Η νόσος Πάρκινσον είναι μία νευροεκφυλιστική ασθένεια, που συνήθως εκδηλώνεται μετά τα 60 έτη. Παρ’ όλα αυτά και δεδομένου ότι τα συμπτώματα εξελίσσονται με αργό ρυθμό μέσα στα χρόνια, οι ειδικοί εντοπίζουν τα ύποπτα σημάδια που εάν συνυπάρχουν μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη της συγκεκριμένης νόσου.

Ειδικότερα, οι επιστήμονες της Αμερικανικού Ιδρύματος για το Πάρκινσον, έχουν δημιουργήσει τον «δεκάλογο» των συμπτωμάτων, συνιστώντας στους πολίτες να απευθυνθούν σε ειδικό εφόσον κάποια από αυτά εμφανίζονται ταυτόχρονα.

1. Τρέμουλο

Τα  τρέμουλο των δαχτύλων, του κεφαλιού ή του σαγονιού σε κατάσταση ηρεμίας αποτελεί κοινό σύμπτωμα στα αρχικά στάδια του Πάρκινσον.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Το τρέμουλο είναι σύνηθες ύστερα από έντονη σωματική δραστηριότητα, λόγω στρες ή έπειτα από έναν τραυματισμό.

2. Μικρά γράμματα.

Οι αλλαγές στη γραφή είναι ακόμη ένα ύποπτο σύμπτωμα, με κοινό χαρακτηριστικό των ασθενών να κάνουν μικρότερα γράμματα σε σχέση με το παρελθόν, περιορίζοντας παράλληλα την απόσταση των κενών ανάμεσα στα γράμματα και τις λέξεις. Οι ειδικοί ονομάζουν την αλλαγή αυτή «μικρογραφία».

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Με την πάροδο των ετών η γραφή των ανθρώπων μπορεί να αλλάξει, εφόσον αντιμετωπίζουν προβλήματα δυσκαμψίας στα χέρια και στα δάχτυλα ή προβλήματα στην όραση.

3. Απώλεια όσφρησης

Εκείνοι που δυσκολεύονται να μυρίσουν την μπανάνα ή την πιπερόριζα είναι  καλό να κάνουν μία κουβέντα με τον γιατρό τους για το ενδεχόμενο του Πάρκινσον.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Το κρύωμα ή γρίπη και το μπούκωμα προφανώς επηρεάζουν την ικανότητα της όσφρησης. Πρέπει όμως να επανέλθει αμέσως μόλις υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

4. Ταραγμένος ύπνος

Οι νευρικές κινήσεις την ώρα του ύπνου, συχνά σηματοδοτούν την εκδήλωση της ασθένειας. Και πρόκειται για ένα ακόμη ύποπτο σύμπτωμα, το οποίο κατά κανόνα εντοπίζουν οι σύντροφοι των ασθενών, καθώς ενοχλούνται το βράδυ.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Οι κινήσεις του σώματος και ιδίως των άκρων είναι ως ένα βαθμό φυσιολογικές σε κάθε ηλικία, κυρίως στα πρώτα και πιο ελαφρά στάδια του ύπνου.

5. Δυσκολία στη βάδιση και στην κίνηση

Οσο περνάνε τα χρόνια η δυσκαμψία γίνεται όλο και πιο έντονη. Συνήθως, όμως, το ενοχλητικό αυτό σύμπτωμα υποχωρεί μέσα στην ημέρα και ενόσω το σώμα βρίσκεται σε κίνηση. Στην περίπτωση εντούτοις που η δυσκαμψία επιμένει όπως και ο πόνος στους ώμους και το ισχίο, τότε είναι πιθανό να ευθύνεται το Πάρκινσον. Μάλιστα, κάποιοι ασθενείς περιγράφουν ότι είχαν την αίσθηση ότι «το πόδι τους παρέμενε κολλημένο στο έδαφος».

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Σε περίπτωση τραυματισμού ο πόνος είναι συνεπακόλουθο, που σταδιακά όμως θα πρέπει να υποχωρήσει. Επίσης η αρθρίτιδα, προκαλεί αντίστοιχες δυσκολίες στην κίνηση.

6. Δυσκοιλιότητα

Οι αλλαγές στο γαστρεντερικό σύστημα είναι ένα ακόμη κοινό σύμπτωμα του Πάρκινσον, με τους ειδικούς του Αμερικανικού Ιδρύματος να προτρέπουν εκείνους που εντοπίζουν τέτοιου τύπου ενοχλήσεις, να συμβουλευτούν τον γιατρό τους.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Εκείνοι που δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες νερού και φυτικών ινών είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσουν δυσκοιλιότητα. Επίσης ορισμένες αγωγές – π.χ. για την αντιμετώπιση του πόνου – επίσης καταλήγουν στο ίδιο πρόβλημα.

7. Χαμηλή ή δυνατή φωνή

Κάποιοι ασθενείς πιστεύουν ότι οι συνομιλητές του έχουν το πρόβλημα – π.χ. ότι έχουν χάσει την ακοή τους – στην πραγματικότητα όμως η αλλαγή στην ένταση της ομιλίας είναι χαρακτηριστικό σημάδι της νόσου.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Μια λοίμωξη του αναπνευστικού ή μία ίωση επίσης επηρεάζουν τη φωνή, η οποία όμως επανέρχεται αμέσως μόλις υποχωρήσει η ασθένεια.

8. «Προσωπείο»

Πρόκειται για χαρακτηριστικό σημάδι της νόσου Πάρκινσον, με τους ειδικούς να χρησιμοποιούν τον όρο «προσωπείο» καθώς ο ασθενής έχει μία μόνιμη έκφραση στο πρόσωπό του – π.χ. θυμός ή λύπη – ακόμη και όταν δεν κυριεύεται από τα συγκεκριμένα συναισθήματα.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Υπάρχουν φαρμακευτικές αγωγές που προκαλούν το «προσωπείο», όμως η παρενέργειά τους είναι παροδική και εξαφανίζεται όταν λήξει η αγωγή.

9. Ζαλάδα ή λιποθυμία

Η αδυναμία που νιώθει κανείς και οδηγεί σε ζαλάδα ή λιποθυμία πιθανόν να προκαλείται από υπόταση, που επίσης συνδέεται με τη νόσο Πάρκινσον.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει ζαλάδα όταν σηκωνόμαστε απότομα, όμως όταν η ενόχληση επιμένει είναι απαραίτητο κανείς να αναζητήσει ιατρική συμβουλή.

10. Καμπούριασμα

Το καμπούριασμα της πλάτης και η κλίση του σώματος στο πλάι είναι ακόμη δύο σημαντικές ενδείξεις της συγκεκριμένης νόσου.

Πότε το σύμπτωμα είναι φυσιολογικό: Ο πόνος έπειτα από έναν τραυματισμό θα μπορούσε να εξηγήσει το παροδικό καμπούριασμα ή γενικότερα την αλλαγή στη στάση του σώματος.

Η φαρμακευτική αγωγή

Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, στους περισσότερους πάσχοντες από νόσο Πάρκινσον συνιστάται να επισκέπτονται τον γιατρό τους δύο φορές τον χρόνο, για να αξιολογείται εκ νέου η κατάστασή τους και να ελέγχεται η αποδοτικότητα της φαρμακευτικής αγωγής τους.

Οπως άλλωστε εξηγεί ο νευρολόγος Παναγιώτης Ι. Ζήκος, υπεύθυνος του Ιατρείου Νόσου Πάρκινσον & Συναφών Διαταραχών του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας και του Κέντρου Πάρκινσον & Διαταραχών Μνήμης Γαλατσίου «ο ρυθμός εξέλιξης της νόσου επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Σε γενικές γραμμές, οι υπάρχουσες μελέτες δείχνουν ότι η νόσος Πάρκινσον έχει πολύ αργή εξέλιξη και με τις θεραπείες οι περισσότεροι ασθενείς ζουν με αυτήν 7-10 χρόνια πριν εκδηλώσουν σοβαρές επιπλοκές.

Κάποιοι άλλοι, όμως, παρουσιάζουν πιο γρήγορη εξέλιξη, για λόγους που προς το παρόν παραμένουν άγνωστοι. Ωστόσο φαίνεται ότι τα δύο πρώτα χρόνια είναι τα πιο σημαντικά για την εξέλιξη της νόσου».

Εν τω μεταξύ, οι ειδικοί έχουν πλέον στη διάθεσή τους ένα ακόμη διαγνωστικό «όπλο». Ειδικότερα, επιστήμονες από το Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο της Καταλωνίας (UPC) δημιούργησαν την πρώτη φορητή συσκευή που αξιολογεί στην αληθινή ζωή την κινητικότητα των ασθενών με νόσο Πάρκινσον.

Η συσκευή – που τοποθετείται στη ζώνη του ασθενή για 7 ημέρες – διαθέτει έναν «έξυπνο» αισθητήρα ο οποίος καταγράφει όλο το 24ωρο την κινητική κατάσταση του ασθενούς, καθώς και ένα επιταχυνσιόμετρο για να καταγράφει την ταχύτητα της κίνησής του.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ισπανικής μελέτης, η συσκευή έχει 93% ευαισθησία και 95% ειδικότητα στη δυσκινησία, καθώς και 88% και 81% αντίστοιχα στη βραδυκινησία. Εχει επίσης την ίδια ευαισθησία και ειδικότητα στο freezing (από 85% το καθένα).

Επιπλέον, έχει 92% ευαισθησία και 94% ειδικότητα στην ανίχνευση του σταδίου των κινητικών διακυμάνσεων (on-off) της νόσου Πάρκινσον. Στο στάδιο αυτό ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται πια όλη μέρα στα φάρμακα που παίρνει, με αποτέλεσμα η κινητικότητά του να παρουσιάζει διακυμάνσεις μέσα στην ίδια ημέρα.

«Με τη νέα συσκευή αλλάζει ο τρόπος που παρακολουθούμε και αντιμετωπίζουμε τη νόσο Πάρκινσον», σχολιάζει ο κ. Ζήκος, ο οποίος έχει κάνει ήδη χρήση τηςσεασθενείς τουΚέντρου Πάρκινσον & Διαταραχών Μνήμης Γαλατσίου. Και προσθέτει: «Πλέον μπορούμε να εξατομικεύουμε τη θεραπεία ανάλογα με τους βιορυθμούς και τις ατομικές ανάγκες κάθε ασθενούς και πιστεύουμε ότι πολλοί ασθενείς με κινητικές διακυμάνσεις θα δουν σημαντική βελτίωση».