Η παράσταση «Ο τελευταίος αντάρτης» του Α. Ζαφείρη ανεβαίνει κάθε Τετάρτη στις 21.00 στο θέατρο Άβατον σε σκηνοθεσία Ιωάννας Νιάχα. Πρωταγωνιστούν οι Τασούλα Μαρία Δεληγιάννη, Μαρία Καρύδη, Πηγή Κεφαλά, Χάρις Μπεζιούλα και Λυδία Ορφανουδάκη.
Πρόκειται για την πραγματική ιστορία, της τελευταίας ομάδας του Δημοκρατικού Στρατού στο Γράμμο. Πέντε ιστορίες γυναικών-μαχητριών της ομάδας, διατρέχουν οριζόντια τη Δεκαετία της Φωτιάς, 1940-1949. Την σκηνική σύνθεση, συμπληρώνει ηχητικά, η αφήγηση του Τάκη Σάντρα (Δημήτρης Ζαφείρης), του τελευταίου μέλους της ομάδας.
Η σκηνοθέτρια της παράστασης μιλάει στα «ΝΕΑ» για τις γυναίκες του έργου, τα ιστορικά γεγονότα και την ίδια την παράσταση.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Όταν ήμασταν σε αναζήτηση έργου με την ομάδα, πρότεινα το συγκεκριμένο έργο γιατί, είχα δει το πρώτο ανέβασμα και είχα εντυπωσιαστεί, από το κείμενο. Είχαμε αποφασίσει, η φετινή παραγωγή να είναι ένα έργο που θα αφορά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο, οπότε καταλήξαμε σε αυτό.
Τι ιστορική έρευνα χρειάστηκε να κάνετε για να στήσετε την παράσταση;
Για την χρονική περίοδο 1940-1949, στην οποία διαδραματίζεται και το έργο, ανατρέξαμε σε βιβλιογραφία, ντοκιμαντέρ, άρθρα και δημοσιεύσεις. Σε ότι αφορά την ζωή του Τάκη Σάντρα, που είναι ουσιαστικά και «Ο Τελευταίος Αντάρτης», ρωτήσαμε τον γιό του και συγγραφέα του έργου, τον Α. Ζαφείρη.
Δεδομένου ότι η αφήγηση γίνεται από γυναίκες που σκηνοθετούνται από γυναίκα, τονίζεται ίσως κι υποσυνείδητα η θέση της γυναίκας στην αντίσταση;
Δεν το έχω σκεφτεί καθόλου έτσι, αλλά σίγουρα ο ρόλος των γυναικών στην αντίσταση ήταν ουσιαστικός και δεν νομίζω, ότι το γνωρίζουν πολλοί αυτό. Είναι μια εποχή, που η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία, αρχίζει κι αλλάζει.
Σε μια συγκυρία σημερινή, μια ιστορία ανταρτών τι έχει να πει;
Πολλά! Αρχικά, μας βάζει την ιδέα, στο να γνωρίσουμε το κομμάτι του Εμφυλίου για το οποίο, κυρίως οι νεότερες γενιές, δεν γνωρίζουν τόσα πολλά. Να ξαναθυμηθούν οι παλιότεροι ή να ανακαλύψουν κομμάτια, που μπορεί να υπολείπονται από τις γνώσεις τους και βασικότερο από όλα να μας διδάξει, πώς να μην ξαναεπαναλάβουμε τα ίδια λάθη του παρελθόντος, πρώτα σαν μεμονωμένες μονάδες που είναι ο καθένας μας, αλλά και σαν λαός.
Μένετε πιστή στα ιστορικά γεγονότα ή έχετε και μυθοπλαστικές πινελιές;
Εκτός από κάποια ονόματα που έχει αλλάξει ο συγγραφέας, όλο το κείμενο είναι ιστορικά ακριβές. Και για μένα, σε έργα που έχουν ως βασικό άξονα ιστορικές περιόδους και αληθινά γεγονότα, δεν χωράει η μυθοπλασία. Η ζωή γράφει απίστευτες ιστορίες και σε αυτές, το να προσθέσεις κάτι που είναι «φτιαχτό», αν μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτό τον όρο, αποδυναμώνει την ένταση των στιγμών και της αλήθειας, επί σκηνής.
Πώς η ανδρική ενέργεια μέσω της ηχητικής σύνθεσης στέκεται ανάμεσα στην γυναικεία που κυριαρχεί επί σκηνής;
Το ηχητικό κομμάτι του Σάντρα, που ακούγεται πριν από κάθε σκηνή, ενισχύει ότι διαδραματίζεται στην σκηνή, από τις ηθοποιούς καθώς επίσης «δένει» και την χρονολογική σειρά των γεγονότων.
