Εγκλωβισμένος σε ένα μεγάλο ιδεολογικό αδιέξοδο βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή το προσφυγικό.
Το πλήγμα στο δίπολο πρόοδος – συντήρηση
Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση που έχει θέσει η Κουμουνδούρου και ο Αλέξης Τσίπρας για να λειτουργήσει ως το αντίπαλο δέος του Μητσοτάκης και της σκληρής νεοφιλελεύθερης δεξιάς –όπως έχει ορίσει τον αντίπαλό του ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ- δέχεται πλήγμα από τις τελευταίες εξελίξεις στο προσφυγικό.
Το κυβερνητικό δόγμα της σκληρής στάσης στα σύνορα και το εσωτερικό της χώρας, βρίσκει σύμφωνα με τις πρώτες δημοσκοπήσεις –και με όποιες ενστάσεις μπορεί να έχει κάποιος για την αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων τα τελευταία χρόνια απήχηση ευρύτερα στην κοινωνία και φυσικά στην εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζουν Μητσοτάκη
Σύμφωνα με την έρευνα της Opinion Poll για λογαριασμό του «Πρώτου Θέματος», το 90% των ερωτηθέντων συμφωνεί και μάλλον συμφωνεί με το κλείσιμο των συνόρων. Ειδικότερα δε το 77,3% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ τοποθετείται θετικά για την επιλογή Μητσοτάκη.
Το ακόμα πιο ανησυχητικό για τον ΣΥΡΙΖΑ στοιχείο είναι το γεγονός ότι περίπου οι τρεις στους τέσσερις ψηφοφόρους του (δηλαδή περίπου το 75%) αποδέχονται και την ρητορική της κυβέρνησης που εμφανίζει τους πρόσφυγες ως «ασύμμετρη απειλή» που χρησιμοποιεί ο Ερντογάν εναντίον της Ελλάδας.
Στο σύνολο των ερωτηθέντων τα ποσοστά αποδοχής (ναι και μάλλον ναι) της κυβερνητικής ρητορικής είναι συνολικά 83%.
Η σκλήρυνση της γραμμής στο Προσφυγικό εγκρίνεται επίσης από την κοινή γνώμη σε ποσοστό 81%. Διαφωνεί μόλις το 18%, ενώ σε ότι αφορά τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ εγκρίνουν τη σκληρή γραμμή της κυβέρνησης οι δύο στους τρεις.
Ακόμα και με την παρουσία των Ευρωπαίων αξιωματούχων στον Έβρο όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ανέγνωσε ως φιέστα και τις διακηρύξεις τους ως ευχολόγια χωρίς αντίκρισμα, οι μισοί ψηφοφόροι του έχουν διαφορετική άποψη.
Ουσιαστικά κατά 51% κλείνουν στο να πιστώνουν ως επιτυχία του Κυριάκου Μητσοτάκη την παρουσία της ηγεσίας της ΕΕ στα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο.
Το μόνο ίσως εύρημα που είναι λιγότερο χειρότερο για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι τα ποσοστά αισιοδοξίας όπου οι ψηφοφόροι του κατά 60% παραμένουν απαισιόδοξοι ως προς το κατά πόσο θα οδηγήσουν σε οριστικές λύσεις οι επιλογές της κυβέρνησης.
Μέγα πρόβλημα για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το γεγονός ότι στην δημοσκόπηση αυτή το 29% των ερωτηθέντων δηλώνει ικανοποιημένο από τη θέση και τους χειρισμούς του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Το 62% των ερωτηθέντων απαντά αρνητικά.
Στην πραγματικότητα εδώ καταγράφεται ένα ποσοστό, -έστω και κατά τι- μικρότερο της δύναμής του στις εκλογές της 7ης, που αξιολογεί θετικά τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ.
Καθοδική πορεία για την … προοδευτική παράταξη
Η γενική εικόνα μάλιστα της δημοσκόπησης στην καλύτερη περίπτωση δείχνει μια στασιμότητα με καθοδική τάση για τον ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα σε συνδυασμό με μια αντίστοιχη τάση για το ΚΙΝΑΛ.
Στην πραγματικότητα οι δυνάμεις που έχει φωτογραφίσει ως προοδευτικές ο Αλέξης Τσίπρας επιδιώκοντας τη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ στο πλαίσιο της προοδευτικής συμμαχίας έχουν σοβαρό πρόβλημα καθώς φαίνεται με όπλο το προσφυγικό η ΝΔ επιχειρεί όχι μόνο να ηγεμονεύσει αλλά να κερδίσει και ότι κινείται δεξιότερα αυτής.
Βέβαια τα ευρύματα και οι τάσεις είναι ανάλογες και για τα άλλα κόμματα και αυτό δείχνει πως είναι μάλλον περισσότερο δύσκολο για τον Αλέξη Τσίπρα και το ΣΥΡΙΖΑ να ελιχθεί.
Δύο καρπούζια
Το ζήτημα αυτό απασχολεί την Κουμουνδούρου έντονα, καθώς θα πρέπει να κρατήσει δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη.
Από τη μια πλευρά θα πρέπει να διατηρήσει μια ρητορική περί δικαιωμάτων, ανθρωπισμού κλπ και από την άλλη θα πρέπει να προσκρούσει στο «ρεαλισμό» μιας ΕΕ όπου ουσιαστικά το μόνο που κάνει είναι να «στηρίζει» την Ελλάδα να πράτει στα σύνορά της και στο εσωτερικό της απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες ότι και ο Όρμπαν στην Ουγγαρία.
Ακόμα χειρότερα, η στήριξη της Ελλάδας από την Ευρώπη είναι για να γίνει η χώρα μας ο δεσμοφύλακας και ο πορτιέρης ενός ευρωπαϊκού φρουρίου. Πόσο διαχειρίσιμο μπορεί να είναι αυτό για μια αριστερή και προοδευτική δύναμη όταν δεν μπορεί να παραβιάσει τα όρια της άσκησης πολιτικής που θέτει η ΕΕ;
Η ρητορική για τις ευθύνες της ΕΕ μάλλον μικρή πρακτική αξία έχουν καθώς ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να απαντήσουν πειστικά πως θα διαχειριστούν τα πράγματα ως κόμμα εξουσίας μέσα σε αυτό το ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι μετά τις δηλώσεις τόσο του ίδιου του κ. Τσίπρα αλλά και άλλων στελεχών της Κουμουνδούρου πως είναι «αυτονόητη» η φύλαξη των συνόρων και πως στον Έβρο αυτό γινόταν και επί ΣΥΡΙΖΑ αλλά χωρίς τυμπανοκρουσίες, αρχίζει σε επίπεδο ρητορικής να γίνεται αποδεκτή η λογική των επαναπροωθήσεων των λεγόμενων παράτυπων μεταναστών κλπ.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι λίγο πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη και Μέρκελ ο ΣΥΡΙΖΑ κάλεσε τον πρωθυπουργό να ζητήσει επί της ουσίας αναθεώρηση της κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας ώστε να μπορούν να γίνονται επαναπροωθήσεις μεταναστών προς την Τουρκία και από την ενδοχώρα της Ελλάδας και όχι μόνο από τα νησιά.
Μέχρι στιγμής ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί τη θέση του κατά των κλειστών κέντρων και ακόμα περισσότερο κατά της χρήσης ξερονησιών (ή ακατοίκητων νησιών) για κλειστά κέντρα όπου θα μεταφερθούν πρόσφυγες και μετανάστες.
Ένα ακόμα πεδίο στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί την αυτονομία του έναντι της κυβερνητικής πολιτικής είναι οι καταγγελίες κατά της κυβέρνησης ότι ανέχεται στο βαθμό που δεν ενθαρρύνει έκνομες ενέργειες από αυτόκλητους «πολιτοφύλακες» που συνιστούν ένα ακροδεξιό παρακράτος στα νησιά και στον Έβρο.
Αναζητείται αντίδοτο στη δεξιά ηγεμονία
Ωστόσο είναι ένα ερώτημα πόσο θα αντέξει να κρατήσει έστω και αυτές τις θέσεις από τη στιγμή που στο προσφυγικό ο ΣΥΡΙΖΑ κατ’ ουσίαν είναι αντιμέτωπος με το ίδιο δίλημμα που βρέθηκε το 2015.
Σε μια Ευρώπη που το μνημόνιο και η λιτότητα έγινε δόγμα που πρέπει να τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια ο ΣΥΡΙΖΑ «υποχρεώθηκε» να το υπογράψει, να το ψηφίσει, να το εφαρμόσει και να το διαχειριστεί και εγκατέλειψε όποιες σκέψεις –αν υπήρξαν τέτοιες- για ρήξη.
Σε μια Ευρώπη που ο Όρμπαν και ο Σαλβίνι γίνεται κανονικότητα με τη βούλα Βερολίνου, Βρυξελλών, Παρισιού και όλων των ευρωπαϊκών πρωτευουσών πως θα διεκδικήσει πολιτικές «αλληλεγγύης»;
Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ όπου σε συνδυασμό με μια σκληρή δεξιά ηγεμονία που επιχειρεί να επιβάλλει και κάνει κοινωνικά αποδεκτή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εντείνει τα αδιέξοδα του Αλέξη Τσίπρα.