Αναζήτηση
Η γλυκόπικρη κωμωδία του Τενεσί Ουίλιαμς για τον έρωτα «Τριαντάφυλλο στο στήθος» παρουσιάζεται από 15 Ιανουαρίου στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν έως τις 26 Ιανουαρίου και μόνο για 10 παραστάσεις.
Ο Λευτέρης Γιοβανίδης με το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης όπου είναι καλλιτεχνικός διευθυντής, μεταφράζει και σκηνοθετεί το μοναδικό έργο του Ουίλιαμς που έχει αισιόδοξο τέλος. Γραμμένο σε μια στιγμή της ζωής του που ένιωθε χαρούμενος και ψυχικά ήρεμος, μετά από ένα ταξίδι του στην πολύβουη και ζωντανή, για τα μάτια του, νότια Ιταλία, το «Τριαντάφυλλο στο στήθος» είναι πολύ ευαίσθητο κείμενο.
Πρωταγωνιστούν οι Ευγενία Αποστόλου, Ειρήνη Ιωάννου, Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Γεράσιμος Μιχελής, Μάρω Σαουσοπούλου, Ισίδωρος Σταμούλης, Δημήτρης Τσίκλης και Τσαμπίκα Φεσάκη.
Κεντρικό πρόσωπο είναι η Σεραφίνα Ντέλλε Ρόζε που παρομοιάζει το διπλό της κρεβάτι με θρησκεία. Είναι μια γυναίκα που έντονα αγαπά, ερωτεύεται, πονά, πιστεύει. Όταν πεθαίνει ο άντρας της, ψάχνει κάπου να χωρέσει τη λατρεία της για εκείνον. Στριμώχνει την ίδια της την “ψυχή” μέσα στην τεφροδόχο του. Αποστρέφεται τον κόσμο, που τολμά να θυμάται ένα λιγότερο θαυμαστό παρελθόν για το χαμένο της “τριαντάφυλλο”.
Προσπαθεί μανιασμένα να κρατήσει την έφηβη κόρη της, Ρόζα, μακριά από τους “κυνηγούς” άνδρες. Ψάχνει πάντα απαντήσεις από μια ξεθωριασμένη Μαντόνα. Κι όταν ο Αλβάρο, ένας οδηγός φορτηγού, μπαίνει απρόσκλητος στο σπίτι της, εκείνη προσπαθεί να καταλάβει αν αυτό ήταν το σημάδι που περιμένει από την Παναγία. Η ζωή πρέπει πάντα να προχωράει.
Ο Λευτέρης Γιοβανίδης μιλάει στα «Νέα» για την ιδέα της παράστασης, την μνήμη και την ζωή.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Είναι ένα αγαπημένο έργο που σκεφτόμουν καιρό να το δουλέψω. Ο Ουίλιαμς είναι ένας αγαπημένος – μαγικός συγγραφέας που δημιουργεί πάντα στα έργα του ένα δικό του κόσμο και οι ήρωες του κινούνται μέσα σε ένα δικό τους σύμπαν. Το Τριαντάφυλλο στο στήθος θεωρώ ότι ήταν μια ιδανική επιλογή για να παρουσιαστεί στην Κοζάνη από όπου και ξεκίνησε η παράσταση. Είναι ένα έργο που δεν ανεβαίνει συχνά, με μεγάλη ιστορία και πρόκληση να ασχοληθείς μαζί του.
Όντας το μοναδικό έργο του Ουίλιαμς με αισιόδοξο τέλος, το “Τριαντάφυλλο στο στήθος”, πώς ισορροπείτε ανάμεσα στο αρχικό δράμα και το πιο φωτεινό τέλος;
Ο Ουίλιαμς επιστρέφοντας από ένα ταξίδι του στην Ιταλία που ήταν ευτυχισμένος, ερωτευμένος, που είχε περάσει υπέροχα εκεί, ίσως ήταν η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής του, αποφάσισε να γράψει για πρώτη μια κωμωδία, που τον πίεζαν όλοι να γράψει. Κατά την διάρκεια των προβών του πρώτου ανεβάσματος του Rose tattoo ήταν παρόν στις πρόβες και σχεδόν κάθε μέρα άλλαζε το κείμενο, σε σημείο που ήταν εξαντλητικό για τους ηθοποιούς. Στο τέλος είπε αυτή την κωμωδία κατάφερα να γράψω. Έχει τόση μαεστρία στο γράψιμό του. Γεννιούνται όλα τόσο αληθινά, γιατί είναι συναισθήματα που βιώνει ο άνθρωπος πραγματικά. Εξάλλου έτσι είναι και η ζωή. Ένα ταξίδι με δραματικές και φωτεινές στιγμές. Μερικές φορές είναι σα να πρέπει να περάσεις από το ένα στάδιο για να μπορέσεις να πας στο επόμενο.
Ποια είναι τα κεντρικά σημεία που επιμένετε με τη σκηνοθεσία σας;
Πάντα με ενδιαφέρει να ακουστεί το κείμενο. Να αφηγηθούμε την ιστορία. Είναι ένα έργο που όλοι θέλουν να ερωτευτούν. Όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του, καίγεται για να συνευρεθεί ερωτικά. Είναι ένα ερωτικό έργο. Ένα έργο που υμνεί τον έρωτα ως πράξη. Επίσης, όπως κάνει εξάλλου πάντα ο Ουίλιαμς φωτίζει μοναδικά την τρυφερή αλλά και ανταγωνιστική σχέση της μάνας με την κόρη. Πόσο μπορεί να αποδεχθεί η μάνα ότι και η κόρη της μπορεί να έχει προσωπική ζωή. Όλοι οι ρόλοι είναι υπαρκτοί χαρακτήρες που βλέπουμε το ψυχογράφημα τους καθαρά απάνω στη σκηνή.
Αυτή η αγωνιώδης προσπάθεια της ηρωίδας να κρατήσει τη μνήμη του άντρα της ζωντανή, πώς λειτουργεί για εσάς; Είναι μάταιη ή πολύ αληθινή;
Δεν ξέρω να σας πω με σιγουριά τι είναι μάταιο και τι όχι. Ξέρω μόνο ότι καλό είναι, ότι νιώθει κανείς αληθινά να το εκφράζει, να το βιώνει. Είναι σημαντικό βέβαια και πάντα ζηλευτό να βλέπεις ανθρώπους ταγμένους σε μια σχέση αλλά αν παράφραζα λίγο μια φράση που λέει η Σεραφίνα, η κεντρική ηρωίδα μας, θα ταίριαζε πολύ σε μένα. «Όταν μια σχέση καίγεται, καλό είναι να την παίρνει ο άνεμος». Χωρίς να ξεχνώ ότι το είναι μας, είναι οι μνήμες μας.
Για σας το διπλό κρεββάτι μπορεί να είναι όντως θρησκεία όπως για την Σεραφίνα Ντέλλε Ρόζε;
Νομίζω είναι η πιο ωραία ερώτηση σε συνέντευξη που μου έχουν κάνει γι’ αυτή μου την σκηνοθεσία. Είναι όλο το έργο αυτή η ερώτηση. Απαντώ μονολεκτικά. Ναι είναι θρησκεία. Το ωραίο του έργου είναι ότι αυτό η Σεραφίνα το λέει στον παπά. Κι εκεί αποκτάει άλλη αξία. Χάνει το οτιδήποτε πονηρό και γίνεται αληθινό, καθαρό και ιερό! Η ερωτική πράξη είναι μέρος της ζωής μας. Αν αντιμετωπίζουμε το σώμα μας ως ναό δεν υπάρχει τίποτα που να είναι μεμπτό. Πιστεύω και εμμένω ότι ένα ζευγάρι πρέπει να βρίσκει τρόπο να διατηρεί στη σχέση του τον ερωτισμό. Δεν πρέπει να χάνεται, δεν είναι φιλική σχέση. Φιλική σχέση έχω με μια φίλη μου, με την σύντροφο μου έχω κάτι άλλο που μας ενώνει. Η Σεραφίνα όλα τα χρόνια που ήταν παντρεμένη με τον άντρα της, διατηρούσε ζωντανή την ερωτική φλόγα για το σύντροφό της. Είναι μια μάχη αυτή καθημερινή για να μην χαθεί το πάθος, γιατί αν δεν το κυνηγάς μπορεί εύκολα να εξατμιστεί. Η καθημερινότητα πάντα λειτουργεί ισοπεδωτικά σ’ αυτά κι εσύ οφείλεις να βρεις τρόπο να δημιουργείς τις συνθήκες και να ξεγελάς το χρόνο. Θα έλεγα απλά ότι είναι στόχος ζωής το διπλό κρεβάτι μας να το θεωρούμαι ιερό.
Η ζωή πρέπει πάντα να προχωράει τελικά;
Πάντα! Είναι μονόδρομος αυτό. Καταλαβαίνω ότι η απώλεια ενός ανθρώπου από τη ζωή μας για οποιοδήποτε λόγο, είναι κάτι σκληρό. Δύσκολο να αντιμετωπιστεί η απουσία αλλά ακόμα και η απόρριψη. Πρέπει όμως η ζωή να συνεχίζεται. Να γινόμαστε όσο περνάνε τα χρόνια πιο ανοιχτοί στο να αποδεχτούμε την φθαρτότητα μας. Να συμβιβαστούμε με την δική μας απώλεια. Ο Ουίλιαμς μέσα στο έργο λέει «καλό είναι κάνεις να βιώνει κανείς το πένθος του αλλά όταν το παρακάνει αυτό καταντάει εγωισμός». Γιατί ναι, το πιστεύω αυτό, πολλές φορές η απώλεια χτυπάει τον εγωισμό μας. Αλλά ακόμα και σε δύσκολες απώλειες πρέπει να βρίσκομαι το κουράγιο να συνεχίζουμε.
Παρουσιάζοντας Ουίλιαμς σ’ ένα περιφερειακό θέατρο, τι προσδοκίες έχετε από τους θεατές;
Θεωρώ σημαντική την ύπαρξη των Περιφερειακών θεάτρων στη χώρα μας. Περνώντας ως καλλιτεχνικός διευθυντής από το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κοζάνης, κατάλαβα ότι αν υπάρχει πίστη από το Υπουργείο Πολιτισμού και δουλειά από τους διευθυντές των θεάτρων, μπορούν να γίνουν σημαντικά πράγματα στον πολιτισμό της χώρας μας. Η παραγωγή πολιτισμού δεν είναι ίδιο όπως η κατασκευή ενός δρόμου, που γίνεται μια φορά. Είναι ένας αγώνας καθημερινός που δεν τελειώνει ποτέ. Πρέπει να δημιουργείς κοινό και να το εκπαιδεύεις καθημερινά και συνεχώς. Τώρα η επιλογή να ανέβει το συγκεκριμένο έργο στην Κοζάνη ήταν ακριβώς στο να πετύχουμε να προσελκύσουμε τον κόσμο της Κοζάνης να έρθει στο θέατρο μας. Να δημιουργηθεί μια παράσταση που να απευθυνθεί σε περισσότερο κόσμο. Πράγμα που έγινε για το διάστημα που παιζόταν εκεί. Τώρα και για δέκα μόνο παραστάσεις έχουμε έρθει να δείξουμε την δουλειά μας στην Αθήνα μετά την πρόσκληση της καλλιτεχνικής διευθύντριας του Θέατρου Τέχνης κας Μαριάννας Κάλμπαρη.
