Ο Θάνος Μικρούτσικος, που έφυγε από τη ζωή λίγο πριν ξεκινήσει η νέα δεκαετία, δεν ήταν απλά ένας σπουδαίος μουσικός. Ηταν κι ένας άνθρωπος της προσφοράς που όταν κλήθηκε να βοηθήσει από τα πολιτικά μετερίζια το έκανε.
Ασχολήθηκε με την πολιτική ζωή του τόπου από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Κατά την διάρκεια της δικτατορίας διώχθηκε από το καθεστώς για τις αντιδικτατορικές τους δραστηριότητες και ιδέες. Μετά την πτώση της χούντας, συνέχισε να ασχολείται με τα κοινά, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Δήλωνε μαρξιστής, είχε ιδιαίτερη σχέση με το ΚΚΕ από το οποίο και ξεκίνησε την πολιτική του δράση αλλά αποχώρησε το 1982. Αλλά ποτέ δεν το αποχωρίστηκε επί της ουσίας.
Φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, τον στήριξε το 1989, εκείνη την περίοδο τη μαύρη για τα πολιτικά πράγματα της χώρας.
Ασκησε σκληρή κριτική στο ΚΚΕ και τον Χ. Φλωράκη γιατί συνεργάστηκε με τη ΝΔ και τον «αρχιερέα της διαπλοκής», όπως ο Μικρούτσικος είχε χαρακτηρίσει τον Μητσοτάκη.
Στην τελευταία κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου (1993 – 1996) τοποθετήθηκε εξωκοινοβουλευτικός αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού το 1993, και ένα χρόνο αργότερα, το 1994, με το θάνατο της Μελίνας Μερκούρη, ανέλαβε υπουργός Πολιτισμού, αξίωμα που διατήρησε μέχρι το 1996 και τον σχηματισμό της κυβέρνησης του Κώστα Σημίτη.
Τι προσέφερε
Η πολιτική του ως υπουργού Πολιτισμού στηρίζόταν στους εξής άξονες:
Στην υλοποίηση του Εθνικού Πολιτιστικού Δικτύου Πόλεων (ΕΠΔΠ), ενός προγράμματος που σχεδίασε και άρχισε να υλοποιεί από τον Νοέμβριο του 1993 και το οποίο δημιουργεί θεσμούς διεθνούς εμβέλειας στην ελληνική περιφέρεια. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος έχει προβλεφθεί η δημιουργία του Πληροφοριακού Συστήματος που θα συνδέσει τις ελληνικές πόλεις μεταξύ τους και με το εξωτερικό στον τομέα του Πολιτισμού. Το πιλοτικό πρόγραμμα του Πληροφοριακού Συστήματος υπήρξε ο πυρήνας και η αφορμή για τη δημιουργία του κόμβου ΟΔΥΣΣΕYΣ του Υπουργείου Πολιτισμού. Στη διατύπωση εθνικών, δηλαδή ολοκληρωμένων, πολιτικών κατά τομέα. Στον εκσυγχρονισμό των φορέων που εποπτεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού, με την αλλαγή των θεσμικών τους πλαισίων. Στην εκπόνηση και υλοποίηση πιλοτικών προγραμμάτων για την πολιτιστική κληρονομιά. Στη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού πολιτιστικού χάρτη της Ελλάδας μέσω της σύνδεσης του Υπουργείου Πολιτισμού με το ηλεκτρονικό δίκτυο INTERNET.
Τα τελευταία χρόνια έχει ταχθεί και πάλι με το ΚΚΕ. Έδωσε τρεις μεγάλες συναυλίες για τα 100 χρόνια του κόμματος το 2018 παρουσιάζοντας μετά από δεκαετίες το έργο του «Καντάτα για τη Μακρόνησο – Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι», ενώ προχώρησε και στην επανεκτέλεση του έργου η οποία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή». Ο ίδιος, στη συνέντευξη τύπου που δόθηκε για τη συγκεκριμένη κυκλοφορία, είπε για τη σχέση του με το ΚΚΕ: «Είχα κι εγώ κάποιες φορές επιφυλάξεις. Όχι για τη στρατηγική του. Κυρίως γι αυτή την περίφημη ιστορία, το κυνήγι του εφικτού. Όποιος όμως διαβάζει με πάθος ιστορία, θα παρατηρήσει τα τελευταία τουλάχιστον 40 χρόνια, ότι ακόμη και αρχικά αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, κυνηγώντας το εφικτό, είτε ενσωματώθηκαν απολύτως στο σύστημα, είτε περιθωριοποιήθηκαν (…)
Εμφανίστηκε στο προσκήνιο μετά από πολλά χρόνια στο ελληνικό δημοψήφισμα του 2015, στο οποίο τάχθηκε υπέρ του «Όχι».
Ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Διετέλεσε, επίσης:
· Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 1986-1990
· Καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσικού Αναλογίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 1990-1993
· Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού 1993-1994
· Υπουργός Πολιτισμού 1994-1996
· Καλλιτεχνικός διευθυντής της HMV (Ελλάδας) 1996-2004
· Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Φεστιβάλ 1998-1999 Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου)
· Σύμβουλος διοίκησης για τα πολιτιστικά στην Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004» 2002-2004
· Καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – Πάτρα 2006» 2003-2005
Για το έργο του στην πολιτιστική διαχείριση, καθώς και τη μουσική του δραστηριότητα, έγινε επίτιμος δημότης σε πολλές πόλεις της Ελλάδος[2].
Το 1996 παντρεύτηκε τη Μαρία Παπαγιάννη.
Είχε δηλώσει ότι είναι φίλαθλος του Παναθηναϊκού.