Αργά αλλά σταθερά, με επιμονή και μεθοδικότητα ξετυλίγεται ο διαχρονικός σχεδιασμός της Αγκυρας για «γκριζάρισμα» του Αιγαίου, γεγονός που επιβεβαιώνουν (εκτός από τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς της γείτονος) οι έλληνες ακρίτες και ιδίως οι αλιείς. Αυτοί που ζουν από τη θάλασσα έχουν – σχεδόν όλοι τους – να διηγηθούν από ένα περιστατικό παρενόχλησης κατά τη διάρκεια άσκησης του επαγγέλματος που θρέφει τους ίδιους και τις οικογένειες τους.
Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Παράκτιας Αλιείας Καλύμνου «Παναγία Υπαπαντή» Μανώλης Κουλλιάς, περιγράφει περιστατικά που ενώ φαντάζουν σχεδόν εξωπραγματικά για τους παροικούντες το κράτος των Αθηνών, αποτελούν τη σκληρή καθημερινότητα όσων βιοπορίζονται από τα νερά ανάμεσα στα νησιά του Αιγαίου και στα τουρκικά παράλια. «Τα τελευταία χρόνια δεν μπορούμε καν να πλησιάσουμε στην περιοχή των Ιμίων. Οσοι το έχουν επιχειρήσει έχουν κινδυνεύσει από τα σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής» λέει ο αλιέας που από τα οκτώ του χρόνια ψαρεύει στα ίδια νερά.
Το «γαϊτανάκι του διωγμού»
Μέχρι και πριν από τρία χρόνια οι έλληνες ψαράδες είχαν καταφέρει να έχουν σταθερή παρουσία στην περιοχή, ιδιαίτερα κατά την περίοδο αλίευσης τσιπούρας (αρχές Δεκεμβρίου – τέλη Ιανουαρίου) και εργάζονταν πλάι σε τούρκους συναδέλφους τους, που ήταν σαφώς λιγότεροι, με αμοιβαίο σεβασμό: «Παρά τον ψυχολογικό πόλεμο και τις παρενοχλήσεις, που κυμαίνονταν από λεκτικές απειλές και ανάκρουση εθνικιστικών εμβατηρίων από τα μεγάφωνα των περιπολικών μέχρι και κόψιμο καλαδουριών ή κατάβρεγμα με μάνικες, καταφέρναμε με σωστή διαχείριση και ψυχραιμία να δουλεύουμε. Πενήντα οικογένειες ζούσαν από τις ψαριές».
Οπως περιγράφει ο 38χρονος, που ύστερα από σπουδές στο Τμήμα Λογιστικής του ΤΕΙ Πειραιά επέστρεψε στον τόπο του, τα προβλήματα έγιναν εντονότερα το 2014, όταν έλληνες ψαράδες πρωτοδημοσίευσαν σε αθηναϊκά ΜΜΕ βίντεο με τις τουρκικές προκλήσεις: «Από τότε ξεκίνησε το γαϊτανάκι του διωγμού μας. Η δημοσιότητα που πήρε το θέμα του λεγόμενου “πόλεμου της τσιπούρας” άλλαξε τη συμπεριφορά των Τούρκων. Εγιναν πιο επιθετικοί. Δεν μπορούσαμε να δουλέψουμε».
Τον επόμενο χρόνο οι έλληνες ψαράδες σταδιακά επέστρεψαν και πάντα με την παρουσία του Λιμενικού Σώματος συνέχισαν τις ψαριές τους. «Η στήριξη που μας παρείχε το Λιμενικό αποτελούσε εγγύηση για εμάς. Ιδίως τα στελέχη της Καλύμνου ήταν πάντοτε εκεί όταν τα χρειαζόμασταν, παρά τον αυξανόμενο φόρτο εργασία» υπογραμμίζει ο Κουλλιάς. Η σχετική ηρεμία, ωστόσο, δεν διήρκεσε για πολύ και πάλι.
Αρκούσε μια φράση του τότε υφυπουργού Παιδείας Κώστα Ζουράρι, τον Δεκέμβριο του 2016, για να γίνουν οι Τούρκοι… Τούρκοι, όπως χαρακτηριστικά λέει ο πρόεδρος των αλιέων της Καλύμνου. «Ηταν η περιβόητη δήλωσή του σύμφωνα με την οποία δεν θα πείραζε αν χάναμε και μερικά νησιά» εξηγεί για να περιγράψει την προσωπική του εμπειρία που τον έκανε να μην επιστρέψει στα Ιμια. Τουλάχιστον όχι μέχρι να βελτιωθούν οι συνθήκες.
«Την επόμενη μέρα εμφανίστηκαν δύο τουρκικά περιπολικά και κατόπιν ένα ελληνικό. Οι Τούρκοι άρχισαν να φωνάζουν. Καταλάβαμε ότι είχαν άλλη διάθεση. Αγρια. Προσπαθούσαν να μας εμβολίσουν. Με νοήματα και σπαστά αγγλικά τους έδωσα να καταλάβουν ότι θα μαζέψω το παραγάδι και θα φύγω. Με το που πιάνω το καλαδούρι, όμως, ξεκίνησε ένα από τα σκάφη να επιταχύνει και μόλις έφτασε στα 50 μέτρα έδωσε όλα τα γκάζια. Το κύμα που δημιούργησε γέμισε το καΐκι, μας έκανε μούσκεμα και φυσικά παρέσυρε τα πάντα. Σκέφτηκα “εδώ πλέον κινδυνεύουμε”. Εκοψα το παραγάδι όπως όπως και έφυγα. Αυτή ήταν η τελευταία μέρα μας στα Ιμια».
Οι ευθύνες
Ο Κουλλιάς τονίζει, πάντως, ότι μερίδιο ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση φέρουν και οι ίδιοι οι ψαράδες που με τη δημοσιοποίηση των βίντεο μπαίνουν στον πόλεμο εντυπώσεων της Αγκυρας. Ευθύνες, όμως, καταλογίζει και στα ΜΜΕ που επίσης καλλιεργούν πολεμικό κλίμα, όπως και σε μερίδα πολιτικών που έχουν προβεί σε απερίσκεπτες δηλώσεις, ρίχνοντας νερό στον μύλο της τουρκικής προπαγάνδας. Κυρίως, ωστόσο, ψέγει την πολιτεία επειδή, όπως μαρτυρεί, από το 2016 μείωσε την παρουσία του Λιμενικού στην περιοχή με αποτέλεσμα οι ισορροπίες να ανατραπούν.