Εκρηκτική αύξηση κατά 70,83% κατέγραψαν το 2019 οι καταγγελίες πολιτών για υπερβολικές χρεώσεις από κλήσεις πενταψήφιων τηλεφωνικών αριθμών που αφορούσαν υπηρεσίες για τις οποίες δεν είχαν συναινέσει. Η αύξηση αυτή αποτελεί ρεκόρ σε διάστημα ενός έτους (Νοέμβριος 2018 – Νοέμβριος 2019), φέρνοντας τους καταναλωτές σε κατάσταση αγανάκτησης.
Το μέγεθος του προβλήματος κατέγραψε ο Συνήγορος του Καταναλωτή, ο οποίος ζητεί να αυξηθεί η ασφάλεια στις συναλλαγές τέτοιου είδους, ενώ εκτιμά ότι υπάρχει ευθύνη των παρόχων Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών για την τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών εγγραφής των πελατών τους σε Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ), δεδομένου ότι οι πάροχοι εισπράττουν μέρος του καταβαλλόμενου, για τις υπηρεσίες αυτές, τιμήματος.
Το θέμα απασχόλησε και την ετήσια συνάντηση του Συνηγόρου του Καταναλωτή με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, όπου επισημάνθηκε η κατακόρυφη αύξηση των αναφορών – καταγγελιών. Τονίστηκε μάλιστα από τον Συνήγορο η ανάγκη αυστηροποίησης του νομοθετικού πλαισίου, η πιστή εφαρμογή του και η επιβολή κυρώσεων στους παραβάτες, περιλαμβανομένης της αφαίρεσης της άδειας λειτουργίας. Παράλληλα προτάθηκε οι χρεώσεις για Υπηρεσίες Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών να μην εξοφλούνται μέσω των λογαριασμών κινητής τηλεφωνίας, αλλά με τους κλασικούς τρόπους πληρωμής στο ηλεκτρονικό εμπόριο (π.χ. τραπεζική κάρτα), καθώς η αγορά των υπηρεσιών αυτών αποτελεί μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου.
Μέτρα προστασίας
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτόν θα αυξηθεί η ασφάλεια στις συναλλαγές αυτού του είδους και θα εξαλειφθούν οι χρεώσεις για υπηρεσίες στις οποίες οι καταναλωτές δεν ενεγράφησαν ενσυνείδητα.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή παράλληλα αναφέρθηκε και στην πρότασή του προς την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, στην οποία τονίστηκε η επιτακτική ανάγκη λήψης συγκεκριμένων μέτρων προστασίας των ανηλίκων κατά τη χρήση «έξυπνων» κινητών τηλεφωνικών συσκευών με πολλαπλές δυνατότητες και εφαρμογές (smartphones), με γνώμονα την αποτελεσματικότερη προάσπιση των δικαιωμάτων τους, αλλά και κατ’ επέκταση του οικογενειακού προϋπολογισμού και προγραμματισμού από ανεπιθύμητες χρεώσεις. Επίσης, στο κόστος των δεδομένων (mobile data) στην Ελλάδα, το οποίο είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.
Μάλιστα το επόμενο διάστημα αναμένεται ο Συνήγορος του Καταναλωτή να αποστείλει τις θέσεις και τις απόψεις του προς την αρμόδια διεύθυνση για θέματα Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και τα αναλυτικά στατιστικά στοιχεία για τα θέματα ηλεκτρονικών επικοινωνιών για το έτος 2019.
Τι είναι όμως οι Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης εξαιτίας των οποίων καταγγέλλονται υπέρογκες χρεώσεις; Οι Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης σχετίζονται με τη μετάδοση πληροφορίας/περιεχομένου σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Παραδείγματα ΥΠΠ αποτελούν οι ψηφοφορίες (π.χ. ψηφοφορία για Eurovision), οι διαγωνισμοί, η αγορά (downloading) ringtones, logos, videos, παιχνιδιών μέσω SMS, η παροχή τεχνικής υποστήριξης, τα παιχνίδια από την τηλεόραση στα οποία συμμετέχουν οι χρήστες μέσω τηλεφώνου, οι υπηρεσίες πληροφόρησης (π.χ. καιρός), η αστρολογία/χαρτομαντεία, οι υπηρεσίες ενηλίκων κ.ά. Η πρόσβαση σε αυτές είναι εφικτή μέσω κλήσεων ή λήψης/αποστολής SMS/MMS προς αριθμούς που ξεκινούν από 901, 909, 806, 812, 825, 850, 875, 14, 190-195, 54 κ.ά. Ωστοσο η χρέωση για τη χρήση αυτών των υπηρεσιών είναι υψηλότερη από τις βασικές υπηρεσίες και η τιμολόγηση πραγματοποιείται με χρέωση στον λογαριασμό του χρήστη. Ομως υπάρχουν και Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης με συνδρομή για τις οποίες απαιτείται εγγραφή – με ή χωρίς κόστος – του χρήστη. Η εγγραφή μπορεί να γίνει και μέσω του Διαδικτύου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η χρέωση γίνεται σε τακτική βάση (όπως εβδομαδιαία, δεκαπενθήμερη, μηνιαία) και ενδέχεται να εξαρτάται από το περιεχόμενο που λαμβάνει ή αποστέλλει ο χρήστης.
Τι να προσέχουν
Αυτό που θα πρέπει να προσέχουν οι καταναλωτές είναι να μην καταχωρίζουν τον αριθμό του κινητού τηλεφώνου τους σε διαδικτυακό τόπο εάν προηγουμένως δεν έχουν διαβάσει προσεκτικά όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις που παρέχεται η υπηρεσία η οποία τους ενδιαφέρει, καθώς και το σχετικό κόστος. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις διαφημίσεις για δωρεάν προσφορές ή συμμετοχή σε κληρώσεις ενδέχεται να συνοδεύουν συνδρομητικές υπηρεσίες. Για τον λόγο αυτόν οι καταναλωτές θα πρέπει να διαβάζουν προσεκτικά όλους τους όρους της διαφημιστικής καταχώρισης και να ελέγχουν εάν αφορά συνδρομητική υπηρεσία ή υπηρεσία που ολοκληρώνεται σε περισσότερα από 1 SMS κ.λπ.
Πάντως σήμερα ο νόμος προβλέπει τη μέγιστη διάρκεια παροχής ΥΠΠ – ανώτατο όριο χρέωσης. Συγκεκριμένα στις περιπτώσεις φωνητικών ΥΠΠ και ΥΠΠ μέσω Διαδικτύου οφείλουν να διακόπτουν οι πάροχοι αυτόματα τη σύνδεση μετά την πάροδο 20 λεπτών, ώστε να αποφεύγονται υπερχρεώσεις. Στο ίδιο πλαίσιο, το μηνιαίο κόστος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 20 ευρώ ανά υπηρεσία (αριθμό) με συνδρομή, εκτός κι εάν έχει δηλωθεί διαφορετικό όριο.
