτόχρονα, νέες επενδύσεις και σημαντικά διεθνή ονόματα από τον χώρο της ξενοδοχίας, προσθέτουν νέες ποιοτικές προτάσεις διαμονής στην πρωτεύουσα, μετά τα δύσκολα χρόνια που προηγήθηκαν. Καυτά θέματα που μας απασχολούν όλους, ανεξαρτήτου κατηγορίας και μεγέθους, όπως η υπερφορολόγηση των ξενοδοχείων, αλλά και οι κανόνες με τους οποίους θα λειτουργούν -οι πολλές πλέον- τουριστικές κλίνες κάθε τύπου στην Αθήνα, περιμένουμε να τακτοποιηθούν το ταχύτερο…».

Τα ξενοδοχεία

Μετά τη σημαντική αύξηση της ζήτησης, αυξήθηκε και η προσφορά με τη μορφή βραχυχρόνιας μίσθωσης, μονάδων ενοικιαζόμενων δωματίων και ξενοδοχείων. Παρόλο που ο συνολικός αριθμός ξενοδοχείων και δωματίων στην Αττική αυξήθηκε κατά 1% και 3%, αντίστοιχα, την περίοδο 2015 – 2019, περαιτέρω ανάλυση αποκαλύπτει ότι ο αριθμός των δωματίων 4 και 5 αστέρων στην Αττική, αυξήθηκε κατά 24% και 3% , ενώ οι άλλες κατηγορίες μειώθηκαν. Στο κέντρο της Αθήνας οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν 26% και 11%, αντίστοιχα. Επίσης, τα επίπεδα πληρότητας των ξενοδοχείων μειώθηκαν κατά 2,4% το Σεπτέμβριο του 2019, ενώ οι τιμές των δωματίων αυξήθηκαν κατά 1,2%.