Αναζήτηση
Ποιος θα είναι αυτός που θα… ποδαρίσει στο σπίτι ή αν προτιμάτε που θα περάσει πρώτος το κατώφλι του σπιτιού τη νέα χρονιά; Θα μπει γελαστός; Είναι καλοσυνάτος ή μήπως κανένας κατσούφης ή κάποιος γκρινιάρης;
Ακόμη κι αν ορισμένοι δεν πιστεύουν και τόσο στις παραδόσεις, οι περισσότεροι λίγο ή πολύ υπολογίζουμε το… ποδαρικό, καθώς κανείς δεν θέλει να τον ακολουθεί η κακοτυχία κι όλοι ελπίζουμε στην εύνοια της τύχης με την ανατολή κάθε νέας χρονιάς, σκεφτείτε πόσω μάλλον φέτος που αλλάζουμε και δεκαετία!
Το έθιμο του ποδαρικού είναι πολύ παλιό. Είναι χαρακτηριστικοί οι λόγοι του επισκόπου Νύσσης Γρηγορίου για τους Βυζαντινούς, ότι την Πρωτοχρονιά «δεξιάς τινας συντυχίας επετήδευον», δηλαδή να συναντήσουν ή να δεχθούν στο σπίτι τους πρόσωπο που, όπως νόμιζαν, θα τους έφερνε ευτυχία.
Ποδαρικό κάνει όποιος στείλει ο Θεός λένε άλλοι… όμως πολλές φορές από φόβο μη μπει κάποιος… γρουσούζης πρώτος στο σπίτι και δε πάει καλά η χρονιά κάποιοι στήνουν το ποδαρικό με τα μικρά παιδιά να έχουν την τιμητική τους λόγω της αγνότητας και της αθωότητας τους!
Μόνο τυχαία το ποδαρικό δεν το συνοδεύουν έθιμα με ιδαίτερο συμβολισμό από τόπο σε τόπο, όπως η ασκελατούρα, το ρόδι, η πέτρα, το σίδερο και το αμίλητο νερό.
Στην Αμοργό φροντίζουν να μπει πρώτος κάποιος από το ίδιο το σπίτι, όταν γυρίζουν από την εκκλησία. Κρατώντας ένα εικονισματάκι στο χέρι, μπαίνει δύο βήματα μέσα, λέγοντας: «Μέσα καλό». Γυρίζει μετά πίσω και λέει: «Όξω κακό». Αυτό επαναλαμβάνεται τρεις φορές. Τέλος, λέγοντας πάλι «Μέσα καλό», ρίχνει ένα ρόδι για να σπάσει μέσα στο σπίτι και μπαίνει με ευχές για καλή χρονιά.
Σύμφωνα με άλλο έθιμο παλιότερα οι ελεύθερες κοπέλες σηκώνονταν το πρωί της Πρωτοχρονιάς και με μια στάμνα πήγαιναν στη βρύση να φέρουν το αμίλητο νερό. Εκεί γλύκαιναν τις μοίρες με ζάχαρη και μέλι και άλλα πολλά καλούδια που τα άφηναν για τους φτωχούς. Έπρεπε να πάνε και να γυρίσουν αμίλητες και να ραντίσουν με το αμίλητο νερό τις γωνίες του σπιτιού για να φύγουν τα κακά δαιμόνια. Σήμερα ο νοικοκύρης του σπιτιού ή όποιος κάνει ποδαρικό ραντίζει τις γωνίες του σπιτιού, αφού γλυκάνει τις μοίρες ρίχνοντας λίγη ζάχαρη στη βρύση!
Το ρόδι θεωρείται τυχερός καρπός και συνήθως στην Κρήτη κι αλλού κρεμάνε ένα ρόδι, από τις αρχές του Δεκέμβρη, έξω από την εξώπορτα ή στο μπαλκόνι για καλοτυχία. Όταν αλλάξει η χρονιά ο νοικοκύρης του σπιτιού πετάει μπρος στο κατώφλι με δύναμη ένα ρόδι. Όσο πιο πολλά σπόρια ροδιού σκορπίσουν στο πάτωμα τόση μεγαλύτερη θα είναι η καλοτυχία κι η αφθονία τη νέα χρονιά!
Η ασκελετούρα γνωστή και ως μεγαλοκρέμυδο ή αθανατοκρομύδα, είναι ένα άγριο φυτό της Κρήτης που ακόμα και αν το βγάλεις από τη γη και το κρεμάσεις, δεν παύει να βγάζει νέα φύλλα και άνθη. Το σκυλοκρέμμυδο ή κρεμύδα (Scilla maritima) θεωρείτει ότι διαθέτει μεγάλη ζωτική ενέργεια που μεταφέρεται στο χώρο και αυτός είναι ο λόγος που συνήθιζαν να την κρεμάνε στα σπίτια τους την Πρωτοχρονιά οι κάτοικοι. Το έθιμο αναφέρεται ήδη από τον 6ο π.Χ. αιώνα.
Ένα ακόμη πρωτοχρονιάτικο έθιμο αποτελεί η τοποθέτηση μιας μεγάλης πέτρας στην είσοδο κάθε νοικοκυριού την Πρωτοχρονιά σε αρκετές περιοχές της Κρήτης, για να είναι το σπιτικό γερό και στεριωμένο σαν την πέτρα.
Μόλις αλλάξει η χρονιά βάζουν ένα σίδερο μπροστά στην πόρτα, ούτως ώστε όποιος έρθει και ποδαρίσει να πατήσει πάνω στο σίδερο για να είναι τα μέλη του σπιτιού γερά και σιδερένια!
Μεγάλη σημασία έχει το ποδαρικό να γίνει με το δεξί, ώστε να πάει η χρονιά καλά και δεξιά! Χρόνια πολλά και φροντίστε να καλοδεχτείτε με γλυκά τον πρώτο που θα περάσει το κατώφλι του σπιτιού τους, και μαζί του την καινούργια χρονιά με χαμόγελο και ευχές για υγεία, ευημερία και ευτυχία! Χαρούμενο και ευτυχισμένο το 2020!
