Στις 14 Μαρτίου η αφορμή ήταν διπλή. Αφενός, η συμπλήρωση δύο χρόνων από τον θάνατο του Στίβεν Χόκινγκ κι αφετέρου η συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση του Αλμπερτ Αϊνστάιν. Ωστόσο, αυτή η απλή σύμπτωση μεταξύ των δύο μεγάλων ανδρών της φυσικής επιστήμης, στην ουσία τούς φέρνει ακόμα πιο κοντά. Αυτό αποκαλύπτεται μέσα από το ντοκιμαντέρ «Einstein and Hawking: unlocking the Universe», που έκανε πρεμιέρα το περασμένο Σάββατο στο Science Channel σε παραγωγή BBC. Η ταινία, που χωρίζεται σε δύο μέρη, μιλάει για την κληρονομιά που άφησαν αυτά τα δύο φωτισμένα μυαλά στη σύγχρονη επιστήμη ενώ παράλληλα εξερευνά και τις μεγάλες θεωρίες τους με τρόπο εκλαϊκευμένο ώστε να γίνουν ευρύτερα κατανοητές. Διάσημοι σύγχρονοι επιστήμονες αναλύουν στην κάμερα την ιδέα που έχουμε σήμερα για το Σύμπαν και φυσικά τη σχέση μας με την τυχαιότητα.
Αν και στην πραγματικότητα οι δυο τους δεν γνωρίστηκαν ποτέ, υπάρχει μια «εκλεκτική συγγένεια» ανάμεσα στον βρετανό αστροφυσικό και στον γερμανό θεωρητικό φυσικό. Γι’ αυτό και η αφήγηση του ντοκιμαντέρ δένει τους δύο άνδρες, ωστόσο τονίζει και τις μεταξύ τους αντιθέσεις, παραθέτοντας αρκετές λεπτομέρειες της ζωής τους. Για παράδειγμα, ο Αϊνστάιν ήταν κακός φοιτητής, είχε μια μέτρια δουλειά κι ανησυχούσε για το πώς η επιστήμη του μπορεί να καταστρέψει τη ζωή του, τη στιγμή μάλιστα που ως εβραίος επέζησε των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Από την άλλη, ο Χόκινγκ ήταν από την αρχή ταγμένος στη φυσική ανεξαρτήτως κόστους, ακόμα κι όταν έπασχε από αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση. Οι εικόνες πηγαίνουν μπροστά και πίσω διαρκώς ανάμεσα στις ιστορίες τους, που διαχωρίζονται σαφώς λόγω του χρόνου που έζησαν, αλλά ενώνονται χάρη στο ατέρμονο Σύμπαν αλλά και τη δουλειά τους.
Θεωρίες
Στο πρώτο επεισόδιο, παρουσιάζεται κυρίως η σχέση μεταξύ της θεωρίας της γενικής σχετικότητας, των βαρυτικών κυμάτων και της καμπυλότητας του χωροχρόνου. Ο Χόκινγκ μελέτησε τους νόμους που κυριαρχούν στο Σύμπαν, φτάνοντας από το μικρό στο μεγάλο. Ασχολήθηκε με την κβαντική μηχανική, ένα παρακλάδι της φυσικής που περιγράφει τι συμβαίνει με τα υποατομικά σωματίδια, αλλά και τη Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. Στο ντοκιμαντέρ, ο Κιπ Θορν, βραβευμένος με Νομπέλ Φυσικής το 2017 και ο συνεργάτης του Ράινερ Βάις, αναλύουν με απλό τρόπο τη συμβολή του Χόκινγκ στην εξήγηση των μαύρων τρυπών και την επέκταση του Σύμπαντος μετά το Big Bang. Στο δεύτερο επεισόδιο, όμως, πρωταγωνιστεί η 50χρονη αναζήτηση αποδείξεων για τα κύματα βαρύτητας.
Eνώ ο Αϊνστάιν εξέφρασε τη Θεωρία της Σχετικότητας, το ντοκιμαντέρ επίσης αναδεικνύει τους υπόλοιπους επιστήμονες που ερεύνησαν τη θεωρία του με μεγαλύτερη σχολαστικότητα απ’ ό,τι εκείνος. Αλλά και το πώς ο Χόκινγκ έχτισε πάνω σ’ αυτήν δικές του αναλύσεις. Ταξιδεύοντας έναν αιώνα από τη δουλειά του ενός στου άλλου, η αφήγηση στην πορεία κάνει στάσεις σε αξιοσημείωτα πρόσωπα που έκαναν σπουδαίες επιστημονικές ανακαλύψεις. Προκειμένου να ενημερώσει το κοινό για τις τελευταίες εξελίξεις στη φυσική, η κάμερα καταγράφει επίσης τα μηχανήματα που χρησιμοποιήθηκαν για να οδηγηθούν στα σπουδαία αποτελέσματα. Το ντοκιμαντέρ κλείνει με πολλές φράσεις-κλειδιά των δύο επιστημόνων, η καλύτερη όμως είναι η συμβουλή που έδωσε ο Αϊνστάιν: «Μην ακούτε το άτομο που έχει τις απαντήσεις, ακούστε εκείνο που έχει τις ερωτήσεις».
