«Σταματήστε επιτέλους ν’ αδιαφορείτε στα περιστατικά κλοπών και διαρρήξεων που καταγγέλλουν οι πολίτες». Αυτή είναι η εντολή και το περιεχόμενο εγγράφου που έστειλε προ τριών ημερών η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. σε όλες τις αστυνομικές υπηρεσίες της Αττικής και αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ». Το έγγραφο αυτό αποτελεί μια εντυπωσιακή παραδοχή των προϊσταμένων της ΕΛ.ΑΣ. ότι σε δεκάδες αστυνομικά τμήματα της Αττικής δεν καταγράφονται και δεν ερευνώνται χιλιάδες αδικήματα εις βάρος πολιτών. Επιπλέον πολλές φορές αποφεύγονται οι συλλήψεις των δραστών με επίκληση έλλειψης προσωπικού ή γιατί αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. θεωρούν… μάταιη τη σχετική διαδικασία αφού «προβλέπουν» ότι οι συλληφθέντες θ’ αφεθούν ελεύθεροι. Κι όλα αυτά ενώ η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. έχει προχωρήσει σε νέο σχεδιασμό εμφανούς αστυνόμευσης με αστυνομικές ομάδες «σάρωσης» 16 περιοχών του κέντρου της Αθήνας όπου σημειώνεται σημαντική εγκληματικότητα.
Κάθε χρόνο λοιπόν σε όλη τη χώρα δηλώνονται επισήμως από την ΕΛ.ΑΣ. περίπου 75.000 κλοπές και διαρρήξεις: 19.000 αφορούν ΙΧ, αρπαγές αντικειμένων και πορτοφολιών, περίπου 5.000 γίνονται σε συγκοινωνιακά μέσα, 10.000 σε ανοικτούς χώρους, 10.000 αφορούν αρπαγές τσαντών και περίπου 12.000 άλλων μορφών κλοπές. Ακόμη σημειώνονται περίπου 2.000 ληστείες με απειλή όπλου, μαχαιριού από τους δράστες σε μετρό, λεωφορεία κ.λπ. ή και στη μέση του δρόμου. Ποσοστό περίπου 65% αυτών των εγκληματικών ενεργειών διαπράττεται στην Αττική.
Τριπλάσια αδικήματα
Ομως αυτοί οι αριθμοί δεν αποτυπώνουν την αλήθεια και θεωρούνται ότι τα σχετικά αδικήματα εις βάρος πολιτών είναι τουλάχιστον τριπλάσια. Κι αυτό γιατί χιλιάδες πολίτες που σπεύδουν σε αστυνομικές υπηρεσίες να καταγγείλουν ότι έπεσαν θύματα κλοπής ή ληστείας δέχονται τις προτροπές και τις παραινέσεις αστυνομικών να μην υποβάλουν μήνυση (σε αυτή την περίπτωση η κλοπή καταγράφεται επισήμως στο online σύστημα της ΕΛ.ΑΣ.) με βασική αιτιολογία ότι είναι αναρμόδιοι, έχουν έλλειψη προσωπικού και οι μηνύσεις οδηγούν σε προανάκριση στην οποία δεν μπορούν ν’ ανταποκριθούν και θα υπάρξει καθυστέρηση στην αντικατάσταση των χαμένων ταυτοτήτων, πιστωτικών καρτών που βρίσκονται σε κλεμμένες τσάντες, πορτοφόλια κ.λπ. Αυτή λοιπόν η προβληματική κατάσταση αποτυπώνεται στο έγγραφο με τίτλο «Ανταπόκριση των αστυνομικών υπηρεσιών σε περιστατικά κλοπών και ληστειών εις βάρος πολιτών» που στάλθηκε από ανώτατους αξιωματικούς στις 7 Φεβρουαρίου 2020.
Στο έγγραφο γίνεται αρχικά μνεία στο προφανές καθήκον των αστυνομικών να επιλαμβάνονται περιπτώσεων κλοπών σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους εις βάρος πολιτών, όπως και τουριστών.
Ωστόσο στο έγγραφο της ΕΛ.ΑΣ. υπογραμμίζεται: «Παρότι έχουν κατ’ επανάληψη εκδοθεί οδηγίες και κατευθύνσεις για την ορθή εκπλήρωση της συγκεκριμένης αποστολής, περιέρχονται παράπονα των πολιτών για πλημμελή ανταπόκριση του προσωπικού των υπηρεσιών στις οποίες προσέτρεξαν για να καταγγείλουν εις βάρος τους κλοπές, με την επίκληση φερόμενης τοπικής ή καθ’ ύλην αναρμοδιότητας, φόρτου εργασίας κι έλλειψης προσωπικού». Κι ακολούθως ζητείται: «Κατόπιν των ανωτέρω παρακαλούμε να δώσετε τις κατάλληλες οδηγίες στις αρμόδιες υπηρεσίες σας για την πληρέστερη ανταπόκριση του προσωπικού σε καταγγελίες κλοπών εις βάρος πολιτών με κύριο γνώμονα τη συλλογή του απαραίτητου αποδεικτικού υλικού και για την εκδήλωση όλων των ενεργειών για την παραπομπή των δραστών ενώπιον των εισαγγελικών Αρχών».
Τι συμβαίνει στην πράξη
Σύμφωνα με τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ., πολλοί αστυνομικοί υποδεικνύουν στους πολίτες που προχωρούν σε σχετικές καταγγελίες να κάνουν μια απλή δήλωση απώλειας των εγγράφων και ότι ήταν τάχα αφηρημένοι και όχι θύματα κακοποιών. Μάλιστα τους αναφέρουν ότι «αρκεί μια τυπική, γρήγορη συμπλήρωση ενός – δύο δηλωτικών εγγράφων από τους πολίτες και αμέσως κινούνται οι διαδικασίες για την αντικατάσταση των ταυτοτήτων, ταξιδιωτικών εγγράφων, πιστωτικών καρτών κ.λπ.». Ακόμη σε αρκετές περιπτώσεις αστυνομικά τμήματα δεν προχωρούν σε αποδοχή μηνύσεων από πολίτες, αλλά καταγράφουν τα συμβάντα ως υποτιθέμενα δελτία περιπολιών της ΕΛ.ΑΣ. Κι έτσι οι κακοποιοί «απαλλάσσονται» από τα αδικήματα λόγω αυτής της τακτικής των αστυνομικών.
Χαμηλόβαθμα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. σημειώνουν ότι οι διαδικασίες ενίσχυσης περιπολιών, ειδικών υπηρεσιών κ.λπ. έχουν οδηγήσει σε αποψίλωση πολλών αστυνομικών τμημάτων και υπάρχουν περιπτώσεις όπως αυτή στο Κερατσίνι όπου σημειώνεται αποδυνάμωση της τάξης του 30%-50%. Κι όχι μόνο δεν υπάρχει η δυνατότητα εξυπηρέτησης πολιτών, αλλά μόνο ένας αστυνομικός φρουρεί 50 κρατουμένους.