Βήματα προς τα εμπρός επιχειρεί να κάνει η ελληνική διπλωματία, με στόχο να προλάβει τα τετελεσμένα που επιδιώκει να επιβάλει η Τουρκία σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, εκμεταλλευόμενη την κατάσταση στη Λιβύη καθώς και τα δύο μνημόνια κατανόησης που υπέγραψε με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Η ποιοτική αναβάθμιση των προκλήσεων από την πλευρά της Αγκυρας φέρνει την Αθήνα δύο βήματα πιο κοντά στην οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, καθώς επιταχύνονται οι συνομιλίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο, με στόχο να προληφθούν οι όποιες αρνητικές εξελίξεις.
Το 2019 κλείνει με την επίσκεψη τεχνικών κλιμακίων του ΥΠΕΞ σήμερα στη Ρώμη, με στόχο να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια και τελικά να επιτευχθεί η επικαιροποίηση της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Ιόνιο και να εμπλουτιστεί με την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Τα τεχνικά κλιμάκια θα ακολουθήσει και συνάντηση Δένδια με τον ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο για την τελική συμφωνία, σε ημερομηνία που θα καθοριστεί, με διπλωματικές πηγές να δηλώνουν ότι οι δύο χώρες είναι πολύ κοντά σε συμφωνία – επικρατεί αισιοδοξία ότι τα τεχνικής φύσης εμπόδια που υπάρχουν θα ξεπεραστούν.
Αντίστοιχα η Αθήνα προωθεί και την επιτάχυνση των συνομιλιών με την Αίγυπτο για καθορισμό ΑΟΖ, καθώς θεωρείται ότι ενδεχόμενη συμφωνία θα στείλει ένα σαφές μήνυμα στην Αγκυρα όσον αφορά την ακυρότητα των δύο μνημονίων με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Τα τεχνικά κλιμάκια Ελλάδας – Αιγύπτου προγραμματίζεται επίσης να συναντηθούν μέσα στον Ιανουάριο, με την πρόοδο να είναι ζητούμενο για την Αθήνα και σε αυτή την περίπτωση, έστω και αν χρειαστούν ενδεχόμενες «υποχωρήσεις».
Η υπογραφή για τον EastMed
Και ενώ η κυβέρνηση ενεργοποιεί τα αντανακλαστικά της και προωθεί συγκεκριμένες ενέργειες που τη φέρνουν πιο κοντά στον καθορισμό ΑΟΖ, ιδιαίτερη σημασία και συμβολισμό αποκτά και η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Μια υπογραφή που χαρακτηρίζεται και σαν ένα «όπλο» στη φαρέτρα του Κυριάκου Μητσοτάκη για το ταξίδι του στις ΗΠΑ και τη συνάντηση με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στις 7 Ιανουαρίου, όπου επίσης θα τεθούν επί τάπητος τα ελληνοτουρκικά. Οι ΗΠΑ άλλωστε έχουν λάβει μέρος στις διευρυμένες τριμερείς Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, τονίζοντας ότι αυτή η συμμαχία των «3+1» είναι κομβική και για τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει αναβαθμιστεί γεωπολιτικά και λόγω του ενεργειακού ανταγωνισμού.
Ο ρόλος των ενεργειακών εξελίξεων αποδεικνύεται καταλυτικός στην Ανατολική Μεσόγειο και ικανός να διαμορφώνει συμμαχίες και μέτωπα. Οι ενεργειακές συμφωνίες άλλωστε είναι αυτές που έχουν βάλει ως ισχυρό παίκτη στο παιχνίδι και τη Γαλλία, η οποία έχει πάρει ξεκάθαρη θέση απέναντι στην Τουρκία, ενώ οι συμφωνίες που έχει υπογράψει ο γαλλικός κολοσσός Total για έρευνες τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και στα οικόπεδα νότια της Κρήτης τη φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στις ελληνικές και κυπριακές θέσεις. Η Γαλλία θα πάρει μέρος και στη διευρυμένη τριμερή Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου τις επόμενες ημέρες, ενώ κρίσιμη θα είναι και η συνάντηση Μητσοτάκη με τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, καθώς η Αθήνα επενδύει σημαντικά στη στήριξη του Παρισιού.
Στη διπλωματία των ενεργειακών αξίζει να προστεθεί και το EastMed Gas Forum, το ενεργειακό φόρουμ για το φυσικό αέριο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, που κατά τον υπουργό Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη τείνει να μετατραπεί σε οργανισμό συνεργασίας, στον οποίο λαμβάνουν μέρος Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος, Ιορδανία, Ισραήλ και Παλαιστινιακή Αρχή.
Η στάση του Βερολίνου
Και αν το Παρίσι εμφανίζεται πιο φιλικό στην Αθήνα, δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο και για το Βερολίνο. Η επίσκεψη της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ στην Αγκυρα για συνάντηση με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που προγραμματίζεται αρχές Ιανουαρίου, με επίκεντρο το Προσφυγικό, ανησυχεί – και όχι άδικα – την ελληνική πλευρά. Και αυτό γιατί ο εκβιασμός που επιχειρεί μέσω του Προσφυγικού ο Ερντογάν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια «θυσία», που θα αντιστρατεύεται τα ελληνικά συμφέροντα. Μέρκελ – Ερντογάν είχαν και χθες τηλεφωνική συνομιλία με επίκεντρο τις εξελίξεις σε Συρία και Λιβύη.
Ο Ερντογάν πλέον εμφανίζεται διατεθειμένος να σαμποτάρει και τη συνάντηση των χωρών (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία, Γερμανία, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Τουρκία) που συμμετέχουν στη Διαδικασία του Βερολίνου, για τη Λιβύη, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να ακυρωθεί εάν δεν σταματήσει η πολιορκία της Τρίπολης από τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ.
Η Λιβύη και η πρόθεση της Τουρκίας για αποστολή στρατευμάτων, που θα εγκριθεί στις 8 ή 9 Ιανουαρίου από την τουρκική Βουλή, δείχνει να μετατρέπονται σε αγκάθι και στις σχέσεις του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Ερντογάν, με τη συζήτηση κατά τη συνάντησή τους στην Κωνσταντινούπολη για τα εγκαίνια του TurkishStream να αποκτά κρίσιμο ρόλο για τις εξελίξεις.
Ο διπλωματικός πυρετός για την κυβέρνηση, όπως όλα δείχνουν, θα διαρκέσει όλο τον Ιανουάριο, καθώς η Αθήνα συνεχίζει να αναζητά συμμάχους και τρόπους να περάσει από τα λόγια στην πράξη όσον αφορά την κατοχύρωσή της απέναντι στις τουρκικές επιδιώξεις.
