Χρήστος Ναούμ: «Μπήκα σε τάφους και ξαναγύρισα»

Γιατρός-συγγραφέας: Η λογοτεχνία με την επιστήμη πώς συναντήθηκαν;

Θα ανατρέξω σε μια εικόνα από τις λίγες ευχάριστες της παιδικής μου ζωής. Εγραψα μια έκθεση στην Εκτη Δημοτικού με θέμα «Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις» και απάντησα γιατρός. Σε αυτό πιστεύω ότιέπαιξε ρόλο – στο ασυνείδητο – η μητέρα μου, η οποία ήταν φιλάσθενη. Πέρασα μια δύσκολη ζωή και μια πολύ άσχημη παιδική ηλικία. Μεγάλωσα στις Τζιτζιφιές, εκεί όπου ήταν τα μαγαζιά που τραγουδούσαν η Πόλυ Πάνου, η Καίτη Γκρέυ. Η περιοχή έχει πάρει το όνομά της από την τζιτζιφιά, ένα ανθοφόρο δέντρο που μυρίζει πολύ ωραία την άνοιξη και κάνει μικρούς καρπούς σαν τις ελιές. Ηταν γεμάτη η περιοχή από αυτά τα δέντρα. Τώρα έχει απομείνει ένα όλο κι όλο, και το δείχνω στους φίλους μου όταν θέλουν να τους ξεναγήσω στη γειτονιά μου.

Μένετε ακόμη εκεί;

Εφυγα και τελευταία επέστρεψα, αν και όπως σας είπα δεν έχω καλές μνήμες από εκείνη την περιοχή. Βέβαια δεν έχει σχέση με εκείνα τα χρόνια. Τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα και μέσα μου και στη γειτονιά. Τότε ήμουν ένα χοντρουλό αγόρι με έναν αέρα θηλυπρέπειας, που έγινε αιτία πολλών συζητήσεων, κουτσομπολιού και εκφοβισμού. Αυτό που λέμε σήμερα μπούλινγκ, εξαιτίας της λεπτής φωνής μου, της πιο αεράτης κίνησης, ότι μου άρεσε να παίζω με κορίτσια. Το έζησα πολύ έντονα και το πλήρωσα ακριβά.

Με ποιον τρόπο;

Εχω υποστεί πολύ μεγάλη βία. Και από τον κοινωνικό περίγυρο και από το σπίτι μου, αφού οι γονείς μου πιεζόντουσαν, δεν είχαν να στηριχτούν πουθενά και είχαν πολλά προβλήματα να επιλύσουν. Μάλλον δημιουργούσα προβλήματα παρά έλυνα. Ο πατέρας μου ήταν ανύπαρκτος, ενώ η μητέρα μου ήταν σκληρή και αυταρχική. Είχε υστερικές κρίσεις και εξαιτίας αυτών έμενε στη μέση πάρα πολλές φορές οποιαδήποτε κοινωνική εκδήλωση είχαμε. Τρομακτική φιγούρα ήταν και η δασκάλα που είχα στο ιδιωτικό σχολείο που πήγαινα. Με έδερνε μόλις με έβλεπε. Η θηλυπρέπειά μου διακινούσε μέσα της αρνητικά συναισθήματα. Κάτι και για τον εαυτό της προφανώς. Ηταν μια ψηλόλιγνη μαυροφορεμένη, με μαύρες μπότες, άσπρα μαλλιά και κόκκινο κραγιόν. Υπήρξε μέρα που πήγα με ξεραμένα αίματα στη μύτη στο σπίτι.

Τα έχετε πει στη μητέρα σας αυτά;

Οχι. Μια τέτοια συζήτηση δεν θα εξυπηρετούσε. Είναι ένας αυταρχικός άνθρωπος, όπως σας είπα. Δεν έχει νόημα αφού είναι αδύναμη και έχει ανάγκη τη φροντίδα.

Της την προφέρετε φαντάζομαι.

Αλίμονο, αφειδώς. Ποτέ δεν είχαμε καλές σχέσεις, αλλά τώρα πια ούτε αυτό έχει νόημα. Θυμάμαι όμως πόσο έχω υποφέρει. Εξαιτίας της θηλυπρέπειάς μου με έτρεχαν σε διάφορους γιατρούς. Ολοι είχαν από μια θεωρία και ο ψυχίατρος μου έδινε φάρμακα. Ενιωθα ότι έδινα έναν άνισο αγώνα. Πάλευα τι; Να καταλύσω τη φύση με την οποία γεννήθηκα;

Πώς μετά αυτή τη σκληρότητα που ζήσατε η ματιά σας παραμένει τρυφερή ακόμη απέναντι στη ζωή;

Εχετε δίκιο! Και αυτό το περνάω στους ήρωες των βιβλίων μου. Ξέρετε, επέλεξα την καλοσύνη από το να ήμουν σκληρός και άτεγκτος. Ισως και γιατί αγαπώ πάρα πολύ τη ζωή. Θεωρώ ότι όταν δίνεις αγάπη σού έρχεται πίσω από άλλα ρεύματα. Θέλω να απολαμβάνω τη ζωή που στερήθηκα. Μπήκα σε τάφους και ξαναγύρισα. Αν δεν είχα περάσει όλα αυτά τα σκοτεινά τούνελ στη ζωή μου, δεν θα ήμουν αυτός που έγινα.

Ενα αγόρι διαφορετικό εκείνη την εποχή ήταν πόλος έλξης για να δεχτεί την αγριότητα της εποχής.

Και – γιατί να μην το πούμε; – παιδεραστές. Εύκολη λεία.

Εχετε τέτοια εμπειρία;

Δυστυχώς, ναι. Ημουν οκτώ ετών και συνέβη με έναν γείτονα. Εκείνη την εποχή έβγαιναν κάθε Παρασκευή τα φωτορομάντζα και πήγαινα στο σπίτι του και τα διάβαζα. Μια μέρα πήγα με το μαγιό – η θάλασσα ήταν δίπλα και πήγαινα για μπάνιο. Αυτή η σχέση που ξεκίνησε με αποπλάνηση και βιασμό κράτησε δύο χρόνια.

Συνεχίσατε να πηγαίνετε.   

Από φόβο, ναι. Με απειλούσε και μου έλεγε «εσύ φταις, εσύ με προκάλεσες». Για όλα έφταιγα εγώ. Συνειδητοποίησα ότι αυτή η σεξουαλική σχέση δεν υφίσταται με τη συναίνεσή μου όταν ήμουν γύρω στα 25. Μέχρι τότε πίστευα ότι ήμουν πηγή όλων των δεινών μου. Και στο σπίτι μου τι να πω; Φοβόμουν πάρα πολύ. Φανταστείτε ότι μια μέρα με έστειλε η μητέρα μου να πάρω το ταψί με το φαγητό από τον φούρνο και μου έπεσε. Μάζεψα τις πατάτες, τις έβαλα πάλι στο ταψί και τις φάγαμε, γιατί έτρεμα τις συνέπειες. Με τιμωρούσαν γιατί υπήρχα.

Οπότε ήταν αδύνατο να αποκαλύψετε την αποπλάνησή σας με τον γείτονα. Πώς καταφέρατε να ξεφύγετε;

Η ιστορία αυτή τελείωσε πολύ άσχημα. Ηταν Χριστούγεννα και ήθελα να εξομολογηθώ στον παπά. Ηθελα άφεση. Αντί να βρω αποκούμπι, με διαπόμπευσε ο ίδιος ο εξομολόγος μου. Πήγα να κοινωνήσω και με έσπρωξε λέγοντάς μου: «Εσύ δεν μπορείς να κοινωνήσεις». Από εκεί άρχισε το δράμα μου. Μαθεύτηκε φυσικά και ομολόγησα στο σπίτι μου τι ακριβώς έγινε. Ο γείτονας έφυγε σε μια νύχτα. Εγώ έγινα ένα χοντρό παιδί που κλείστηκα στον εαυτό μου και δραπέτευα με το διάβασμα. Αυτό μού δημιούργησε την επιθυμία να γνωρίσω τη ζωή. Είχα συνειδητοποιήσει ότι είχα πάρει έναν δρόμο που δεν τον ενέκριναν οι άλλοι. Οσο με πιέζανε τόσο πιο επιθετικός γινόμουν.

Δηλαδή;

Καταλάβαινα ότι μου αρέσουν οι άντρες. Εκείνα τα χρόνια ήταν δύσκολα. Ολα γίνονταν κρυφά. Κάναμε σεξ και μετά ούτε μου μιλούσαν. Εγώ όμως είχα ανάγκη να αγαπηθώ. Αυτό που δεν είχα νιώσει. Και όλα έγιναν ένας αχταρμάς. Εψαχνα την αγάπη μέσω του σεξ. Προσπάθησα να πάω με γυναίκες για να αποδείξω ότι λειτουργώ ως άντρας αλλά δεν τα κατάφερα. Θυμάμαι ότι είχα ψωνίσει μια γυναίκα από ένα ξενοδοχείο που είχε μια χαρακιά στο πρόσωπό της. Επέλεγα άτομα που είχαν σημάδια βίας πάνω τους, γιατί είχαμε κάτι κοινό. Τώρα που σου τα διηγούμαι το συνειδητοποιώ.

Παρ’ όλα αυτά πιστεύετε στον Θεό.

Βεβαίως. Εχω πάει 35 φορές στο Αγιον Ορος. Η πίστη μου δεν επηρεάστηκε από έναν παπά μιας ενορίας σε μια συντηρητική και λαϊκή γειτονιά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60.

Αν δεν είχατε βιώσει αυτό το επώδυνο γεγονός πιστεύετε ότι θα ήταν αλλιώς η ζωή σας;

Θα ήμουν ομοφυλόφιλος αλλά θα είχα γνωρίσει τον έρωτα πιο τρυφερά, πιο ανθρώπινα. Πήρα έναν λάθος δρόμο αλλά με έσπρωχνε το ένστικτό μου. ‘Η θα τρελαινόμουν ή θα έπρεπε να βρω διέξοδο. Την έβρισκα στους πορνό κινηματογράφους της εποχής.

Δεν υπήρξατε ευτυχισμένος με έναν σύντροφο;

Βεβαίως. Ημουν 10 χρόνια σε σχέση. Ημουν πολύ ευτυχισμένος και μου συμπαραστάθηκε όταν αρρώστησα από νεφρική ανεπάρκεια. Μου είχε πει μάλιστα ότι θα μου έδινε το νεφρό του – γιατί μου είπαν ότι πρέπει να περιμένω 10 χρόνια. Τόσος είναι ο χρόνος αναμονής. Οχι μόνο δεν το έκανε αυτό αλλά με εγκατέλειψε με έναν άλλο.

Η ερωτική απογοήτευση πήγε πίσω σε σχέση με το ζήτημα της υγείας που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε.

Δεν ξέρω, είναι όλα θολά. Η περιπέτεια της υγείας μου ήταν ένα ακόμα μάθημα. Μου έλεγαν: «Αν θες να κάνεις μεταμόσχευση πρέπει να περιμένεις 10 χρόνια. Αλλιώς πήγαινε σε κανέναν Πακιστανό». Εμπόριο οργάνων – γιατί να μην το πούμε.

Το σκεφτήκατε;

Ούτε μια φορά. Βρήκα τη δύναμη να πάω στη Γαλλία – δεν θα πω την πόλη – για μεταμόσχευση. Εμεινα πέντε μήνες εκεί για να μπορούν να με παρακολουθούν μετά την επέμβαση. Δεν ήταν εύκολη η ζωή μετά, αλλά είναι ζωή. Τώρα πια νιώθω λυτρωμένος. Δεν με αγγίζουν αυτά – ούτε καν οι διακρίσεις τόσο ως επιστήμονα όσο και ως συγγραφέα. Αυτό που μετράει για μένα είναι ότι κατάφερα να έρθω σε συμφωνία με τον εσωτερικό μου εαυτό. Αυτή ήταν η λύτρωσή μου. Θα έρθει η ώρα που θα πάω στη σιωπή και στο σκοτάδι. Τώρα θέλω το φως.

Θα σας απασχολήσουν αυτά τα ζητήματα στο νέο σας βιβλίο;

Βέβαια. Θα αφηγηθώ αναλυτικά ό,τι καλό και κακό έζησα. Αλλά έχει πολύ δρόμο για να ολοκληρωθεί ακόμη. Πρέπει να στρωθώ στο γράψιμο.

Πώς θα ξεκινάει;

Ενώ οδηγώ με παίρνουν τηλέφωνο και μου λένε ότι έχω καρκίνο. Γιατί έχω περάσει και από αυτό. Ακούω ένα ερωτικό τραγούδι της Αλέκας Κανελλίδου και σκέφτομαι: Ερωτας ή θάνατος;