Φαντάζουν όλα τόσο υπερβολικά με τον κοροναϊό, όμως, είναι η σκληρή πραγματικότητα με την οποία καλούμαστε να ζήσουμε για μήνες. Ισως όχι δύο όπως είπε πρόσφατα ο πρωθυπουργός. Ισως περισσότερο μιας και η επόμενη ημέρα για την ελληνική κοινωνία θα είναι δύσκολη στην οικονομία και η ανασυγκρότηση θα κρατήσει πολύ.
Όταν η Ανγκελα Μέρκελ λέει ότι οι προκλήσεις είναι οι μεγαλύτερες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε αντιλαμβάνεται κανείς πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση.
Η Ελλάδα, όπως και όλη η Ευρώπη, βιώνει συνθήκες πολέμου. Εκτακτες καταστάσεις που απαιτούν κι έκτακτα μέτρα. Ισως σε καμιά άλλη περίπτωση οι Ελληνες δεν θα μπορούσαν να δεχθούν –έστω και με κάποια δυσκολία- τον περιορισμό των ελευθεριών τους.
Η απαγόρευση της συνάθροισης 10 ατόμων και άνω θυμίζει ολοκληρωτικά καθεστώτα κι άλλες σκοτεινές εποχές, είναι όμως, αναγκαίο για να περιοριστεί η εξάπλωση του κοροναϊού.
Η λογική της… αγέλης που ακολούθησαν οι Βρετανοί όχι μόνο δεν αποδίδει αλλά θα έχει και τραγικά αποτελέσματα. Προκειμένου δε να μη γίνει η Ελλάδα όπως η Ιταλία ή η Γαλλία, τα μέτρα καραντίνας που έχουν ληφθεί είναι πιο απαραίτητα από ποτέ.
Και ίσως ακόμη να μην έχουμε δει την κορύφωση των μέτρων. Η κυβέρνηση διαψεύδει τη μερική απαγόρευση κυκλοφορίας, όμως, κι αυτό βρίσκεται στη φαρέτρα της.
Αν διαπιστωθεί ότι οι Ελληνες θελήσουν να μετακινηθούν μαζικά προς την επαρχία, ειδικά όσο πλησιάζει το Πάσχα, τότε δεν αποκλείεται να δούμε ΜΑΤ να αποκλείουν διόδια και περιφερειακούς δρόμους για να εμποδίζουν τα αυτοκίνητα.
Και δεν αποκλείεται να δούμε ακόμη και περιορισμό της κυκλοφορίας μέσα στις πόλεις. Ο κόσμος δηλαδή να μπορεί να πηγαίνει στη δουλειά του ή για ψώνια, αλλά για τίποτε άλλο.
Δεν αποκλείεται να δούμε ακόμη και αναστολή της λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Oτιδήποτε χρειαστεί προκειμένου να περιοριστούν τα κρούσματα και οι νεκροί.
Η επίσημη καταμέτρηση κάνει λόγω για λίγο πάνω από 400 κρούσματα, όμως είναι σίγουρο ότι έχουμε να μετράμε 2, 3 χιλιάδες ή και περισσότερους συμπολίτες μας που νοσούν.
Ευτυχώς τα θύματα είναι ακόμη λίγα, όμως οι ειδικοί προειδοποιούν: Τα χειρότερα είναι μπροστά μας.
Πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν ότι σε άλλες χώρες με νεκρούς ο μέσος όρος ηλικίας των θυμάτων μικραίνει.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι πεθαίνουν πλέον και νέοι, όχι μόνο ηλικιωμένοι. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί και στην Ελλάδα και πόσοι νεότεροι δεν θα αντέξουν τις συνέπειες του κοροναϊού.
Χιλιάδες κρούσματα
Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα υπάρξουν χιλιάδες κρούσματα.
Κάτι το… αδάμαστο ελληνικό πνεύμα που δεν μπαίνει σε καλούπια, κάτι η καθυστερημένη αντίδραση της Πολιτείας στην «έτσι θέλω» εκκλησιαστική εξουσία. Κάτι το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέσα στις τρεις χώρες παγκοσμίως που έχουν κάνει τα λιγότερα τεστ ανίχνευσης του κοροναϊού (επομένως είναι σίγουρη η διασπορά της νόσου), όλα οδηγούν στην έξαρση των κρουσμάτων το επόμενο χρονικό διάστημα.
Ο καθηγητής, Σ. Τσιόδρας καθησυχάζει λέγοντας «δεν θα γίνουμε Ιταλία». Όμως, αν δεν είχαν ληφθεί νωρίτερα όλα αυτά τα μέτρα, αν η κυβέρνηση δεν έδειχνε πυγμή, κι αν δεν ήταν έτοιμη να πάρει ακόμη πιο σκληρές και δύσκολες αποφάσεις, είναι σίγουρο ότι θα μετρούσαμε φέρετρα όπως στη γειτονική χώρα.
Ακόμη δεν έχουμε μπει στο τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου και όλος ο κόσμος είναι παγωμένος.
Στην επαρχία, όπου ζουν κατά κύριο λόγο ηλικιωμένοι, επικρατεί μεγάλος φόβος και οι πολίτες είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους. Εκεί μπορεί το καφενείο να ανοίγει στη… ζούλα, όμως, πλέον ο κόσμος έχει αραιώσει, μένει στα σπίτια του.
Στις μεγάλες πόλεις, και ειδικά στην Αθήνα η εικόνα μοιάζει με διακοπές το 15αύγουστο. Απόκοσμες εικόνες με κλειστά μαγαζιά και άδειους δρόμους και με την πάντα ζωντανή νύχτα να είναι πλέον… νεκρή.
Στην κυριολεξία έχουμε να κάνουμε με κατάσταση πολιορκίας, με μια χώρα που ζει σε συνθήκες πολέμου χωρίς ορατό εχθρό και χωρίς όπλα, βόμβες και αεροπλάνα.
Οι περισσότεροι έχουν συμμορφωθεί, υπάρχουν όμως ακόμη και οι θύλακοι ανοησίας και ωχαδερφισμού. Υπάρχουν ακόμη κάποιοι που πάνε για… γιόγκα στην Τουρκία.
Κάποιοι που συνωστίζονται σε δημόσιες υπηρεσίες και τελωνεία.
Κάποιοι που κάνουν πολλοί μαζί πικ νικ στα πάρκα ή σπάνε τα λουκέτα και πάνε στην παραλία να παίξουν ρακέτες.
Υπάρχουν ακόμη και κάποιοι που πιστεύουν ότι όλα αυτά «είναι υπερβολή, σχέδιο των ισχυρών για να πατήσουν το λαό» κ.λπ.
Το κακό είναι ότι οι περισσότεροι δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί ότι η κατάσταση που ζούμε θα κρατήσει πολύ, ενδεχομένως μετά τον Μάιο.
Πολλοί πιστεύουν ότι είναι μια παροδική καραντίνα και σε μερικές μέρες όλα θα έρθουν σε μια κανονικότητα.
Δεν είναι, όμως, έτσι. Και η περίοδος των έκτακτων περιοριστικών μέτρων θα κρατήσει πολύ, αλλά και η επόμενη ημέρα θα είναι δύσκολη.
Η οικονομία στο χείλος του γκρεμού
Πολλοί άνθρωποι θα χαθούν, άλλοι θα ταλαιπωρηθούν ενώ σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας θα υποστεί οικονομικό σοκ, ισχυρότερο κι από αυτό της δεκαετούς λιτότητας λόγω των μνημονίων.
Μπορεί η κυβέρνηση να πήρε άμεσα μέτρα ύψους 5 δις ευρώ για την οικονομία, και ειδικά για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους που μένουν χωρίς δουλειά, όμως, η ζημιά θα είναι χειρότερη.
Θα χαθούν εκατοντάδες εκατομμύρια τζίρου, ενισχύεται ο κίνδυνος να βάλουν λουκέτο χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Εργαζόμενοι θα πληρώνονται με το σταγονόμετρο ή θα χάσουν τη δουλειά τους.
Κι όλοι ξέρουμε ότι μείωση των εισοδημάτων σημαίνει ντόμινο. Ολοι αυτοί που θα υποστούν πλήγμα θα κηρύξουν στάση πληρωμών. Νέα γενιά «κόκκινων» δανείων θα δημιουργηθεί, τα φέσια στην εφορία θα αυξηθούν, οι οφειλές μεταξύ ιδιωτών θα γίνουν περισσότερες, ο ΕΦΚΑ θα εισπράττει λιγότερες εισφορές, η κατανάλωση θα υποχωρήσει, οι μικρομεσαίοι, ραχοκοκαλιά της οικονομίας θα υποστεί καθίζηση.
Αυτό που τρέμουν όλοι είναι μια επέκταση της κρίσης του κοροναϊού και πέραν του Μαίου. Αν χαθεί η τουριστική περίοδος του Πάσχα είναι διαχειρίσιμο πρόβλημα. Αν χαθεί όμως η καλοκαιρινή σεζόν το χτύπημα θα είναι τεράστιο.
Ο τουρισμός προσφέρει περί τα 20 δις ευρώ ετησίως, μόνο από τουριστικές εισπράξεις. Χιλιάδες επιχειρήσεις και εργαζόμενοι στηρίζονται στους επισκέπτες από το εξωτερικό, αλλά και στον εγχώριο τουρισμό.
Μερική ή ολοκληρωτική καταστροφή στον κλάδο θα σημάνει και τεράστιο χτύπημα στην οικονομία. Που δύσκολα θα μπορέσει να ανακάμψει άμεσα.
Η κυβέρνηση χθες ανακοίνωσε ένα πακέτο μέτρων γενναίο. Με φοροελαφρύνσεις, πάγωμα πληρωμής οφειλών, επιδόματα στους εργαζόμενους.
Όλα αυτά είναι καλά υπό την αίρεση ότι ο κοροναϊός θα κρατήσει το πολύ 1,5 μήνα ακόμη. Αλλά τι θα γίνει αν παραταθούν τα έκτακτα, περιοριστικά μέτρα; Πόσο θα αντέξει η ασθμαίνουσα ελληνική οικονομία;
Αλλά και πόσο μπορεί να αποφευχθεί μια παγκόσμια οικονομική κρίση που θα μοιάζει με το κραχ του 1929;
Αυτά όλα είναι μια συζήτηση που θα γίνει την επόμενη ημέρα. Αυτό που προέχει τώρα είναι να περιοριστεί η επιδημία, να μην υπάρξουν πολλοί νεκροί και να μειωθεί ο χρόνος της γενικής καραντίνας.
Όμως, αυτό που βγαίνει πιο ξεκάθαρα από κάθε άλλο είναι ότι η ελληνική κοινωνία θα είναι βαθιά πληγωμένη από το σοκ που υφίσταται τώρα.
Και σε οικονομικό και σε ψυχολογικό επίπεδο. Και κανείς δεν ξέρει πώς θα τα αντιμετωπίσει.
Γενιές που δεν έζησαν πόλεμο καλούνται να περάσουν ημέρες πολεμικές. Δεν είναι και το πιο εύκολο…