Ενα φιλόδοξο σχέδιο αποκέντρωσης της κυβέρνησης βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας, υπό τον συντονισμό του Μαξίμου, με επίκεντρο τη μετακόμιση των περισσότερων υπουργείων σε κτίρια μακριά από το κέντρο της Αθήνας. Η διαδικασία αυτή μπορεί να μη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των κυβερνητικών προτεραιοτήτων αυτή τη στιγμή, αλλά πρόκειται για έναν δρομολογημένο σχεδιασμό, καθώς συνδέεται ευθέως με ζητήματα που η κυβέρνηση θεωρεί μείζονα, ως προς τη λειτουργία της κυβέρνησης και την ποιότητα ζωής στην πόλη.

Στη λίστα των υπό μετακόμιση τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν το Οικονομικών, το Εσωτερικών, το Υγείας, το Ανάπτυξης, το Εργασίας και το Υποδομών. Εξετάζεται επίσης, ξανά, η μεταφορά του υπουργείου Πολιτισμού. Εκτός κέντρου βρίσκονται ούτως ή άλλως το Παιδείας και το Ναυτιλίας ενώ δεν προβλέπονται αλλαγές για το Ψηφιακής Πολιτικής και το Περιβάλλοντος. Παρομοίως και για υπουργεία Προστασίας του Πολίτη και Εθνικής Αμυνας, που δεν θα άλλαζαν έδρα για ευνόητους επιχειρησιακούς λόγους.

Εξοικονόμηση

Ενα πρώτο σημαντικό πρόβλημα που θα λύσει η μετακόμιση κάποιων υπουργείων είναι ότι θα επιτρέψει τη λειτουργική αναβάθμισή τους, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να προχωρήσει στα παλιά κτίρια που καταλαμβάνουν, όπου ακόμη κι οι δυνατότητες τεχνικών παρεμβάσεων είναι περιορισμένες. Ενα δεύτερο, αυτονοήτως, είναι τα κόστη που θα μπορούσαν, σε πολλές περιπτώσεις, να περιοριστούν. Ενα τρίτο είναι το θέμα της αποσυμφόρησης σημείων της πόλης που είναι μέρος της τουριστικής βιτρίνας της. Αυτό αφορά και τις διαδηλώσεις, με την απομάκρυνση «καυτών» σημείων όπως το Εργασίας και το Οικονομικών να θεωρείται το φυσικό επόμενο βήμα μετά τη ρύθμισή τους με το νομοσχέδιο που θα έρθει στο αμέσως προσεχές διάστημα.

Αν θέλουμε, βέβαια, να είμαστε πολύ ακριβείς στις εκφράσεις μας, η σωστή διατύπωση θα ήταν «το σχέδιο της αποκέντρωσης της κυβέρνησης βγήκε από το συρτάρι». Κι αυτό γιατί πρόκειται για προβληματισμό που έχει απασχολήσει τις μισές, τουλάχιστον, κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης.

Εξαγγελίες

Οι πρώτες εξαγγελίες έγιναν τη δεκαετία του ’80. Με όλο και περισσότερους Ελληνες σε δουλειές γραφείου στην πρωτεύουσα, αυξήθηκε κατακόρυφα η κυκλοφορία των ΙΧ οχημάτων, αναπτύχθηκαν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και μπήκαν στη ζωή μας η λέξη «μποτιλιάρισμα», η ηχορρύπανση, το νέφος κι ο Δακτύλιος. Τα παραπάνω ήταν τα βασικότερα επιχειρήματα που οδήγησαν σε εξαγγελίες για τη μετεγκατάσταση έντεκα υπουργείων που έμεινε στα χαρτιά.

Τη δεκαετία του ’90 οι σχεδιασμοί έμοιαζαν πιο αποφασιστικοί, αλλά και κάπως… αλλοπρόσαλλοι. Ενα πιο συγκεκριμένο πλάνο είχε τίτλο «Αττική SOS», εκπονήθηκε το 1994 και περιελάμβανε τη μεταφορά οκτώ, τουλάχιστον, υπουργείων, που είχε υπολογιστεί ότι θα οδηγούσε σε σχεδόν 1,5 εκατομμύριο λιγότερες μετακινήσεις προς το κέντρο ημερησίως. Τι απέγινε; Θα βρίσκεται, ίσως, σε κάποιο αρχείο.

Μια άποψη ήταν ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα ενιαίο διοικητικό κέντρο λίγο έξω από την πόλη, για να στεγαστούν όλα τα υπουργεία μαζί. Μια άλλη ιδέα, που δίχασε βουλευτές επαρχίας, ήταν κάποια υπουργεία να μεταφερθούν στην περιφέρεια, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το υπουργείο Γεωργίας, που έλεγαν ότι θα πάει στη Λάρισα, και το Εργασίας, για το οποίο, σύμφωνα με ρεπορτάζ, είχε αναζητηθεί κτίριο στην Πάτρα.

Στα 00s, επί κυβερνήσεως Καραμανλή, κάποιες μετακομίσεις προχώρησαν, γιατί τα προβλήματα και τα κόστη είχαν εκτοξευτεί. Τότε ολοκληρώθηκε η μεταφορά του υπουργείου Τύπου, του Εμπορικής Ναυτιλίας και του Παιδείας, που πλήρωνε νοίκι 65.000 ευρώ τον μήνα στη Μητροπόλεως και είχε γίνει το επίκεντρο των διαδηλώσεων για τον νόμο Γιαννάκου, που έκαναν την κατάσταση στην περιοχή αφόρητη. Η σχεδιαζόμενη μετεγκατάσταση των υπουργείων Υγείας, Εργασίας κι Οικονομικών δεν έγινε ποτέ, λόγω των αντιδράσεων των εργαζομένων. Παρομοίως και του Πολιτισμού που παραμένει στην Μπουμπουλίνας από το ’94. Τη μετεγκατάσταση αυτή την είχε ανακοινώσει ο ίδιος ο Κώστας Καραμανλής, στο κτίριο του Κεράνη στη Νίκαια – που το λες και πονεμένη ιστορία.

Το κτίριο του παλιού καπνεργοστασίου περιήλθε στην κατοχή του Δημοσίου το 1998, έναντι 35 εκατομμυρίων ευρώ κι άλλα τόσα περίπου δαπανήθηκαν για την ανακατασκευή του, αλλά έμενε αναξιοποίητο για χρόνια, λόγω της άρνησης των υπηρεσιών και των εργαζομένων υπουργείων να μεταφερθούν εκεί. Επί Καραμανλή, εκτός από το Πολιτισμού, εξετάστηκε να φιλοξενήσει και το ΥΠΕΧΩΔΕ. Αργότερα, το 2010, συζητήθηκε η μεταφορά εκεί του Οικονομικών και, λίγα χρόνια μετά, των δικαστηρίων του Πειραιά. Η ιδέα να στεγάσει υπηρεσίες του Οικονομικών επανήλθε επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, με τον Τρύφωνα Αλεξιάδη να προαναγγέλλει τη μετακόμιση της ΓΓ Δημοσίων Εσόδων, σχέδιο που βρήκε αντίθετους την ηγεσία και τους εργαζομένους της. Το κτίριο τελικά στέγασε το καταργηθέν υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και σήμερα έχει διατεθεί για τις ανάγκες της Υπηρεσίας Ασύλου. Εξετάζεται, επίσης, και πάλι, το υπόλοιπο μέρος του να αξιοποιηθεί ως νέο Δικαστικό Μέγαρο Πειραιά.