Θύελλα στην Ευρώπη έχει ξεσηκώσει η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ σε όλους όσοι συμμετέχουν στο έργο του υποθαλάσσιου αγωγού Nord Stream 2, ο οποίος θα διπλασιάσει τις ποσότητες ρωσικού αερίου που διατίθενται στη Δυτική Ευρώπη μέσω Ουκρανίας. Ο αγωγός θα μεταφέρει το ρωσικό αέριο απευθείας στη Γερμανία, μέσω της Βαλτικής, παρακάμπτοντας την Ουκρανία, με την οποία η Μόσχα έχει τεταμένες σχέσεις. Το κόστος της κατασκευής του αγωγού υπολογίζεται ότι θα φθάσει τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Μόσχα και το Βερολίνο έχουν καταδικάσει έντονα την πρόθεση των ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις από τη στιγμή που ξεκίνησαν να συζητούνται στο Κογκρέσο, με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν να προειδοποιεί πως θα υπάρξουν αντίποινα. Χθες ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι τα σχέδια των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream 2 και Turk Stream θα υλοποιηθούν παρά τις αμερικανικές κυρώσεις, προσθέτοντας ότι η Ρωσία σχεδιάζει να αντιδράσει κατά των κυρώσεων αυτών. Οι ΗΠΑ εμποδίζουν άλλες χώρες να αναπτύξουν την οικονομία τους επιβάλλοντάς τους κυρώσεις, κατήγγειλε χθες η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα. «Μια χώρα που έχει χρέος 22 τρισεκατομμυρίων δολαρίων εμποδίζει χώρες με υγιές αξιόχρεο να αναπτύξουν τον τομέα της πραγματικής τους οικονομίας» σχολίασε η Ζαχάροβα στη σελίδα της στο Facebook, επικρίνοντας «την αμερικανική ιδεολογία που δεν αντέχει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα». Και κατέληξε: «Σε λίγο θα ζητήσουν να σταματήσουμε να αναπνέουμε».
Τεράστιο έργο
Βάσει των διατάξεων του νόμου που αφορούν τον αγωγό, ο Nord Stream 2 – τεράστιο ενεργειακό έργο που θα μεταφέρει ρωσικό αέριο στη γερμανική αγορά μέσω της Βαλτικής Θάλασσας – αποτελεί «εργαλείο εξαναγκασμού και πολιτικής μόχλευσης» που θα μπορούσε να εξασθενίσει τους δεσμούς των ΗΠΑ με τη Γερμανία και την Ευρώπη. Ο πρόεδρος Τραμπ συχνά έχει καταφερθεί εναντίον αυτής της γερμανορωσικής συνεργασίας υποστηρίζοντας ότι αυξάνει την εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο, μετατρέποντας έτσι τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σε «αιχμάλωτο» της Μόσχας.
Ο νόμος δίνει στον Τραμπ περιθώριο 60 ημερών προκειμένου να επιβάλει κυρώσεις σε σκάφη και εταιρείες που εγκαθιστούν σωληνώσεις ή συμμετέχουν στα έργα του Nord Stream 2 και του Turkstream, του αγωγού που θα μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Τουρκία, καθώς και σε οποιονδήποτε άλλον κρίνεται ότι υποστηρίζει τα έργα αυτά. Ο Nord Stream 2, που αναμένεται να αρχίσει να λειτουργεί τους επόμενους μήνες, βρίσκεται στην καρδιά μιας οικονομικής και γεωπολιτικής διένεξης ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Χθες, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας συνομίλησε τηλεφωνικά με τον αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο, ο οποίος επανέλαβε τη «σθεναρή αντίρρηση» της Ουάσιγκτον στη συνέχιση της κατασκευής του Nord Stream 2.
«Η κυβέρνηση απορρίπτει αυτές τις κυρώσεις, τις οποίες η Ουάσιγκτον δεν έχει τη δικαιοδοσία να επιβάλει. Επηρεάζουν τις γερμανικές και τις ευρωπαϊκές εταιρείες και αποτελούν παρέμβαση στις εσωτερικές μας υποθέσεις» τόνισε η Ούρλικε Ντέμερ, εκπρόσωπος της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ. Αναφέρθηκε και στην πρόσφατη συμφωνία για τη μεταφορά αερίου την περασμένη εβδομάδα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Οι κυρώσεις εις βάρος του Nord Stream 2, τις οποίες η Ουάσιγκτον δικαιολόγησε ως μέσο προστασίας των ουκρανικών συμφερόντων, είναι «εξαιρετικά δύσκολο να γίνουν κατανοητές» υπό το φως αυτής της συμφωνίας, πρόσθεσε.
Κάκιστες σχέσεις
Οι κυρώσεις αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω χειροτέρευση των σχέσεων Βερολίνου – Ουάσιγκτον που ήδη είναι κακές λόγω των συνεχών επιθέσεων του Τραμπ στο εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας και στο ότι το Βερολίνο δεν έχει πιάσει τους στόχους του ΝΑΤΟ για τις αμυντικές δαπάνες. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτζ περιέγραψε την αμερικανική κίνηση ως «σοβαρή παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Γερμανίας και της Ευρώπης και στην εθνική μας κυριαρχία. Την αρνούμαστε με τον ισχυρότερο τρόπο», πρόσθεσε μιλώντας στο γερμανικό τηλεοπτικό κανάλι ARD. «Τέτοιου είδους μέτρα είναι «ακατανόητα και δεν ταιριάζουν σε φίλους που επίσης συνδέονται από την κοινή συμμετοχή τους στο ΝΑΤΟ».
Η πρώτη συνέπεια των αμερικανικών κυρώσεων ήρθε άμεσα. Η ελβετική εταιρεία Allseas, που διαθέτει το μεγαλύτερο πλοίο τοποθέτησης υποθαλάσσιων αγωγών παγκοσμίως και το οποίο έχει ναυλώσει η ρωσική εταιρεία Gazprom για την εξωχώρια κατασκευή του αγωγού, ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τις δραστηριότητές της που αφορούν τον Nord Stream 2, επισημαίνοντας ότι αναμένει «ρυθμιστικές, τεχνικές και περιβαλλοντικές διευκρινίσεις από τις αρμόδιες αμερικανικές Αρχές».
Το έργο συγχρηματοδοτείται εξ ημισείας – από τη μια η ρωσική Gazprom και από την άλλη πέντε ευρωπαϊκές εταιρείες (ÖMV, Wintershall Dea, Engie, Uniper και Shell). Οι εκπρόσωποι του έργου – στο πλαίσιο του οποίου έχει ήδη δημιουργηθεί αγωγός μήκους 2.100 χιλιομέτρων και απομένουν μόνο 300 χιλιόμετρα – ανακοίνωσαν ότι σκοπεύουν να το ολοκληρώσουν το συντομότερο δυνατόν, καθώς αυτό αποτελεί «ουσιώδες ζήτημα για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής κάλυψης αναγκών».
Και η Ευρωπαϊκή Ενωση επέκρινε την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ εναντίον των εταιρειών που συμμετέχουν στην κατασκευή του αγωγού Nord Stream 2. «Επί της αρχής η ΕΕ είναι αντίθετη στην επιβολή κυρώσεων εναντίον ευρωπαϊκών εταιρειών που επιδίδονται σε νόμιμες δραστηριότητες» ανακοίνωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν, προσθέτοντας ότι εξετάζονται ενδεχόμενες επιπτώσεις από τις αμερικανικές κυρώσεις. «Στόχος της Επιτροπής ήταν πάντα να διασφαλίζει ότι ο Nord Stream 2 λειτουργεί με διαφανή τρόπο, με το απαραίτητο επίπεδο ρυθμιστικής εποπτείας» υπογράμμισε.
Στην αντιπαράθεση παρενέβη και ο βρετανός πρεσβευτής στο Βερολίνο, υπερασπιζόμενος τις αμερικανικές κυρώσεις ως «εξαιρετικά φιλευρωπαϊκές». Ο Ρίτσαρντ Γκρενέλ υποστήριξε ότι ο πρόεδρος Τραμπ ακολουθεί έναν σχεδόν μόνιμο αμερικανικό στόχο, δηλαδή να διαθέτει η Ευρώπη πολλές ενεργειακές πηγές και όχι μόνο τη Ρωσία, υπενθυμίζοντας ότι και η κυβέρνηση Ομπάμα είχε αντιταχθεί στην κατασκευή του Nord Stream 2.
