Αναζήτηση
Για τις πιο δύσκολες ασκήσεις ισορροπίας και συναίνεσης ετοιμάζεται η κυβέρνηση στις επόμενες κινήσεις της στην πολιτική σκακιέρα, προς την κατεύθυνση να ενώσει τα κομμάτια του παζλ το οποίο θα καθορίσει συνολικά νέους συσχετισμούς στον «εκλογικό χάρτη». Για το Μαξίμου το στοίχημα της υπεροχής στο πολιτικό σκηνικό παραμένει ανοιχτό σε ορίζοντα τετραετίας και επιδίωξή του είναι να αφήσει «σφραγίδα» (και) στις κομβικές θεσμικές διαδικασίες. Δεν είναι τυχαίο ότι επιδιώκει τις μεγάλες «εκλογικές» αλλαγές από τους πρώτους κιόλας μήνες διακυβέρνησης.
Το πράσινο φως ανάβει πλέον με την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης την ερχόμενη Δευτέρα στη συνολική ψηφοφορία. Γιατί αυτή σηματοδοτεί αυτόματα την αντίστροφη μέτρηση για αποφάσεις που θα οδηγήσουν τις πολιτικές εξελίξεις, θα τεστάρουν την κυβερνητική σταθερότητα και τις αντοχές της αντιπολίτευσης και θα καθορίσουν τις επόμενες εκλογικές μάχες. Ολα αυτά συμπυκνώνονται σίγουρα στο κρισιμότερο κεφάλαιο «εκλογικός νόμος» – στις οποιεσδήποτε παραλλαγές του με στόχο του Κυριάκου Μητσοτάκη να καταργηθεί η απλή αναλογική -, ωστόσο δεν είναι μόνον αυτός.
Με αφετηρία την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης, κρίσιμα δεδομένα προκύπτουν επιπλέον για τα κόμματα, το εκλογικό σώμα και τις διαδικασίες από τη διαφαινόμενη συμφωνία για τη «λαϊκή εντολή» των αποδήμων, καθώς και από την αναμενόμενη αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τις πρόωρες εκλογές.
Το βέβαιο είναι ότι, με συμβιβασμούς ή χωρίς, οι στρατηγικές και οι στοχεύσεις της κάθε πλευράς διαφέρουν σε όλα: στον νόμο για τις βουλευτικές εκλογές, στον τρόπο ανάδειξης του κορυφαίου πολιτειακού παράγοντα (αν και καταγράφεται ευρύτατη πλειοψηφία υπέρ της αποσύνδεσης της εκλογής Προέδρου από τη διάλυση της Βουλής) και στην ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού από τον τόπο διαμονής τους, μία ρύθμιση που προφανώς δεν έχει μόνο θεσμικό χαρακτήρα.
Και αυτό γιατί είναι άμεσες οι αναφορές της στον φάκελο «εκλογικός χάρτης», ακόμα και αν ποικίλουν οι εκτιμήσεις για το πόσοι δικαιούνται και τελικά πόσοι θα εκμεταλλευτούν τις κάλπες των προξενείων αλλά και παρά τους περιορισμούς που έθεσε η αντιπολίτευση, φοβούμενη αλλοίωση των εκλογικών καταλόγων. Εφόσον η σύγκλιση στη διευκόλυνση της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού αποτυπωθεί με το απαραίτητο μίνιμουμ των 200 βουλευτών, η αυτοπρόσωπη ψήφος στο εξωτερικό θα προσδίδει βαθμούς επικράτησης στο πρώτο κόμμα – ειδικά στο σύστημα που θα διαδεχθεί την απλή αναλογική – μετρώντας στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα.
Τρεις έδρες
Είναι επιπλέον η ίδια ρύθμιση που οδηγεί σε διεύρυνση του ψηφοδελτίου Επικρατείας και κόβει έδρες από περιφέρειες. Ηδη η κυβέρνηση φρόντισε να αποτυπώσει σε ξεχωριστό νομοσχέδιο αλλαγές στις εκλογικές διαδικασίες, σε άμεση συνάρτηση με την ψήφο των αποδήμων.
Στις επερχόμενες αλλαγές εντάσσονται η αύξηση του αριθμού βουλευτών Επικρατείας σε 15 (από 12 σήμερα), καθώς και η μείωση εδρών (από μία) σε τρεις κρίσιμες εκλογικές Περιφέρειες: στον Νότιο τομέα Αθηνών – τη μεγαλύτερη της χώρας με 18 έδρες σήμερα -, την Α’ Αθηνών και την Αχαΐα – βασικό πόλο έλξης, παραδοσιακά, για τους αρχηγούς των κομμάτων. Αυτές οι ρυθμίσεις αναμένεται να φτάσουν στη Βουλή αμέσως μετά το νομοσχέδιο για τους απόδημους που θα κατατεθεί την ερχόμενη Τρίτη, αφότου πέρασε και από την αναθεώρηση του άρθρου 54 του Συντάγματος. Ολα δείχνουν πως η κυβέρνηση βρίσκεται πλέον μια ανάσα από τη σύγκλιση που αναζητούσε εντατικά τον τελευταίο ενάμιση μήνα με διάλογο του Πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς και διαπραγματεύσεις του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου με εκπροσώπους των κομμάτων.
Η απλή αναλογική
Αντιθέτως παραμένουν κλεισμένα στα κυβερνητικά συρτάρια τα σενάρια για το τέλος της απλής αναλογικής στις βουλευτικές εκλογές, ενώ κλειστά χαρτιά κρατά η κυβέρνηση και για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. «Τα θέματα αυτά είναι στην αρμοδιότητα του Πρωθυπουργού, αποκλειστικά» λένε λακωνικά πηγές κοντά στο πρωθυπουργικό γραφείο, χωρίς να προσδιορίζουν χρονοδιαγράμματα. Είναι σίγουρο όμως ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου, όπως έχει προαναγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης ώστε «ένα κόμμα με 40% να έχει την αυτοδυναμία», θα βρεθεί σύντομα στην κορυφή των πολιτικών συζητήσεων. Ηδη πυκνώνει η σεναριολογία ακόμα και για πρόωρο εκλογικό αιφνιδιασμό στο μέσο της τετραετίας της ή νωρίτερα για το «κάψιμο» της απλής αναλογικής.
Διπλές κάλπες
Τα στρατόπεδα του Μαξίμου, της Κουμουνδούρου και της Χαριλάου Τρικούπη ζυγίζουν δεδομένα και προχωρούν σε εκτιμήσεις. Το μόνο που επίσημα διαφαίνεται προς το παρόν είναι μια κεντρική μητσοτακική «ιδέα»: εξάντληση της τετραετίας και διπλές κάλπες, οι πρώτες με την απλή αναλογική, οι δεύτερες με τον νέο νόμο ενισχυμένης αναλογικής. «Δεν θα μπορεί να σχηματιστεί κυβερνητική πλειοψηφία με απλή αναλογική, οπότε θα έχουμε δύο διαδοχικές αναμετρήσεις» έχει πει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ζητώντας συναίνεση σε έναν νόμο που θα εξασφαλίζει την κυβερνησιμότητα.
Ο ίδιος έχει διαμηνύσει ότι θα ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς και ενώ την κατάργηση της απλής αναλογικής επιθυμεί και το Κίνημα Αλλαγής θεωρείται αμφίβολο ότι θα έλεγε εύκολα το «ναι» στην κυβερνητική πρόταση. Κομβική για τις ισορροπίες είναι η προεδρική εκλογή, ενώ οι εισηγήσεις που ήδη δέχεται ο Πρωθυπουργός ποικίλουν, λένε οι πληροφορίες, για το ποιος είναι ο τελικά ο καταλληλότερος χρόνος για τον εκλογικό νόμο.
Φαίνεται πάντως πως θα αφορά ένα σύστημα με κλιμακωτό μπόνους για το πρώτο κόμμα και χωρίς αλλαγή στο πλαφόν του 3% για την είσοδο των μικρών κομμάτων στη Βουλή. Στο τραπέζι, ωστόσο, παραμένουν εναλλακτικά σενάρια, που εδώ και καιρό εξετάζονται από τους συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Ο ίδιος θα αποφασίσει τελικά το πώς και κυρίως το πότε θα ξεπεράσει πιο εύκολα τον σκόπελο της απλής αναλογικής, στοχεύοντας ξακάθαρα σε ισχυροποίηση της ΝΔ για άλλη μία τετραετία.
